106 fusilaturen memoria biltzen du Eloko Teileriaren Memoriaren Parkeak
Igande honetan inauguratu zuten Nafarroako Elo herrian 1936ko uztaila eta azaroa bitartean falangistek eta erreketeek fusilatu zituzten 106 pertsona oroitzen dituen parkea. Eloko Teileriako hilobi komuna dago bertan, 36ko Gerrako Nafarroako hobirik handiena.
1936ko urriaren 21ean faxistek 66 preso atera zituzten Tafallako espetxetik, fusilatu eta hobi honetan lurperatu zituzten. Baina Eloko heriotzaren dantza lehenago hasi zen, Irailaren 18an errekete talde batek Agoizko 11 herritaren fusilatu eta Eloko zulo honetan ehortzi zituzten. Urrian zehar Tafallako 27 herritara, Azkoiengo 13, Berbinzanako 12 eta inguruko herrietako beste hainbat. Eta horrela, Nafarroako Unibertsitate Publikoko artxiboetan ageri denez, hilabete horietan 106 pertsonari lur eman zieten Eloko zuloan.
Teileriako Ahaztuak
2016an sortu zen Teileriako Ahaztuak elkartea Elon eta azken hiru urte hauetan elkarteak kemenez jardun du memoriaren parke hau eraikitzeko. Bidean makina bat arazo ere izan dituzte, baina azkenean iritsi dira abenduaren 15era eta egin da Teileriako Memoriaren Parkea inauguratzeko ekitaldia. Ehunka pertsonak hartu zuen parte bertan, bestak beste Fermin Valencia abeslaria, Sustrai Colina bertsolaria, dantzariak, José Miguel Gastón Nafarroako Memoriaren Institutuko zuzendaria, Ana Ollo kontseilaria eta inguruko herrietako alkate eta zinegotzi ugari.
Esako 7ak falta dira
1978an 80 pertsonaren gorpuzkinak atera zituzten Teileriako hilobian egin ziren lehen deshobiratze lanetan, baina oraindik badira gehiago eta aurki hasiko dira Esako zazpi herritarren bilatze lanak.
Patxi Aldunate eskultoreak egindako lau burdinazko xafla jarri dira zutik parkean, hobi honetan ehortzitako guztien izenak grabatuta dituztela. Teileriako Ahaztuak-eko ordezkariek gogorarazi zuten gisan, bai gaur egungo herritarrek eta baita hurrengo belaunaldiek ere gogora dezaten nola 36an faxistek hil zituzten milaka pertsona Francoren altxamenduaren aurka eta askatasunaren alde egiteagatik.
Hemen igandeko ekitaldia, Ahotsa.info-k egindako bideoan:
Gaurtik aurrera, Eloko Teilerian hildako eta lurperatutako frankismoko biktimek bere tokia, oroigarria eta aitorpena daukate errepide ondoan. Aske eta duin! A partir de ahora, las víctimas del franquismo asesinadas y enterradas en la Tejería de Monreal tienen su lugar de memoria pic.twitter.com/XqGTwjuskf
— Eva Aranguren (@EvaAranguren1) December 14, 2019
Udalak jakinarazi du herrian bertan egingo diotela omenaldia apirilaren 28an. Igande honetan, aldiz, beste 198 fusilaturekin batera omenduko dute Valladoliden, baina ez dute hango memorialean hobiratuko.
Iruñeko Erorien Monumentuarekin zer egingo da? Hori da legealdi honetako gai izarretakoa Hiri Buruzagian azken asteetan. Asteazken honetan, Joseba Asiron alkateak kazetarien aurrean jakinarazi duenez, legealdi honetan emango zaio irtenbidea gaiari eta herritarrek... [+]
Nafarroako Gobernuak Espainiako Gerra Zibilaren eta frankismoaren artxibo digitalaren plataforma, Oroibidea, gaurkotu du eta bildutako errepresaliatuen testigantzak laukoiztu dituzte.