13:30etarako hasi ginen apurka-apurka kultur-etxera inguratzen. Aspaldian ikusi gabeko jendea, sarritan ikusten duzuna, gehiago ikusi nahiko zenukeena... denak bertan, gauez Bi Balak esango zuen modura: biltzen hasi zen “La Familia”. Emozioa azaleratzen zen besarkada bakoitzean, bagenekielako zirraraz betetako ia 24 ordu geneuzkala aurretik berriro agurtu beharra izan arte. Gure bertso eskolako Antton gaztetxoak eman zien guztiei ongietorria, nola ez, bertso bidez. “Oixxx” orokor bat zabaldu zen hura kantuan entzutean, izan ere, Bertso Eskolen Eguna askok umez beteta irudika dezake, baina han 13 urte inguruko gazte bakarrenetarikoa Antton izango zen. Gainerakook ume handi eta ume zahar...

Akerbeltz Gaztetxean prest zeukaten bazkaria iritsi ginenerako. Ez genuen gutxiago espero, sukaldean nortzuk ibili ziren jakinda; zenbat gaztetxetan eta etxetan nahiko lituzketen Akerbeltzeko neska-mutilak! Lepotik heldu eta “Goazen denok batera poz-pozik bazkaltzera, jan ta edanez bateraaaaaaaaa, beti osasuneaan!” kantatuz ekin zioten jateari denek. Guk zerbitzatu bitartean erdi presaka jan behar izan genuen eta azken patata egosiak arrantzatzen ibili ginen lapikotik, baina benetan, haragi gisatu hura jaten biziko nintzateke betiko, beste ezeren beharrik gabe.

Postrerako, Mungiako Bertso Eskolaren antzerkia (arroz esne ezin hobe bat eta gero, noski). Mañukortaren, Frediren edo Amurizaren imitazioek barre algaraz bete zuten Gaztetxea, izan ere, “La Familia”-ren berezko ezaugarria da elkarri barre egiteko dugun gaitasuna. Antzerkia laburra izan zen, dena jaso eta bertso saiora joateko astia izan genezan... eta bertsolariongan ohikoa ez den legez, sasoiz ibili ginen behingoagatik.

Arratsalde on bertsozale..

...frontoiko taberna itxita dago

“sekula ez zitzaizkidan egin horren luzeak bi aste”

“beste aukerarik ez dago ta nik zabalduko dut taberna..”

ezagutzen al duzu San Mames barria?

“nik nahi adina aldiz ikusten dut begi biak itxita”

“gaur Bilbon ikusiko da eta Markinan ere bai”

“mila esker, mila esker, ea elkartzen garen laster”

699.5 punturekin, Agin Laburu Rezola!

Iluntzeko zortzi eta erdiak aldera saiotik irten eta alde zaharrerantz denok tropelean. Betiko bertso-poteoaren ordez, esketx laburrak, bertso-sortak eta Andrabandaren danborren erritmoa batzean zer irteten den ikusi nahi izan genuen. Argi zegoen baina. Gauza on asko batzeak, gauza hobeak baino ez dakartza. Amonen ileordeak jantzita jendea xaxatzen ibili ginen bertso eskolako hiru, tartean “Martin Bertso” bera, pentsa ze nibel! Saioan egondako bertsozale mordoa batu zen poteora eta Markinako (Xemeinera ez ginen iritsi) kaleak bete genituen segituan, apurka-apurka berriro Gaztetxera itzultzeko; beti bezala, inork ikusten ez gaituen lekuetan hasi ohi dira Familiaren traturik ilunenak eta sekretuenak, batez ere pistolak Bi Balaz kargatuta dauzkagunean. Aitzol Barandiaran, Iñaki Gurrutxaga eta Julen Goikoetxea kantuan ikusteko izugarrizko gogoa nuen, baina ez dakit lehen ez ote nengoen hobeto... orain gogo bikoitza daukadalako Bi Bala berriro entzuteko eta oroitu ezin ditudan letrak jakiteko. Denontzako zeukaten, inor gutxi libratu zen beraien tiroez; han geunden bertsolari, bertsozale eta, eurek esan bezala, “beste pertsona normal” guztientzako zegoen kantu bat eta egi bat, ziurrenik une hartan eskuan guito baten ordez kafe bat izan bagenu, zer hausnartua emango ligukeena.

Orduak txikitzen eta gu orduan eta handiago. Fan&Go-ren erromeriak gure Familia gorenera eraman zuen; han utzi genituen dantzarako lotsak, eztarriak, oinak... eta denboraren nozioa. Erromeria amaituko zen noizbait. Apar gehiegi ateratzen zuen barrako kañeroa ere konponduko zuten, inor gutxi zegoen eta zerbezarik gabe Gaztetxean. Batuko ziren bertsolaria eta “pertsona normala” ertzen batean. Zazpi bider konponduko zuten mundua zazpi koadrila ezberdinek. Lepotik helduta belarrira kantatutako 78 bertso egongo ziren. Pare batek seguru Txapelketa Nagusiko porra ere asmatuko zuela. “Etxerako ordua iritsi zaigu John zaharra” kantatuko zuten askok, etxera joateko inongo asmorik gabe oraindik. Baliteke, baina ez dut ezer kontatuko... biharamunean berriz ere irribarretsu esnatu nintzela bakarrik.