Sexu-heziketa: hankartetik harago

  • Muturreko eskuinak zalantzan jarri berri du sexualitateari buruzko tailerrak ikastetxetan eskaintzea, baina “fake news” zaparradan, zer da egia, zer asmakizuna eta zein eskualdeko adituen iritziak? Sexua hain presente dagoen gizarte honetan ez litzateke sexu heziketa gehiago landu behar, mugatu ordez?

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2020ko otsailaren 10ean - 09:30
Izatez, sexu hezkuntza ez da hautazko gaia, curriculumaren barruan dagoena baizik. / Aiaraldea.eus.
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Bizitza publikoa baldintzatzeko eskuin muturraren azken ahalegina izan da "Guraso PIN" deituriko polemika. Baina zer da zehazki oztopatu nahi dutena? Izatez, sexu hezkuntza ez da hautazko gaia, curriculumaren barruan dagoena baizik. Hala ere, egun sexualitatea ez da, berez, ikasgaia, "zenbait ikasgaietan lantzen den zeharkako materia baizik", Aitor Fernandez de Pinedo Laudio Ikastolako irakasleak azaltzen duen moduan.

Hutsune hori betetzeko, ikastetxeek ikastaroak antolatzen dituzte jorratzeko ez soilik -ikasgaietan egiten den bezala- ugalketa, baizik eta sexualitateari eragiten dizkioten bestelako esparru garrantzitsuak: sexu eta genero identitateak, aniztasuna, indarkeria, bulying-a, sare sozialak...

Diana Ibargutxi sexologoak zehazten du: "Sexu heziketaren barruan lantzen dugu ezetz esatea, baietz esatea, edertasun ereduak, emozioak, bizikidetza, harremanak, abusuen prebentzioa..."

Hortaz, agerikoa da sexualitatea genitalen funtzionamendura mugatzea errealitatea bera izugarri murriztea dela. Ibargutxik eransten duen moduan: "Sexualitatea jaiotzean hasten da. Ez dago hilerokoari edo ugalketari lotuta bakarrik. Sexualitatea gorputz osoan dago, eta azala da hari lotutako gorputz atalik handiena".

Eskubideak eta iritziak

Julene Onaindia irakasleak sexu heziketan aditua bada ere eta Guraso PINak proposatzen duen eztabaidari errotik heldu dio: "Bakoitzak bere etxekoekin nahi duena egitea ez da onargarria. Argi daukat homofobia, matxismoa, intolerantzia, gorrotoa, erasoak... ez direla errespetatu behar".

Bestalde, muineko beste aldagai bati erreparatzen diote Ibargutxik zein Onaindiak: Norena da umeak hezteko eskumena? Bien ustez, galdera modu maltzurrean eginda dago. "Umeak ez dira objektuak, eskubide guztiak dituzten gizakiak dira" argitzen du Diana Ibargutxik. Zentzu horretan, Onaindiak gehitzen du: "haurrak ez dira gurasoen jabetza. Batzuek ez dute nahi umeak aske izatea eta uste dute haurrei informazioa ukatzea modurik onena dela mundurako eta bizitzarako prestatzeko". Horren aurrean, biek gogoratzen dute nazioarteko legeak eta arauak daudela; Haurren Eskubideen Nazioarteko Aldarrikapena, adibidez. Espainiar Konstituzioak ere aitortzen ditu eskubide horiek 27. artikuluan. Bientzat giza eskubidea da sexu-heziketa, eta hori ezin da urratu.

Argazkia: Aiaraldea.eus

Pornografia erreferente

Zirrara sortzen duen gai bati buruzko informazio eskura ez badago, bestelako bideak hartzen dituzte umeek. Heldu askok badakite zer den seme-alaben galderak erantzuteko Wikipedia webgunera jotzea, baina ez dakitena da haurrek ere Internetera jotzen dutela euren jakin-mina asetzeko arlo askotan. Eta zer gertatzen da sexuari buruz eremu birtuala arakatzen dutenean? Pornografian bukatzen dutela.

Ziortza Karranza sexologoak argi dauka: "Umeek pornografia kontsumitzen dute eta berdin zaie gurasoek jartzen dituzten oztopoak. Hacker hutsak dira".

Karranzak berak bere terapietan ezagutu du fenomeno horren eragina: "Neska batek kontatu zidan mutiko batek lepotik heldu ziola topaketa erotiko batean eta galdetu zionean zergatik egiten zuen, harrituta geratu zen, uste baitzuen emakumezkoek gogoko zutela".

Diana Ibargutxik arazo bera sumatzen du sexu heziketa ez bada lantzen: "Hutsunea sortzen bada, gazteek ahal duten moduan betetzen dute, eta pornografia hor dago. Nik ez daukat ezer pornografiaren aurka, baina egia da industria mainstream-ak topikoak eta estereotipoak sortzen dituela eta desmuntatu beharra dagoela. Zentzu horretan, superheroien pelikulak ikusten ditugunean,inori ez zaio bururatzen pantailan ikusitakoa egitea. Pornografiarekin gauza bera azaldu behar da. La que se avecina telebista saioarekin antzekoa gertatzen zaigu. Gazteentzaterreferentea da eta horretara jo behar duzu. Hortik tiraka eurekin komunikatzeko eta aurreiritziak indargabetzeko aukera daukazu".

Sufrimendua ekiditea

Muturreko eskuinak hainbat delirio baliatu ditu sexu heziketako ikastaroen aurka –adibidez, leporatzea homosexualitatea eta masturbazioa sustatzen dutela–, baina zein da, aipatutako helburuez gain, saio horien xedea?

Diana Ibargutxiren iritziz, helburu nagusia da sufrimendua ekiditea: "Norberak bere burua eta besteena onartzea, den moduan". Horregatik azpimarratzen du trebakuntza hori ezin dela izan hautazkoa: "Zure seme-alabak ez badituzu errespetuan hezitzen, jarrera homofoboak edo bortitzak izan ditzakete besteen seme-alabekin".

Gainera, Julene Onaindiak uste du hori ez dela bakarrik hezkuntza sistemaren ardura: "Ez dago izateko, maitatzeko, jolasteko, gozatzeko... modu bakarra, hori da nire seme-alabari erakutsi nahi dioadana".

Hezkuntza eta klasismoa

Guraso PIN deituriko polemikaren atzean bi motibazio sumatzen dituzte adituek. Alde batetik, Julene Onaindiak iritzi du: "Genero ideologiaren inposaketa ekiditeko baliabide gisa defendatzen dutenek ez diote erreparatu orain arte jaso dugun hezkuntzak badaukala ideologia: matxismoa".

Horrekin ados egonda ere, Diana Ibargutxiren susmoa da matxismoa ez ezik, klasismoa ere badagoela Guraso PINaren atzean: "Hori babesten dutenek euren seme-alabak ikastetxe pribatuetara eramaten dituzte, han eurek nahi duten hezkuntza jasoko baitute eta burbuila batean egongo baitira. Hala ere, ezin dute jasan sistema publikoan bestelako errealitatea irakastea. Muturreko eskuinak ezin du barneratu irakasle izatea ez dela jadanik soilik bere eskumena. Horregatik, nire aburuz, hau bada modu bat sistema publikoa suntsitzeko. Ez zaie balio bakarrik hezkuntza sistema publikoa bitarteko urriko herritarrekin lotzea, euren familia eredu bakarra sustatu nahi dute".

Erronka zaharrak eta berriak

Eraso eta bazterketa homofoboak zein transfoboak presente daude ikastetxeetan. Zama zahar horri gehitu behar zaizkio egungo errealitate berriak: sexu harremanak, jazarpena sare sozialen bidez edota teknologia berrien presentzia edonon. Fenomeno horiek guztiak, oro har, berriak eta ezezagunak dira helduentzat, baina ezin zaie bizkarra eman.

Ondorioz, Guraso PINa ordez, benetako ardura izan beharko litzateke etengabe berritzen eta eguneratzen den sexu-heziketa eskaintzea hezkuntza sistema osoan. Ez soilik zentzuzkoa delako, baita eskuin muturrak inposatutako agendatik ihes egiteko ere.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hezkuntza
Ekaineko zurrunbilotik

Kooperatibismo bat komunitateari begira UEUko topaketek, komunitatea ahaldundu eta lurraldeetako beharrei erantzuteko tresna direla gogorarazi ziguten. Halaxe da, bai, baina ekaina ez da kooperatibetan idealizaziorako garai egokiena, ez behintzat kooperatibetako kudeaketa... [+]


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Begoña Pedrosa
“Berrikuntza egiteak prozesuan gorabehera asko dakar batzuetan, eta hala behar du”

Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]


Lanbide Heziketa Duala inplementatzeko modua “anabasa” eta “alegala” izaten ari dela salatu du hainbat irakaslek

“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]


“Momenturen batean lortuko dugu antiespezismoa ofizialki hezkuntzako curriculumean txertatzea”

Animalia-etikaz mintzatuko dira EHUko ikastaroetako batean. Leire Morras Aranoak, ikastaroaren zuzendariak, hezkuntzan antiespezismoa lantzeko dauden hutsuneak eta aukerak nabarmendu ditu.


Inguma datu-base berritua aurkeztuta ekin die UEUk aurtengo ikastaroei

Udako Euskal Unibertsitateak hogei jardunaldi eta topaketa antolatu ditu ekainaren 11tik hasita hilabete batez, hausnarketari bide emateko eta "arnasgune akademikoa" izateko helburuarekin. Inguma datu-base berrituan unibertsitate mailako jakintza alor ugaritako ia 50.000... [+]


Lanbide Heziketa Dualaren “gezurra” salatu eta egoera aldatzeko eskatu du irakasle talde batek

Espainiako Lanbide Heziketaren legeak egoera larria ekarri duela iritzita, kezka nagusiekin manifestua idatzi du irakasle talde batek eta jasotako sinadurak aurkeztu dizkio Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako Sailburuordetzari. “Joan garen ikastetxe guztietan bat egin... [+]


Ikastetxeek sukalde propioa izatetik harago, funtsa eskola-jantokien kudeaketa eredua dela adierazi du EHIGEk

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak iragarri duelarik hainbat ikastetxe eta zonaldetan sukaldeak jarriko dituztela, EHIGE gurasoen federazioak dio gaur egun catering-enpresen esku dauden eskola-jantokietako eredua bera aztertzea eta bestelako kudeaketa bat bultzatzea dela... [+]


Gipuzkoako Eskola Txikiek “bizirik eta indartsu” daudela erakutsi dute Ezkio-Itsasoko festan

Ehunka pertsona joan dira jaialdira, haien artean Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburua, 60 milioi euroko inbertsioa iragarri duena Eskola Txikientzat.


2025-06-09 | ARGIA
Ordizian eskola segregazioa saihesteko neurri zuzentzaile nahikorik ez hartzea egotzi dio Arartekoak Jaurlaritzari

EAEko Hezkuntza Sailak egindako “balorazio oso positiboa” ezbaian jarri du Arartekoak ebazpen batean. Bere esanetan, “neurri irmoagoak” hartu ezean, Ordiziako eskoletan dauden zaurgarritasun eta hizkuntza desoreka arazoak konpontzetik “urrun”... [+]


Eguneraketa berriak daude