1937an Bilboren defentsan hildako sei gudariren eta milizianoren gorpuzkiak itzuliko dizkiete senideei
Genetikoki identifikatu ondoren, Eusko Jaurlaritzak 1937ko udaberrian hildako sei errepublikarren gorpuzkiak itzuliko dizkie beren senideei, Bilboko Gogora institutuaren egoitzan larunbatean egingo duten ekitaldian.
Patxi Jaka Bikandi, Jose Martin Arrieta Ikaran, Martín Fabo Colera, Ramón Crespo Ortiz, Fernando Lahera Urrutia eta Inazio Lopetegi. Sei gudari eta miliziano horien hezurrak berreskuratu ahal izan dituzte genetikoki identifikatu ondoren.
Lehenengoaren kasuan, Gamiz-Fikan atera zituzten, 2019an, Izquierda Republicanako kide zen Patxi Jakaren hezurrak lurpetik, eta Gogora institutuan dagoen DNA bankuari esker jakin dute bere berri. Beste bostak Bilboko Begoñako hilerrian 2022ko martxoan egindako indusketetan berreskuratu zituzten.
Begoñan 43 pertsona aurkitu zituzten hobiratuta, eta horietatik bosten kasuan, gudari eta milizianoek zeramatzaten txapei esker jakin dituzte izenak eta jo ahal izan dute senideengana. 1937ko udaberrian Bilboko defentsan hildako errepublikarrak dira guztiak.
Eusko Jaurlaritzak hezurrak emateko ekitaldia antolatu du larunbatean Bilbon, Gogora institutuaren egoitzan. Han izango dira, biktimen senideak ezezik, Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabal, Gogora institutuko zuzendari Aitzane Ezenarro, Bilboko eta Gamiz-Fikako udaletako ordezkariak, Aranzadi Zientzia Elkarteko eta EHUko kideak, baita biktimen jaioterrietako herrietako ordezkariak ere.
1936ko udazkenean Hernanin eta Oiartzunen frankistek egindako zientoka hilketen arduradun nagusiena izan zen Ramiro Llamas komandante eta epailea. Hilabete gutxira jendaurrean publikoki adierazi zuen fusilatze horien inguruan pentsatzen zuena; diskurtso beldurgarri hori oso... [+]
Oraindik ere 36ko Gerraren memoriak sarri jasotzen ditu haginkadak orduko borreroen oinordekoen aldetik. Azken horietako bat Eulateko Felix Goyaren monolitoak jasandakoa da. 1936an atxilotu eta hil zuten frankistek 51 urterekin, eta oraintsu hiltzaileen ondorengoek berriz egin... [+]
Ahaztuen Oroimena 1936 elkarteak eman du argitara Munitibar 1937/04/26: Aire-eraso baten kronika liburua eta igandean aurkeztuko dute jendaurrean. 1937ko apirilaren 26an Kondor Legioak Munitibarren aterpetuta zeuden herritarrei eraso egin zien. Egun bereko arratsaldean, Gernikan... [+]
Larunbatean Hernaniko Udalak beharrezkoa den oroimen ekitaldia egingo du herriko hilerrian 1936an frankistek hildako 200 lagunak gogoratzeko. Baina zeintzuk izan ziren krimen horien arduradunak? Zeinek sustatu eta agindu zituen fusilatzeak? Komeni da izen horiek ere ez ahaztea.
1938an tribunal militar batek epaitu eta fusilatutako miliziano ezkertiarraren gorpuzkiak aurkitu ditu Jakako hilerrian Aranzadik. Galdakaoko eta Jakako udal eta elkarteek eta Asuaren senide batek egindako ikerlan eta elkarlanaren emaitza izan da aurkikuntza. Hainbat iturriren... [+]