Mila irakurle eta hamaika gehiago

  • “Kriston martxa dabil!” gedar egiteko gogoa ematen du aspaldion literaturaren bueltan sortu den saltsaz pentsatze hutsak. Aurten bigarren edizioa du “Mila irakurle eta hamaika gehiago” lelopean antolatutako Literaturia ekimenak. Literaturia euskal literaturaren plaza da, literaturaz gozatzen duen ororen bilgunea. Euskarazko argitalpenak dakartzaten argitaletxeen azoka, labetik atera berri diren nobedadeen berri-ematea, idazleei egindako elkarrizketak, poesia errezitaldiak, olerki musikatuak, haur eta gazteentzako antzezlanak... biltzen ditu Literaturiak, orokorrean letrei loturiko ekitaldiak, alegia.
Literaturia II
Literaturia II kartelaUnai Iturriaga
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Antolatzaileen esanetan, “literaturaz ari garenean sarri aipatzen da irakurlea, baina ezer gutxi dakigu euskal irakurlegoaz. Aurten Euskal Herri osoko irakurleek aukera izango dute elkarrekin kezkak eta esperientziak partekatzeko, eta gero haiek izango dira liburuak kaleratu berri dituzten idazleei aurkezpenetan galderak egingo dizkietenak”.

Aurten 111 Akademiako ordezkarien laguntza izan dute Literatura Eskolako kideek eta Larrabetzuko kultur eragileek Literaturia antolatzeko. Irakurleek osatzen dute 111 akademia, hain zuzen ere Beterriko liburua sariko irabazlea aukeratzeko epaimahaikide gisa aritzen diren irakurleek. Euskal Herrian han-hemen ditugun irakurle klubetako kideak dira irakurle horietako asko eta asko, eta ohituta daude lantzean liburu baten inguruan gogoeta eginda euren artean zein idazlearekin solas egiten. 111 Akademiako kideak, Literatura Eskolakoak legetxe, irakurle arruntak dira, literaturaz gozatzen dutenak, artikulu hau irakurtzen ari zaren hori, zu bezalakoak. Batzuk izango dira kritikariak, irakasleak, doktoratuak… baina ezeren gainetik irakurleak dira denak, literaturzaleak.

Unai Iturriaga izan da aurtengo kartela egiteko ardura hartu duena –lerroon ondoko irudia da–. “Literaturaren uria” islatu gura izan du, bai eta lortu ere. “Literaturaren urian” obra, idazle eta irakurle guztiek dute euren lekua. Argi geratu da hori afixan, baita kartelaren inguruan Literatura Eskolako kideek izandako iritzi trukean ere. Anekdota moduan kontatzea merezi baitu, kartelaren diseinua bukatuta Literatura Eskolako kideen zerrendara bidali zela, eta emailez iritzi-trukea izan zutela, emakumeen libururik ba ote zen bertan, kuotak nola ezarri behar ote diren, genero guztiak islatuta geratzen ote ziren, itzulpenik bazen bertan… inor kanpoan ez uzteko ahalegin argi askoa!

Egitaraua ere kartela bezain anitza da

Literatura euskaraz plazaratzen duten argitaletxeek euren erakusleihoak herriko plazan egongo den karpapean izango dituzte, eta hara bertaratzen den edonork esku-eskura izango ditu nobedadeak zein bestelako literatur kapritxoak.

Ekainaren 4ean hasiko dira emanaldiak. 20:00etan harrera ekitaldia izango da, eta ostean, 21:00etan, Haragizkoa emanaldia eskainiko dute Omar Nabarrok (Edorta Jimenez, alegia) eta Rafa Ruedak. Bukatzeko, 22:00etan, Joseba Tapiak disko berria aurkeztuko du plazan.

Ekainaren 5ean, berriz, goizez hasiko dira literaturzaleak harrapatzeko prestaturikoak. Ohiko Literatura Eskoletako batez gozatzeko aukera izango du bertaratzen den edonork, Irakurle Taldeak Euskal Herrian mahaingurua baita ekaineko saioa (Literatura Eskolako saioak hilean behin izaten dira). Durangoko, Igorreko, Iurretako, Markina-Xemeingo, Meatzaldeko, Santutxuko, Basauriko, Amezketako, Donostiako, Legazpiko, Larrabetzuko eta Zumarragako irakurle taldeetako ordezkariek hartuko dute parte. Eguerdian hasiko dira liburuen aurkezpenak, 14:00ak arteko tartean. Bitartean, Larrabetzuko umeen antzezpena ere izango da. Bazkalostean Bertso Trama Literarioaren txanda iritsiko da. Josu Goikoetxea gai-jartzailearen gidaritzapean arituko dira Uxue Alberdi, Unai Iturriaga, Maialen Lujanbio eta Xabier Amuriza. Arrastegiko 18:00etan gaztetxoenentzako antzerkia izango da Hori Bain: Dejabu taldearen Azken portu, hain zuzen ere. Eskuen sustraiak ikuskizuna etorriko da gero, Oier Guillanen poesia liburuan oinarrituta. Gaualdera, 22:30etan Gose taldearen kontzertua izango da Hori Bain, eta bukatzeko Bi hitz & Bits. Irudiak eta soinua. Bideoak eta musika.

Ekainaren 6ari ere mahai-inguru batekin emango zaio hasiera:, 10:00etan hasiko baita Koldo Izagirre, Angel Erro eta Petra Elserren gogoetaldia, Miren Ibarluzearen gidaritzapean. Euskarara itzulitako liburuak dira euskarazko literatura onena? itauna baliatu dute antolatzaileek aipatu hiru idazle-itzultzaileak xaxatzeko. Aurreko egunean legetxe, 12:00etatik 14:00etara bitartean liburuen aurkezpenak izango dira. Bazkalostean, helduentzako eta Karmele? antzerkia izango da Hori Bain. Literaturiari poesia errezitaldiek emango diote akabera 19:30etan, Hori Bain bertan, Karmele Igartua, Xabier Montoia, Igor Estankona eta Paddy Rekalde irakurtzen entzuteko parada ezinobeaz.

Liburuen aurkezpenetan, besteak beste, ondoko idazleen parte-hartzea izango da Literaturian: Eider Rodriguez, Lander Garro, Miren Agur Meabe, Kepa Altonaga, Xabier Amuriza, Iban Zaldua, Karlos Linazasoro, Yurre Ugarte, Omar Nabarro, Xabier Mendiguren Elizegi, Agurtzane Ortiz, Fernando Morillo, Enrique Urrutia Capeau eta Yolanda Arrieta.

Egitarau horrezaz gain, umeentzako Literaturiatxuak beste hainbat ekitalditxu burutuko ditu eta Larrabetzuko kale eta taulatuetan ez eze, sarean ere izango dugu ekimena. Asteburuko emanaldiak Internet bidez zabalduko dira. Horrez gainera, Facebooken talde edo group bat sorturik dute antolatzaileek eta event (ekitaldi) bat deiturik dute bertan. Bestalde, Twitter bidez mezuak zabaltzen eta batzen ari dira, Twitteraturia mezu bilduma jarri dutelarik euren blogeko eskumako zutabean. “Hitz berriak asmatu, eta berbak elkarren ostean jarriz fikzio sinesgarria egitean datza literatura, ezta? Horretan saiatzen ari gara gu ere” diote.

Asteburuan izango diren ekitaldiez gainera, aurretik beste batzuk ere bat zaizkio ekimenari, kasurako apirilaren 28an Basauriko Euskarabila elkartearen egoitzan izandako solasaldia eta Larrabetzuko Literaturaz Berbetan irakurleen biltokian maiatzaren 6an izandakoa, non kartzelako literaturaz aritu ziren Jose Luis Otamendi eta Mitxel Sarasketa. Otamendik Jokin Urainen Ez dago etxean liburua aurkeztu zuen bertan.

Literaturaren inguruan “kriston martxa” dabilela esanez hasi dugu artikulu hau, ezen Literaturiaz gain badira han-hemen literaturaren inguruan sorturiko jaialdiak. Aurten, Zarautzen Azken Portuko III. Literatura Astea izan zuten; Errenterian, X. Poesiaren Astea izan dute aurtengoa; uztailean atzera ere badatoz Eako Poesia Egunak; ezin ahantzi, berebat, urte osoan han hemen ditugun Hatsaren Poesia eguna (Senpere), Gernikako Poesiaren Astea, irakurle taldeek antolatutako ekitaldiak zein Literatura Eskolaren beraren saioak… beste batzuen artean.

Horietan guztietan parte har dezazun, eta Literaturian izan zaitezen, gonbidapentzat har itzazu lerrook, irakurle.

Azkenak
2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu dira entzuketa prozesuan

Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatuta eta Agirre Lehendakaria Center erakundearen eta New Yorkeko Columbiako Unibertsitatearen gidaritzapean egindako entzuketa prozesuaren emaitzak aurkeztu dituzte uztailaren 23 honetan. Museoa eraikitzearekin sustatuko... [+]


Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.


2025-07-23 | Onintza Enbeita
Aloña Erauskin. Biziraulea
“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.


2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


Desobedientzia praktikatzen

Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Txorimaloei mokoka

Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.

Miope bezain itsu,... [+]


2025-07-23 | Patxi Saez Beloki
Euskara gara

Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.

Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]


Jaurlaritzako Osasun Sailak lantaldea berregituratu du, “arreta modernizatzeko eta kalitatezko zerbitzu publikoa ziurtatzeko”

Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]


Euskal gastronomia tradizionalaren Ja(ki)tea sariak banatu dituzte, “balioez beteta” eta erakundeak interpelatuta

Zazpigarren urtez, Adunako (Gipuzkoa) Zabala sagardotegian egin dute Ja(ki)tea sarien banaketa, euskal gastronomia tradizionala oinarri duten jatetxeen artekoa. Besteren artean, Getariako Kosta Aroak irabazi du bertako ekoizle onenaren saria, Tafallako Tubalek plater... [+]


Europako Batasuneko herrialde gehienek bat egiten dute migratzaileak deportatzeko neurriak gogortzearekin

Migratzaileak deportatzeko neurriez mintzatzeko, EB Europako Batasuna osatzen duten 27 estatuetako Barne eta Migrazio ministroak bildu dira asteartean, Kopenhagen. Ondorioztatu dute EBko herrialde gehienek babesten dutela etorkinak deportatzeko neurriak gogortzea... [+]


Iruñeko polizia-etxean hil zen Ndiayeren omenezko plaka kendu dutela salatu dute

“Badirudi memoria kolektibotik ezabatu nahi dutela hiriak bizi izan duen polizia-indarkeria arrazistaren ekintzarik latzena”, salatu dute. Bestalde, azken boladako diskurtso eta eraso arrazisten gorakadaren aurrean, elkarretaratzea deitu dute Irun eta Donostiako... [+]


Eguneraketa berriak daude