Erlezaintza, afiziotik ofiziora
Haizea Belarra nafarra ari da buru-belarri Berako Erlanki erlezaintza proiektuan, baina Mikel Lertxundi bikotekideak ere garrantzia handia du, beraren bidez hasi baitzen Belarra erlezaintzaren munduan pixkanaka sartzen: “2015ean hasi zen bikotekidea erleekin, ni orduan sukaldaritzako irakasle lanetan ari nintzen”. 2017an haurdun gelditu zenean, ordea, lana uztea erabaki zuen, eta denbora gehiago libre zuela-eta, Lertxundik afizio zuen jardun horretan laguntzen hasi zen. “Poliki-poliki hasi nintzen, baina geroz eta denbora gehiago eskaintzen nion… eta, azkenean, Mikelen afizioa bihurtu zen nire ofizio!”.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Modu profesionalean ez bazen ere, erleekin bazuten harremanik lehenagotik Lertxundiren etxean. “Mikelen gurasoek betidanik izan dituzte polinizaziorako erleak baratzean, baina horiek ez ziren eztia ekoizteko helburuarekin jarriak, baratzearen onurari begirakoak baizik”. Bestalde, osaba batek ere bazituen erleak eta eztia ekoizten zuen. Istripu baten ondorioz utzi egin behar izan zuen, eta erreleboa Lertxundik hartu zion. “Erleak eman zizkion osabak, eta baita erlategiak eta material guztia ere”, azaldu du Belarrak.
Horrela sartu zen erlezaintzaren mundura Lertxundi, osabaren, gurasoen eta bikotekidearen beraren laguntzarekin. Eta horrela pasatu zen, gerora, Belarra proiektuaren ardura hartzera. “Ni, oraindik, ikasteko prozesuan ari naiz. Mikel da nire irakaslea, hasi zenean ikastaro eta formakuntza ugari jaso baitzituen”, dio. Erbel erle beltzaren aldeko elkartearekin badute harremana, eta bere garaian Lertxundi bertan aritu zen lanean. “Erle beltzarekin ari gara lanean, bai, bertako erlearekin. Nola bestela?”, galdetu du Belarrak.
Erlezaintza, kontzientzia hartzeko bide
Lau ezti mota ekoizten dituzte Erlankin, udaberriko bi eta udako beste bi. Baina ez hori bakarrik: lore-hautsa, propolia eta animaliak bizirik ere saltzen dituzte, paketetan edo nukleotan. “Aurten erregina-jelearekin hasteko asmoa dugu, baina ikusiko da, erditzeko gutti falta zait-eta”, dio erlezainak. Produktu horiek guztiak hurbileko denda txikietan eta azoketan saltzen dituzte batik bat, eta etxean bertan ere bai.
Belarrak nabarmendu duenez, urteotako ikasketa prozesuak erlezaintzan sakontzeko ez ezik, kontzientzia hartzeko ere balio izan dio: “Hau ez da erlezaintza bakarra, anitz ikasten da gure inguruaz ere, naturak duen garrantziaz ohartzeko bide bat da”. Barroa gaixotasuna, liztor asiarra eta beste hainbat zailtasun medio, erlezain izatea geroz eta zailagoa dela dio, baina bestetik, sumatzen du jendea pixkanaka kontzientzia hartzen eta hurbileko eta kalitatez ekoitzitako elikagaiak baloratzen. “Kontua ez da eztia kontsumitzea soilik, da ohartzea horretarako erleak beharrezkoak direla, naturak aitzinera egiteko beharrezkoak diren bezala”.
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]