“Basaburuko altxorrak”: erresistentziako laborari baten kronikak Sarako Idazle Azokan
Pazko bigarrenez Saran Idazleen Biltzarrarekin batera ospatzen den azokan aurkeztuko da “Basaburuko altxorrak”, Itsasun laborari, ELB eta Confederation Paysannen lider sindikal eta aspalditik ARGIAko kolaboratzaile den Mikel Hiribarrenek idatzitako kronika laburrez osatua.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Peio Zedarrik hitzaurrean aitortzen duenez, Maiatz argitaletxeak plazaratu duen “Basaburuko altxorrak” liburuaren erruduna ez da Hiribarren bera, baizik bere gazta, axuri eta barazkiak gozatzen dituzten bezero talde bat. Azken 38 urteotan Aroztegia etxaldea aurrera atera duen laborariak aski lan badu liburugintzan hastea amestu aurretik: artaldearen zaintzak sortzen dituen eguneroko lanak, lau etxalderen artean osatutako Basaburuko Saskia kontsumo taldeak ematen dituenak, Confederation Paysanneko idazkari nagusi izatearenak, Iparraldean bezala Hegoaldeko edonon agertu beharra daukan hurrengo bilera…
Gauza da Basaburuko Saskiaren bezero diren bi ziento familiak etxean hamabostero haragi, gazta eta barazkiz beteta jasotzen duten otarrean aurkitzen dutela orritxo bat dakarrena alde batetik hurrengo hamabostaldirako aukeran daukaten generoaren zerrenda, bestean bi artikulu labur, frantsesezkoa Haraneko Kristianek idatzia, euskarazkoa Aroztegiko Mikelek.
Peio Zedarrik hitzaurre dotorean idatzi du: “Lerroz lerro, hizkiz hizki, etengabe, Mikelek defendatzen du laborantxa modelo bat, laborantxa herrikoi eta iraunkorrarena, arbuiatuz beste eredu bat, agro-industria produktibista eta suntsigarria. Mikelen kezkek edo esperantzek laborantxaren oraina eta geroa dute bihotzean. Hasiz Mikelen xede nagusitik: laborariek eskura dezatela beren ordainsari zuzena. Bainan ez nola nahika, baizik lurraren eta gizonen errespetu osoan. Aroztegiko semearen laborantxa eredua da herrikoia eta iraunkorra. Herrikoia saltzapen labur eta xuxenekin. Herrikoia etxaldeen burujabetza eta autonomia ardatz nagusi delarik, berak diolarik: ‘Berriz asmatzekoa da etxez etxekoa, herrian herrikoa’”.
“Basaburuko altxorrak” dastatzean, irakurleak aurkituko ditu sakontasun handiko kronikak sotiltasunezko azalez horniturik, elegantzia galantez. Think global, act local Lapurdiko ukuilu batean mamitua. Gerezia noiz nola loratu den, erosle-lagunek ezagutu beharreko adiskide baten heriotza, klimaren beroketa edo langileen greba bat Itsasun, txikian agertzen da handia.
Dio Zedarrik Mikelez: "Badaki Itsasuko artzain laborariak bilakatzen erakasle, gaiak hola galdegiten badu. Argitzen gaitu, gidatzen gai korapilatsuetan. Irakurlearen alkian eta heinean jartzen da, pedagogo bihurtuz, sonbat aldiz tituluan berean laburbilduz artikuluaren muina, eman dezagun adierazteko kapitalismoaren iraupena: 'Bakotxa biziki atxikia bereari... ontasun purrusken menturan!'. Gai seriosak jorratzen ditu beraz Mikelek bainan gehienetan umorearekin, distantzia salbagarri batekin. Badaki nehork baino hobeki hausten gertakari baten gogorkeria ximista batez, adibidez Donapaleun gertatu manifestaldi bortitz bat aipatzerakoan: 'Arma gizonek galtzen dute matraka, paltoa eta kasketa!'".
Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo bestek argituko ote digu gakoa.
Maiatzaren 10ean Zestoako iraeta auzoan kokatuta dagoen amillubi proiektuan elkartu ziren elikadura burujabetzaren aldeko herritarrak eta laborariak. Udaberriko Festaren bigarren edizio honetan, goizean bi mahai-inguru antolatu zituzten eta entzulez bete zen amilibia baserri... [+]