Haratago

Egoera oso irekia dago martxoko 9. honetan. Zenbaitek egintzat jotzen duen arren PSE-PP ituna, nik ez nuke hazienda jokatuko. Izan daiteke Patxi lehendakari, nola ez, baina zaila du Ajuria Eneara daraman bidea, eta oraindik hilabete falta da gutxienez. Gauza asko gerta daiteke tartean.
 
Patxi bai. Matematikak lehendakaritza eman dio, eta puxtarri horrek doble balio du. Zapatero ahul dago Galizia galdu ondoren eta garaipen bat behar du. Patxirengan agindu erraiek agintzen dute neuronen gainetik, eta herra dio Ibarretxeri: gorputzak eskatzen dio haren tokia hartzea. Ibarretxek bereganatu ditu abertzale mordo baten botoak baina ez da gai gehiengorik biltzeko; aldiz Patxik nahikoa du aurkeztea gehiengoa lortzeko. Edo?
 
Patxi ez. Popularren morroi da, lehendakari agertu delako izan baino lehen. Gobernuan sartzen baditu, besarkada itogarria espero lezake, eta sartuko ez balitu... ze sendotasun izango du 25 eserlekurekin? Krisiaren gogorrena etortzeko dago eta Patxik ez du inoiz aurrekontu bat kudeatu, ez du konfiantzarik ematen. Ezingo du zirt-zart gobernu akordioa lotu, eta Legebiltzarra osatu bitartean indar faktiko guztiak presiotan izango ditu, bakoitza bere aldera. Nahikoa izan daiteke hori amore eman eta lehendakaritzari uko egiteko.
 
Ibarretxe ez. Hau da gauzarik argiena oraintxe, Ibarretxe ez dela berriro lehendakari izango. Azkenean gertatuko balitz ere EAJ eta PSEren arteko konponketaren bat, prezioa izango da ziur Ibarretxeren burua. Patxik, berea zuritzeko behar du gutxienez Ibarretxe ez izatea lehendakari, “frentismoan erori gabe eragin ahal izan dugun aldaketa”.
 
Ona ala txarra?
Sanoa litzateke 30 urte gobernuan daramanak agintea galtzea. Ustela da balizko ordezkariak arerio bat jokoz kanpo utzi izana ordezkaritza lortzeko. Gobernu meheagoa egingo omen du Patxik, zorionez. Zoritxarrez izango da elebakarragoa eta errebantxa soinuan letorke, popularrek akuilatuta. Aldundien indarrak orekatu lezake gobernuaren joera hori, agian horretan datza transbertsalitate posible bakarra. Edozein kasutan, gobernua osatu eta biharamunean berdin argituko du egunak, egon ziur.
 
Haratago. Irakurketa begiluzeago bat komeni da, ordea. Hemen bada tribu bat, hizkuntza baten inguruan eraikia mende luzetako bidean, biziraupenaren bila. Desager daiteke tribu gisa, eta urtu hiritar komunitate batean. Galera handia litzateke hori bere kideontzat, apenas munduarentzat.
 
Hain zuzen, euskaradunon tribuaren biziraupena guretzat bakarrik delako arazo, inteligentzia handia behar dugu ingurukoak gure alde jartzeko edo, gutxienez, kontra ez daitezen jarri. Genero berdintasunaren izenean, edo sexu hautuarenean, gizarteak onartzen ditu diskriminaziozko jokabideak, hain zuzen berdintasunera bidean egiten direlako.
 
Aldiz, hizkuntza normalizazioa arazo bihurtzen ari da. Batzuk horretan interesa dutelako, seguru, baina baita besteok ez dugulako behar bezainbeste asmatu. Bi faktoreen ondorioz bizi du euskarak gizartean aspaldiko girorik eskasena.
 
Datorrena datorrela, orain artekoaren ezberdina izango da. Hona proposamena: baliatu dezagun egoera ezberdin hori hausnartzeko. Pentsa dezagun euskaradunok nola izan gaitezkeen behar bezain temoso gure artekoa trinkotu eta atzera pausurik gabe aritzeko, eta aldi berean behar bezain atsegin ingurukoen konplizitatea lortzeko oinarrizko asmo partekatuen alde.
 
Lortu izan da orain baino lehen, lortu dezakegu berriro ere.

Azkenak
GFAren Lurralde Oreka Berdeko Departamenduaren konpromiso eza

Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]


Gerra inperialistari gerra

Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]


“Indarkeriarik gabeko gorputz eta lurraldeen alde”, VI. Emakumeen* Mundu Martxa

Maiatzaren 10ean egingo dute: Bardean hasi eta Donostiako manifestazioraino. Lurraren defentsa, migrazio politikak eta indarkeria matxista izango ditu ardatz.


2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


Pakistanek “gerra ekintzak” egitea aurpegiratu dio Indiari, bi aldeetako erasoen ostean

Tentsioa goraka ari da bi herrialdeen artean, Pakistango talde armatu batek 26 zibil hil zituenetik apirilean. Indiak bederatzi guneri egin die eraso eta beste horrenbeste hildakorekin erantzun du.


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Item

Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]


Pokerra, xakea eta Go jokoa

Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]


2025-05-07 | Inma Errea Cleix
Bizitza birziklatzen

Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]


Datu zenbait argitaratu, emaitza osoa ezkutatu

Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan II
Zer egin Jon Miranderekin?

Aurreko tertuliako galderari erantzuteko beste modu bat izan zitekeen, akaso modu inplizituago batean, bigarren solasaldi honetako izenburua. Figura literarioaz gaindi, pertsonaia zalantzan jartzeko, edo, kontrara, pertsonaiaren testuingurua ulertzeko saiakera bat. Santi... [+]


2025-05-07 | June Fernández
Meloi saltzailea
Abaguneak

Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]


2025-05-07 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskadi industriala

Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren  estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]


Eguneraketa berriak daude