Euskal herritarren arrain kontsumoa asetzeko gai da Bizkaiko Golkoa
Bizkaiko Golkoan urtero 300.000 bat tona arrain arrantzatzen dira, 1973 urtean arrantzatutakoaren erdia, gero eta ontzi gutxiago dagoelako gure kostaldean. Hala ere, Bizkaiko Golkoak euskal herritarren elikadura hornitzeko aski gaitasun du. Datu xehez osatutako artikuluak argitaratu ditu Gaindegiak, euskal arrantzaren egoeraz.
Euskal herritarrek 76.000 tona itsas-produktu kontsumitu zituzten iaz, eta 301.200 tona arrantzatu ziren Bizkaiko Golkoan. Kontua da, baina, urruneko itsasoetako produktuak ugariak direla Euskal Herriko saltokietan: “2019 urtean, Hego Euskal Herrira Amerikatik itsasoko produktuetan 26.340 tona iritsi ziren”, azaldu du Gaindegia Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategiak.
Berdela, sardina, antxoa, legatza, lupia…
Bizkaiko Golkoan arrantzatutakoa eta Euskal Herrian kontsumituriko arrantza produktuak espezie nagusien arabera behatuz gero, Bizkaiko Golkoaren hornidura gaitasuna handia da hainbat espezietan, Gaindegiak zehazten duenez. Hala gertatzen da berdelaren kontsumoarekin, baita sardina, antxoa, legatza, lupia eta atunarekin ere. Halere, Bizkaiko Golkoan arrantzatutakoa ez da aski Euskal Herriko zapoaren kontsumoa asetzeko, ezta txipiroiena edo urraburuena asetzeko ere.
Gero eta itsasontzi gutxiago gure kostaldean
Euskal arrantzaren zailtasunez ere mintzo da Gaindegia, arrantzaren errentagarritasuna bera eta eredu iraunkorren biziraupena ez baitira erraz uztartzen ekosistemak arrain stockari eusteko duen gaitasunarekin zein urruneko arrantzak merkatuan ezarritako salneurriekin. “Bestalde, ez dirudi sektoreak bizirauteko behar duen belaunaldi ordezkapena sendoa denik ere”. Guztira, egoitza-portua euskal kostaldean duten 354 ontzi geratzen dira egun, Gaindegiaren datutan: 156 Lapurdin, 112 Bizkaian eta beste 86 Gipuzkoan. Baiona-Donibane Lohitzuneko portuak du ontzi kopuru handiena (156 ontzi), baina Bermeo (57), Hondarribia (31), Getaria (25), Ondarroa (25) eta Pasaia (18) sektoreko erreferente garrantzitsuak dira. “Gaur gaurkoz arrantzako jarduera profesionala kostaldeko 15 herritan garatzen da eta zenbait tokitan ondare kulturala izatera igaro da edo bide horretan da arrantza”.
Ziburuko Azokaren kari, Azokaroan aurkezturiko Gizatasun arrantzale (Euskaltzaleen Biltzarra) liburua esku artean hartuta, itsasoan –apez bezainbat arrantzale gisa– eramandako biziaz aritzea zuen xede kazetariak. Baina Maiatz argitaletxeak plazaratu berri duen Atxik... [+]
Trebea, burutsua eta iheskorra; olagarro arruntak, izenak hala adierazten ez badu ere, aparteko trebetasunak ditu. Itsas molusku zefalopodo haragijale honek txundituta gauzka, bere ezaugarri eta ahalmen bitxiekin. Ornogabe guztien artean adimentsuena da, besteak beste.
Arrantza handi eta industriala defizitarioagoa da sozialki, ekonomikoki eta ekologikoki arrantza txikiaren alboan; arrantza txikiak baino dirulaguntza publiko dezente gehiago jasotzen ditu; eta are, soilik laguntza horiei esker bizirauten du. Horixe erakutsi du Frantziako... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
Getarian (Gipuzkoa) itsasoratu berri dute Euskal Herriko lehen itsas zabaleko arrain haztegia. 50 metroko diametroa eta 40 metroko sakonera duten bi kaiola jarri dituzte, eta itsasoko baldintzetara ongi egokitzen badira, aurtengo udan 50 hegalabur (atun gorri gisa ere ezaguna,... [+]
2023an ezagutu genuen Solway Investment Group multinazional suitzar-errusiarraren boterea noraino iristen den. Guatemalan duen Fenix meategiaren gehiegikeriak agerian uzten zituen ikerketa baten berri eman zigun Prensa Comunitariako kazetari batek, eta elkarrizketa hori [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Gipuzkoako Getariako kostatik 3,7 itsas-miliatara (6,6 kilometrora) jartzear dira Euskal Herriko lehen itsas zabaleko arrain haztegia. 50 metroko diametroa eta 40 metroko sakonera dute bi kaiolek. Bertako itsas baldintzetara ongi egokitzen badira, 2025eko udan 50 hegalabur edo... [+]
Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...
Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.
Txikitan kaian arrantzatu ohi genituen ‘pantxito’ gehienak ziurrenik bisiguak izango ziren, baina nekez ikusten genituen bisigu handiak. Izatekotan, jatetxe ezagunetan izango zen, arraindegietako bisigu gehienak kanpotik ekarriak ziren bitartean. Egun, kostaldeko... [+]
Manuela Jauregi arrantzalea da eta duela 25 urtetik hona, bere senarrarekin batera olagarroa eta eguneko arraina harrapatzen aritzen da Getarian, Manuela itsasontzian. Mattin Jauregirekin mintzatu da ontzi barrutik, eta azken urteetan sumatu dituen aldaketak azaldu ditu.
Bizkaiko Golkoko uretan arrantza debekatu dute hilabetez, izurdeak babesteko. Arrantzaleek prezioen igoera aurreikusi dute, eskaintzak behera egingo duelako. Talde ekologistak neurriaren alde agertu dira.