106 fusilaturen memoria biltzen du Eloko Teileriaren Memoriaren Parkeak
Igande honetan inauguratu zuten Nafarroako Elo herrian 1936ko uztaila eta azaroa bitartean falangistek eta erreketeek fusilatu zituzten 106 pertsona oroitzen dituen parkea. Eloko Teileriako hilobi komuna dago bertan, 36ko Gerrako Nafarroako hobirik handiena.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
1936ko urriaren 21ean faxistek 66 preso atera zituzten Tafallako espetxetik, fusilatu eta hobi honetan lurperatu zituzten. Baina Eloko heriotzaren dantza lehenago hasi zen, Irailaren 18an errekete talde batek Agoizko 11 herritaren fusilatu eta Eloko zulo honetan ehortzi zituzten. Urrian zehar Tafallako 27 herritara, Azkoiengo 13, Berbinzanako 12 eta inguruko herrietako beste hainbat. Eta horrela, Nafarroako Unibertsitate Publikoko artxiboetan ageri denez, hilabete horietan 106 pertsonari lur eman zieten Eloko zuloan.
Teileriako Ahaztuak
2016an sortu zen Teileriako Ahaztuak elkartea Elon eta azken hiru urte hauetan elkarteak kemenez jardun du memoriaren parke hau eraikitzeko. Bidean makina bat arazo ere izan dituzte, baina azkenean iritsi dira abenduaren 15era eta egin da Teileriako Memoriaren Parkea inauguratzeko ekitaldia. Ehunka pertsonak hartu zuen parte bertan, bestak beste Fermin Valencia abeslaria, Sustrai Colina bertsolaria, dantzariak, José Miguel Gastón Nafarroako Memoriaren Institutuko zuzendaria, Ana Ollo kontseilaria eta inguruko herrietako alkate eta zinegotzi ugari.
Esako 7ak falta dira
1978an 80 pertsonaren gorpuzkinak atera zituzten Teileriako hilobian egin ziren lehen deshobiratze lanetan, baina oraindik badira gehiago eta aurki hasiko dira Esako zazpi herritarren bilatze lanak.
Patxi Aldunate eskultoreak egindako lau burdinazko xafla jarri dira zutik parkean, hobi honetan ehortzitako guztien izenak grabatuta dituztela. Teileriako Ahaztuak-eko ordezkariek gogorarazi zuten gisan, bai gaur egungo herritarrek eta baita hurrengo belaunaldiek ere gogora dezaten nola 36an faxistek hil zituzten milaka pertsona Francoren altxamenduaren aurka eta askatasunaren alde egiteagatik.
Hemen igandeko ekitaldia, Ahotsa.info-k egindako bideoan:
Gaurtik aurrera, Eloko Teilerian hildako eta lurperatutako frankismoko biktimek bere tokia, oroigarria eta aitorpena daukate errepide ondoan. Aske eta duin! A partir de ahora, las víctimas del franquismo asesinadas y enterradas en la Tejería de Monreal tienen su lugar de memoria pic.twitter.com/XqGTwjuskf
— Eva Aranguren (@EvaAranguren1) December 14, 2019
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
.jpg)
Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]