38 milioi euro gehiago behar dira Hezkuntza Ituna betetzeko
2020ko aurrekontuak onartzen badira, 757 milioi euro zuzenduko dira Hezkuntzara, Hezkuntza Departamentuko partidari Unibertsitatekoa gehituz. Osotara iaz baino 77 miloi gehiago inbertituko dira Hezkuntza alorrean, 2019an baino %12 gehiago, alegia. Igoera hau txalotzekoa dirudien arren, penagarria da irakurketa sakonagoak agerian uzten duen bezala.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lehenik eta behin, esan behar da Hezkuntzak duen pisua aurrekontu hauetan jaitsiko dela 2019ko %17tik aurrekontu hauetako %16ra.
Beste aldetik, Nafarroako Barne Produktu Gordinaren (BPG) % 3,6 baino ez da izango Hezkuntzarako partida, UNESCOK aholkatzen duen % 6tik oso urrun oraindik ere; baita Gobernu honen akordio programatikoan aipatzen den % 5etik ere. Bakarrik % 5era iristeko 2023an, urtero % 0,4 bat igotzea beharrezkoa da, eta % 0,27ko igoera baino ez da aurrekontu hauetakoa. Zehazki, 38 milioi euro gehiago behar dira konpromezu hau betetzeko.
Gainera, gustatu izango litzaiguke Nafarroako Irakaskuntza Publikoaren Kalitatea Hobetzeko Itunak biltzen dituen akordioak aurrera eramateko dirua nahikorik ikustea, baina urtarrilaren 15ean izandako azken Ituneko Jarraipen Batzordean, argi gelditu zen dagoen diru kopuruak soilik 2019an zehar negoziazio luze eta mobilizazio sindikalari esker lortutakoa ordaintzeko ematen duela: irakasleen eskola-ordutegia murrizteko eta antzinatasun-gradua eta uda ordaintzeko. Hala ere, adinagatik adostutako jardunaldi murrizketetarako, euskararen hedapenerako hainbat ikasketetan (Lanbide Heziketa, Arte Irakaskuntza, Helduen Irakaskuntza, besteak beste), emergentzia klimatikoa dela eta ikastetxeen egokitzapenetarako besteak beste, ez da sosik aurreikusten.
Hauek ez dira aurrekontu sozialak, inondik inora. Aurrekontu hauek benetako izaera soziala izateko, Gobernuak aldarrikatzen duen bezala, beharrezkoa da Hezkuntzan inbertsio handiagoa egitea
Bukatzeko, Haur Hezkuntzako lehenengo zikloan, 0-3koa, alegia, ematen den igoerak hau erakusten digu: Haur Eskola publikoetarako miloi batekoa da gutxi gora-behera; aldiz, itundutako ikastetxeetara 2019an baino bost miloi gehiago. Gobernuak lehenik zerbitzu publikoak finantzatzeko erabili beharko luke diru publikoa, pertsonen heziketan garrantzitsuena den aldiari ezinbestekoa den unibertsaltasuna eta doakotasuna bermatzeko. Horren ordez aurten ere, sare pribatuaren pribilegioak handitzen direla ikusten dugu. Hauek ez dira aurrekontu sozialak, inondik inora. Aurrekontu hauek benetako izaera soziala izateko, Gobernuak aldarrikatzen duen bezala, beharrezkoa da Hezkuntzan inbertsio handiagoa egitea. Orain da momentua, Hezkuntza Departamentuak Irakaskuntza Publikoarekiko hitzez aipatzen duen ardura erakusteko, Itunean sinatutako neurri guztiak betetzeko behar den diru kopurua eskatuz. Aurtengo igoera ez delako nahikoa jadanik indarrean egon behar ziren akordioak betetzeko, are gutxiago datorren ikasturterako abian jarri behar direnetarako.
Azkenik, Steilasek premiazko neurria exijitzen du, berriz ere: Hezkuntza Publikoaren Finantzazio Legea, Nafarroako BPGren %6a Hezkuntza Publikora bideratuko duena; honekin soilik lortuko baitugu gorabehera politiko zein ekonomikoen menpe ez egotea eta behar diren baliabideak modu iraunkorrean lortzea.
Uxue Lasa Villa
Araceli Montes Calvo
(STEILAS sindikatua)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Aurten, berriz ere, Euskaraldia izan dugu. Bi astez, gure hizkuntza-ohiturei erreparatu diegu, geure buruari galdetuta zenbat eta nola egiten dugun euskaraz. Baina ariketa horretatik harago, galdera handiago bat ere pizten da: zeren araberakoa da hizkuntza baten biziraupena?... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]
Oraindik joan den astea asimilatzen nabil. Boterean daudenen eta botere ereduetan eragin nahi dutenen aldarriak ozen entzun ditugu nonahi. Sareetan zein kalean.
Izan diren manifestazio ezberdinetan, herrietako giza eskubideen garapen maila agerian geratu da. Amerikako Estatu... [+]
Erdaraz hitz egiten duzu, Francok nahi zuen bezala’ kamiseta dut gogoan egunotan, OlaXonMario Galiziako sortzaile digital kuir eta independentistaren diseinua.
Gogora ekarri dut, lehenengo, Isabel Díaz Ayusok alde egin duenean Imanol Pradales lehendakariak... [+]
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]