Afrika askatu kolonialismoa suntsituz
Oinez abiatzen dira euren sorterria eta laztanak atzean utziko dituztenak. Oinez , zailtasunak, bortxaketak, lapurretak, bahiketak, eragozpen burokratikoak eta baita ere lagunak eta irribarreak aurkituko dituzte. Oinez zeharkatuko dituzte mugak, herriak, hiriak, basamortuak, errekak eta mendiak euren kontinentea utzi baino lehen. Oinez iritsiko dira gaindiezina irudituko zaien ur hesira. Oinutsik itoko dira, haietako asko, itsasertzean. Beste batzuk, zorionekoak, hondartzaratuko dira igerilari txurien begirada harritupean.
Penintsulako zorua zapaltzerakoan oztopo lasterketari hasiera emanen diote Afrikar iritsi berriek. Hamaika harresi berrik, fisikok eta burokratikok ibilbidea jarraitzea galaraziko diete, esklabutza garaian ozeanoa galeretan zeharkatzen zutenen oinordekoei. Garaiko galeoien jabeak halaber, gaur egungo harresiak altxatzen dituztenen arbasoak ziren. Enpresarioek eta politikariek ederki dakite inongo eskubiderik ez duten paperarik gabekoak edozein lana egiteko prest dauden esklabo berriak direla.
Gure bizimodua, neokolonialismoaren korapiloaren erdian dago. Etxea koloreztatzen duten loreak Kenyarrak dira, sakelakoa pizten duten kolunbita eta tantalita Ruanda eta Kongokoak, azenario “kosmetikoa” apaintzen duen fosfatoa, sahararra, gure berogailua pizten duen gasa, Aljeriakoa, eta platerean dugun xerra Etiopiakoa. Hara! Afrikako ondasunak horiek bai gure bizilagunak!
Batzuen pribilegioek beste askoren eskubideen ukazioa dakarte eta biek batera, paradoxa gordinak. Somaliako arrainak gurean daude salgai, baina itsasertzeko uretan itotzen den Somaliarra da arrainen elikagai. Turistak Kamerungo muga ziztu bizian desagerraraziko du dirua, eta pasaportearen poderioz baina Kamerungo lagunak Melillako hesiaren goiko aldera igotzea lortzen baldin badu, labainen hoztasuna ezagutuko duenez, ez du inoiz gehiago mauka motzeko kamiseta jantziko. Nigeriatik dator, Shellen esku, kotxeen olioa, eta bertan akabatu zuen Shellek Ken Saro Wiva Ogonia, multinazional honen aurka borrokatzeagatik.
Gure bizimodua, neokolonialismoaren korapiloaren erdian dago. Etxea koloreztatzen duten loreak Kenyarrak dira, sakelakoa pizten duten kolunbita eta tantalita Ruanda eta Kongokoak, azenario “kosmetikoa” apaintzen duen fosfatoa, sahararra, gure berogailua pizten duen gasa, Aljeriakoa, eta platerean dugun xerra Etiopiakoa. Hara! Afrikako ondasunak horiek bai gure bizilagunak!
Afrika kontinente txiroa denaren ustea zabaldua bezain ustela da. Aipatu ondasunez gain, urrea, diamanteak, uranio, kromo, kobalto, manganeso, titanio, kobre, bauxita, germanio, radio, estainu, goma arabigoa, europio, niobio eta forio gordetzen ditu bere sabelean, estatu kapitalisten altxor ezkutuak, Afrikak. Hauek guztiak siderurgia, telekomunikazioak, espazioa, farmazia, elikadura eta armagintzaren oinarrizko osagaiak dira. Gure sistema agro-tekno-industrialak baliabideen lapurreta eta esklabutza behar ditu “status quo” mantentzeko. Ondorioz, Afrikar pertsonei altxatzen dizkiegu hesiak, baina Afrikar ondasunei jartzen diegu alfonbra gorria.
Ondasunak berriz, oinez ez datoz. Komertzio librearen aginduei jarraituz,, multinazionalek badute salgaiak munduan zehar aske garraiatzeko eskubidea. Hau bermatzeko CO2ren isurketa eta l(ur)raren suntsiketa areagotzen duten azpiegiturak han eta hemen eraikitzen dituzte. Hauek motordun mugikortasuna errazten duten heinean, lurraldea zatikatu eta oinezkoon urrats askeak oztopatzen dizkiguten hesiak dira. Eta, nola ez, migranteen eskulan merkeak eraikitzen ditu, noski!
Gure armekin piztutako edo elikatutako gerretatik ihesi datorrenak jatorrizko kulturarekin aberasten gaituzte. Kapitalismoaren muina dagoen kolonialismoak ordea, menpeko egiten gaitu. Migranteekin sareak harilkatzea eta kapitalismoarekiko loturak haustea buruasketasunarako urratsak dira. Munduko oinezko guztiak aske ibil eta bizi gaitezen alde antolatzea, multinazionalen, G7 eta eskuin muturraren aurka eraman dezakegun borrokarik eraginkorrenetako bat delakoan gaude.
Amankomunak sareak bere hiruhileko Topaketak otsailaren 23an eta 24an ospatuko ditu Irungo Lakaxitan. Bertan harresirik gabeko mundu baterantzako urratsak elkarrekin emango ditugu.
Amankomunak sarearen partaideak
Beatriz Arana Ortiz.
Josu Pikabea Lertxundi.
Terexa Etxeberria Ansorena.
Amaia Gutierrez Arrieta.
Lucie Peron Barascud.
Stella Zunda.
- Marie: Boli Kostako emakume feminista eta giza eskubideen defendatzaile.
Igandea Otsailak 24
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Oraingoan ere barrenak mugituta natorkizue, beldurretik eta izutik, uzkurtuta eta larrituta. Ze herri geratzen ari zaigun, zer datorkigun epe motzean, zer utziko diegun gure ondorengoei. Saiatzen naiz pentsatzen posible dela datorrenari aurre egiteko egiturak sortzea,... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]