COVID 19-ak Estatuak estutasunean jarri ditu. Hitz-joko horrek ondo deskribatzen du egun bizi dugun errealitatea, bizitzen ari garena jolasa ez izan arren, ezta gutxiago ere. Egoera larria da oso, eta hori ondo dakite mundu osoko agintariek. Horregatik, estatuak euren eskura dituzten baliabide, egitura eta erakunde guzti-guztiak erabiltzen ari dira birusaren aurkako borrokan, baita euren eskutik haratago dauden tresnak ere. Baina nago osasun krisi honi aurre egiteko egin dezaketen dena gutxi dela.
Nolanahi ere, dena ez da beltz kolorekoa estatuentzat. Argi dago pandemia honek estatuen irmotasuna eta erresilientzia proban jarriko dituela, eta jartzen ari dela dagoeneko. Baina, aldi berean, euren boterea eta aginte posizioa berritzeko parada eskainiko die herrialdeei; Rousseauren hitzak erabiliz, herriaren eta Estatuaren arteko kontratu soziala eraberritzeko aukera. Abagune aparta, egia esan, zeren eta ez baitago etsai amankomun baten existentzia bezalakorik “gu” bat sortu eta horren inguruan Estatuaren autoritatea eta zilegitasuna ardazten joateko, izan etsai hori hezur eta haragizkoa, birikoa, erreala, imaginarioa, erraldoia zein nimiñoa. Egungo “arerio publiko nagusiaren” izen abizenak aski ezagunak dira guztion artean: korona birus.
Estatuak estatu direnetik, etsaiak izenez, formaz eta izaeraz aldatuz joan dira, baina horien natura zeinahi izan dela ere, euren diskurtso hegemoniko eta logika operatiboan ezinbestean aurkitzen dugun osagaia da etsaia, baita gerra ere. Hainbat herrialdeetako liderrek azken egunotan egindako agerraldiak entzun besterik ez dago hori horrela dela ikusteko; gerra, etsai, borroka, garaipen eta horrelako hitzok behin eta berriro errepikatu dituzte birusaren inguruan mintzatu direnean. Jarrera honek, lengoaia honek, ez liguke batere harritu behar, estatuek gerrazaletasuna eta etsai-gura berezkoa baitute; azken batean, gerra izan da euren jaiotza eta garapenaren funtsezko euskarrietako bat. Eta denak pentsarazten digu hori horrela izaten segiko duela etorkizunean ere.
"Gerrak estatu-arrazoia indartzeko balio du ere, Foucault-en terminoetan. Bestela esanda, testuinguru belikoek estatu-premia sakontzen dute, eta ondorioz, estatua hil ala biziko tresna bilakatzen da herritarrontzat"
Zergatik pentsatzen dudan horrela? Bada, gerra-logikak identitate kolektiboa indartzea eta komunitate politikoa birsortzea ahalbidetzen duelako; hau da, egun bizi dugun bezalako muturreko egoerek herri-gogoa azaleratu egiten dutelako, nahi hori ostera estatuan gorpuzten delarik. Hori gutxi balitz, gerrak estatu-arrazoia indartzeko balio du ere, Foucault-en terminoetan. Bestela esanda, testuinguru belikoek estatu-premia sakontzen dute, eta ondorioz, estatua hil ala biziko tresna bilakatzen da herritarrontzat. Alegia, gure bizitza hari batetik zintzilik dago, eta hari hori eusten duena estatua da.
Hemen paradoxa bitxi bat ematen da. Izan ere, gure bizitza estatuaren eskuetan dagoela sentitzen dugun honetan, salbaziorako bidea, garaipena, gure esku dagoela esan digute agintariek, edo, hobeto esanda, gure esku garbietan. Ez hori bakarrik, gure etxeetako lau hormen artean. Azken erabaki horren atzean arrazoi zeintifiko eta teknikoak egon badaude, jakina. Era berean, euren tropen leialtasuna eta obedientzia neurtzeko balio die estatuei, eta horregatik, besteak beste, egin dute disziplina sozialerako, hots, nazionaltasun zibikorako deia. Etsaiarekin, alegia, korona birusarekin bukatzeaz gain, mugimendu honekin lortu nahi dena estatuaren eta herri subiranoaren arteko komunio perfektua da. Hau da, herriaren eta estatuaren borondateek bat egitea, bai helburuetan bai bitartekoetan.
Kezkak kezka eta kexak kexa, azken egunotan herrialdez herrialde ikusten ari garena herritarren eta estatuaren arteko elkar besarkatzea da; eta gu geu gara prozesu horretan lekuko eta partehartzaile. Azken batean, COVID 19 izeneko etsai berri honek estatugintzaren loraldia ekarri digu. Epika nazionala gora doa. Udaberria hemen da.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Euria ari du. Ekaitza. Egun beroegi baten ondorengo bustialdia. Eta tenperatura jaitsiera bedeinkatua. Ez dakit Galizia aldean euririk egin duen azken aldian, ez dakit suteak itzalita diren jada, eta etxetik irten behar izan zutenak itzuli ahal izan diren.
Komunikabideetan... [+]
Oporretan nengoela, gorputza eta burua gozatzera bideratu ditut. Turista bilakatu naiz, eremu digitalean zenbait trebezia dugunontzat, oso erraza. Motxila hartuta familiarekin handik hona ibili naiz, poltsikoan dibisa asko barik, mapa fisiko barik, plan asko barik…... [+]
Gizonezkoak ziren gehienak Sanferminetako entzierroetan; gizonezkoak ia denak Frantziako Tourrean; gizonek hartu dute udako musika jaialdietako oholtza eta backstage-a; gizonezkoak dira nagusi bertso-plazetan; gizonezkoak dira Donald Trump, Vladimir Putin eta Benjamin Netanyahu... [+]
Chocón, Kolonbiako hiri batean, beltzak, indigenak eta mestizoak elkar bizitzari eusten saiatzen dira. Beltzek txoloak deitzen diete embera indigenei, eta emberek beren hizkuntzan hitz egiten dutenean, kristauez hitz egiteko esaten diete bai mestizoek eta bai beltzek... [+]
Akordatzen naiz Blanca Llum Vidal poeta maitasunaz hizketan entzun nuen lehendabiziko aldiaz. Bere esperientziaz aritu zen, besteak beste. Esan zuen bere ordura arteko bizitzan maitasuna beti amaitzen zela, baina maitasunak ez lukeela amaitu beharko sentituz bizi dela. Ez dela... [+]
Hilotan, euskara sarritan izan dugu albiste. Txarrerako, euskaltzaleon artean nagusi den aldarte ezkorra ikusita. Baina euskararen egoera txarra dela ez da kontu berria, datuen bitartez beste zerbait iradoki den arren.
Har dezagun, adibidez, hizkuntzak irabazi ei dituen... [+]
Dena ongi doa. Nola izan liteke bestela opor garaian, gora eta behera, ase arte ibili ondoan? Zeregin zehatzik gabe alderrai ibili gara, gogoa ematen zigun leku eta jendeen artean. Gustukoa baizik ez dugu egin, ez-atsegina zena ahantzi eta baztertu, jainko tipiak bagina bezala,... [+]
Abuztuan 411.000 hektarea baso eta lursail erre dira León, Asturias, Ourense, Cáceres eta Zamoran. Bizkaiko eta Gipuzkoako azalera osoa beste. Irmotasunez esan dezakegu muturreko baldintza meteorologikoek sutu zituztela suteak, berotze global antropogenikoaren... [+]
Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]