Barazki, fruitu eta haragi, dibertsifikazioa ekoizpenaren oinarri
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”, azaldu du Gorka Sasieta Barrenetxea proiektuaren bultzatzaileak. Albaitaritza ikasketetan animalia ekoizpenaren adarra egin zuen goierritarrak, eta ikasketak bukatutakoan argi zuen baserrian bizi eta lan egin nahi zuela. Urretxu-Zumarragan kontsumo taldea martxan jarri zuen eta barazkiak ekoizten hasi zen orduan.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Urkulegikoa da Sasieta, eta beti izan du lotura baserri munduarekin eta nekazaritzarekin. “Ikasketa garaian kalean bizi izan ginen, baina familiaren baserriarekin harreman estua beti izan dugu”, dio. Modu profesionalean izan ez arren, baserriko aktibitateari eutsi izan dio beti, 2011n jauzia ematea erabaki zuen arte. “Ekoizpen moduari begira, baserriko lehengo aktibitatearekin segitzea izan zen, baina pixka bat hazita”, azaldu du. Izan ere, aurrekoek egiten zutenaren antzeko moduan, ekoizpen dibertsifikatua dute gaur egun Urteaga-Urkulegin: baratzea, fruta-arbolak, behiak… “Gure lan egiteko moduarekin ezinbestekoa da dibertsifikatzea, baratzea eta ganadua elkarrekin doaz, simaurrarekin ongarritu ahal izateko, adibidez. Eta lan kargari begira ere, urtean zehar jarduera desberdinak egitea orekatuagoa iruditzen zait”, gehitu du.
Sasietak azaldu duenez, dena den, baratzea da proiektuko aktibitate nagusia. Eredu ekologikoan ari dira hasieratik, kontsumitzaileari eskaintzen dioten produktua zaintzeko eta lurra kaltetu gabe lan egiteko modu bakarra dela sinetsita. Barazkiak kontsumo taldean astero banatzen dituzte saskien bidez eta inguruko denda eta jatetxeetan ere bai. “Goierrin martxan jarri den Biziola kooperatibaren bidez ere saltzen dugu”, gehitu du.
Nekazariak batzeko beharra
Fruta-arbolak eta fruitu txikiak ere badituzte Urteaga-Urkulegin, eta zukua ekoizten dute horiekin. “Sagarra dute oinarrian zukuek, baina bestelako nahasketak ere egiten ditugu: madariarekin, fruitu txikiekin, sagarra masustekin edo kiwiarekin nahasita…”. Momentuz, Zaldibiako Goizane zentroan egiten dituzte eraldaketak, nahiz eta baserrian bertan eraldaketa gune txikia prestatzen ari diren, aurrera begira zukua etxean ekoizteko.
Haragitarako behietan, zazpi ama dituzte baserrian, eta txekor haragia Goi Eko Haragia proiektuaren bidez saltzen dute. “2014an elkartu ginen Goierrin ekologikoan ari ginen lau haragi ekoizle, ereduari ikusgarritasuna emateko asmoz. Lanketa taldean egitea egokiago ikusten genuen”, dio. Gaur egun sei lagun ari dira proiektuan, eta loteetan saltzen dute haragia hurbileko merkaturatze bideak erabilita. Proiektu horretan bezala, eskualdean nahiz Euskal Herri mailan nekazari eta abeltzainen arteko aliantzak ezinbestekoak direla defendatu du Sasietak. “Biolurreko kide ere bagara, EHKOlektiboan ere bagaude… eremu guztietan lankidetza bultzatu nahi izan dugu beti”, dio.
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]