106 fusilaturen memoria biltzen du Eloko Teileriaren Memoriaren Parkeak
Igande honetan inauguratu zuten Nafarroako Elo herrian 1936ko uztaila eta azaroa bitartean falangistek eta erreketeek fusilatu zituzten 106 pertsona oroitzen dituen parkea. Eloko Teileriako hilobi komuna dago bertan, 36ko Gerrako Nafarroako hobirik handiena.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
1936ko urriaren 21ean faxistek 66 preso atera zituzten Tafallako espetxetik, fusilatu eta hobi honetan lurperatu zituzten. Baina Eloko heriotzaren dantza lehenago hasi zen, Irailaren 18an errekete talde batek Agoizko 11 herritaren fusilatu eta Eloko zulo honetan ehortzi zituzten. Urrian zehar Tafallako 27 herritara, Azkoiengo 13, Berbinzanako 12 eta inguruko herrietako beste hainbat. Eta horrela, Nafarroako Unibertsitate Publikoko artxiboetan ageri denez, hilabete horietan 106 pertsonari lur eman zieten Eloko zuloan.
Teileriako Ahaztuak
2016an sortu zen Teileriako Ahaztuak elkartea Elon eta azken hiru urte hauetan elkarteak kemenez jardun du memoriaren parke hau eraikitzeko. Bidean makina bat arazo ere izan dituzte, baina azkenean iritsi dira abenduaren 15era eta egin da Teileriako Memoriaren Parkea inauguratzeko ekitaldia. Ehunka pertsonak hartu zuen parte bertan, bestak beste Fermin Valencia abeslaria, Sustrai Colina bertsolaria, dantzariak, José Miguel Gastón Nafarroako Memoriaren Institutuko zuzendaria, Ana Ollo kontseilaria eta inguruko herrietako alkate eta zinegotzi ugari.
Esako 7ak falta dira
1978an 80 pertsonaren gorpuzkinak atera zituzten Teileriako hilobian egin ziren lehen deshobiratze lanetan, baina oraindik badira gehiago eta aurki hasiko dira Esako zazpi herritarren bilatze lanak.
Patxi Aldunate eskultoreak egindako lau burdinazko xafla jarri dira zutik parkean, hobi honetan ehortzitako guztien izenak grabatuta dituztela. Teileriako Ahaztuak-eko ordezkariek gogorarazi zuten gisan, bai gaur egungo herritarrek eta baita hurrengo belaunaldiek ere gogora dezaten nola 36an faxistek hil zituzten milaka pertsona Francoren altxamenduaren aurka eta askatasunaren alde egiteagatik.
Hemen igandeko ekitaldia, Ahotsa.info-k egindako bideoan:
Gaurtik aurrera, Eloko Teilerian hildako eta lurperatutako frankismoko biktimek bere tokia, oroigarria eta aitorpena daukate errepide ondoan. Aske eta duin! A partir de ahora, las víctimas del franquismo asesinadas y enterradas en la Tejería de Monreal tienen su lugar de memoria pic.twitter.com/XqGTwjuskf
— Eva Aranguren (@EvaAranguren1) December 14, 2019
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.