20 urte bete dira Armiarma ataria martxan jarri zutela. Kritiken Hemeroteka eta Literatur Aldizkarien Gordailuarekin abiatu zena euskarazko literaturak sarean duen ezinbesteko erreferentzia bilakatu da. Hona hemen atariaren atal desberdinen historiaren eta ezaugarrien errepaso labur bat.
Martxoaren 24an bete ziren 20 urte Andima Ibinagabeitia zenaren izena daraman Literatur Aldizkarien Gordailua jendaurrean aurkeztu zutenetik. Literatur aldizkariak digitalizatu eta sarean eskuragarri jartzeko asmoz abiatu zuen Susa argitaletxeak, eta gaur egun Armiarma.eus denaren lehen alea izan zen. Armiarma ataria Susa argitaletxearen ekimenez sortu bazen ere, urteetan zehar sarea osatu dute beste sarearen bueltan: itzultzen, testuak idazten, argitalpenen berri ematen, ekitaldien abisuak egiten eta bestelako lanetan laguntzen duen jendez osatua.
Argitaletxe izan aurretik literatur aldizkari izan zen Susa (1980tik 1994ra), eta argitaratutako aldizkari horiek eta Euskal Herriko beste zenbait online jartzeko sortu zuten webgunea. Hasieran 16 aldizkari digitalizatu eta berrargitaratu zituzten sarean, egun 29 daude, ia hamaika mila artikulu. Digitalizatutako testuez gain aldizkariei buruzko informazioa eta zenbaki bakoitzaren xehetasunak eta aurkibidea ere kontsulta daitezke gordailuan.
Euskal Herrian ere tradiziotxoa dute literatur aldizkariek, eta XX. mendearen bigarren erdialdeko gehienak biltzen ditu Ibinagabeitia proiektuak, 1945eko Gernikatik hasi eta Vladimir fanzine gazteenera arte, tartean oraindik argitaratzen diren Egan eta Maiatz aldizkarien zenbaki zaharrak ere kontsulta daitezke.
Duela 20 urte, halaber, Kritiken hemeroteka osatzen hasi ziren, hasieran Susa argitaletxearen webgunean bertan eta Armiarma atarian gero, Literatur Aldizkarien Gordailuarekin batera. Urteak joan ahala sarea zabalduz joan da eta hazi egin da Armiarma, hasierako asmoei helduz. Mikel Elorzaren esanetan helburua literatura eta sarea batzea zen, sareak eskaintzen duena euskal literaturari eremu berri bat zabaltzeko baliatzea. Izan ere, dioenez, sareak gordailu mugagabe bat izatea ahalbidetzen du, baina era berean informazioaren eta edukien partekatzea eta gizarteratzea ere, eta horrek definitzen zuen egitasmoa: "Bildu, baina ez morroilopean gordetzeko, zabaltzeko baizik”. Elorzaren iritziz, sarearen aukerak eta edukiak harremanetan jarri ahal izateak, bestalde, literaturaren irakurketa berriak egiteko ere balio du, eta baita bide berriak abiatzeko ere.
Idazleak, haien lanak eta haien lanetatik eratorritakoa leku bakarrean batzen dituen tresna da Zubitegia
Azken 20 urteetan zehar zenbait tresna eta atari gehitu dizkiote Armiarmari. Horien artean dago literaturak sarean duen presentzia astero-astero elikatzen duen Literatur Emailuak argitalpena. Email bidez literaturaren inguruko albisteak hedatzen ditu Emailuak-ek, eta blog gisa ere irakur daiteke. 2002an jarri zuten martxan, eta apirilean bidaliko dute 1000.en emailua.
2004an, aldiz, Literaturaren Zubitegia jarri zuten martxan. Bertan ageri da Armiarma sarearen zati bat begien bistara. Zubitegiaren atal garrantzitsua da literatura euskaraz idazten duten idazleen fitxak biltzen dituena. Bertan, datu biografikoak, argazki bana eta argitaratu dituzten liburuen zerrenda eta horiei egindako kritikak, erreferentziak eta bestelako loturak aurki daitezke. Horrez gain, ordea, egunero idazle baten gomendioa ageri da webgunean, eta datozen literatur hitzorduak, eguneko efemerideak, Kritiken hemerotekako azken kritikak, azken Emailuak eta bestelakoak kontsulta daitezke. Finean, idazleak, haien lanak eta haien lanetatik eratorritakoa leku bakarrean batzen dituen tresna da Zubitegia.
Beste hainbat tresna eta webgune ere biltzen ditu Armiarmak: euskarara ekarritako lanak eta haien egileen fitxak biltzen dituen Euskarari ekarriak, basquepoetry.eus, Klasikoen Gordailua eta guztietan berriena den ipuina.eus atariak.
Aurrera begira, orain arte egindakoa eguneratu eta gehiago zabaltzea litzateke lehen asmoa, Elorzaren esanetan. Izan ere, bere iritziz jende askok ezagutzen ez duen eta izugarrizko aukerak ematen dituen eduki asko dago bertan. Beraz, dagoena edukiz hornitzen jarraitu nahi dute, baina bidean azkena sortu duten ipuina.eus gisako proiekturen bat sortzen bada agian martxan jarriko dutela dio: “Literaturaren inguruko irudigintza ez dago oso landua, adibidez; literaturaren kazetaritza… badaude hainbat eremu jorratzeko modukoak. Egitasmoak gauzatzeko, ordea, denbora behar da: alegia, finantzaketa. Daukaguna areago partekatu eta ezagutaraztea da lehentasuna”.
Parranda dezente egindakoa naiz Kardaberazen –Hernanin izen hori zeukan kalean, alegia–, baina ez nuen asko espero festa egin ahalko nuenik inoiz Kardaberazekin: a ze dibertimendua 1761ean argitaratu zuen Euskararen berri onak. Idatzi zituen beste lan gehienak ez... [+]
Joxe Azurmendi (Zegama, Gipuzkoa, 1941-2025) idazle, filosofo eta saiakeragilea zendu da. Literatura eta pentsamenduaren arloan lan itzela egindakoa, intelektual gisa ez ezik, euskararen eta kulturgintzaren aldeko mugimenduetan engaiaturik eman zuen bizitza osoa. Besteak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.
Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez, Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]
Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]
Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]
Heriotzak Eduardo du izena
-------------------------------------------------------------
Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]
Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]
Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.
Ekainaren 7an izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarrekin antolatzen duten Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka. Seigarren edizio honetan Aurelia Arkotxa izango da omendua eta egitarau oparoa ezagutzera eman dute prentsaurrekoan. Ziburuko Azokaren uhina inguruko... [+]
Orain denak aita santua baino frantziskotarrago bihurtu zaizkigunez, komeni da gogoratzea gure klasiko ez-sotanadunez. XVII. mendean izan zen bat, haren grazia zen Arnaut Oihenart. Eta ezin gaitezkeenez murgildu haren lan guztietan, gaur goretsiko dugu O.ten gaztaroa... [+]
Aurreko tertuliako galderari erantzuteko beste modu bat izan zitekeen, akaso modu inplizituago batean, bigarren solasaldi honetako izenburua. Figura literarioaz gaindi, pertsonaia zalantzan jartzeko, edo, kontrara, pertsonaiaren testuingurua ulertzeko saiakera bat. Santi... [+]