Nevada
– Como estás, tio?
– Mal, mal. Suxeito a máquina.
– Daraslle a volta porque ti es duro.
– Non sei. Agora non o sei.
Esta foi a última entrevista co seu tío americano. Foi pastor a Nevada, onde fundou a súa familia, a súa nova vida. Viñeron de cando en vez a Euskal Herria, pero non demasiadas veces. Unha vez envellecido, moito menos.
Lévalles con el, que xa non nos conta, as alegrías e penas vividas ao chegar a América, os seus fríos e solitarios invernos e a angustia de ter que facer diñeiro. Ou iso é o que eu imaxinei ao ver o documental Amerikanuak. Non foron poucos os que perderon a cabeza; moitos malgastaban o que gañaba no inverno no verán; outros viviron felices; outros quizá non tomarían a decisión de irse si volven nacer.
Os procesos migratorios son violentos, sobre todo para quen foxe da pobreza. Naquelas áridas zonas nas que os pastores vascos estaban afeitos a frecuentar, agora hai traballadores suramericanos. O mundo e a tecnoloxía avanzaron, pero as duras profesións non desaparecen e sempre é a mesma clase social a que as realiza. A orixe dos pobres é o único que cambia.
O mundo e a tecnoloxía avanzaron, pero as duras profesións non desaparecen e sempre é a mesma clase social a que as realiza
Non se cantas cousas pode sentir un migrante, as ganas de adaptarse ao novo lugar ou a falta de terra deixada atrás, quen gañará á sokatira. Probablemente sexa un continuo tránsito entre ambos. Haberá que pensar que coller e que deixar, canto lembrar e canto esquecer para que a supervivencia sexa sostible. O noso tío tiña un bo eúscaro, fai 60 anos, o mesmo que os seus pais utilizaban, mantido nos formoles. Pero decidiu gardarse para el, non o ensinou aos seus descendentes. É posible que esta conversación telefónica sexa a última vez que se escoitaba o eúscaro nesa casa.
Sempre me sorprendeu isto de negar aos seus fillos a lingua orixinal. Sei que non é tan simple, e que aí se cruzan moitas forzas, por suposto, no caso das linguas minoritarias. Gustaríame saber que pensou el, que sentía o eúscaro ao seu tío. Quizais o viviría como un piso que había que desfacerse, como unha antiga liña que unía a un pasado triste. Ou lle parecería un conxunto de palabras que non servirían para nada aos seus descendentes americanos. É posible que os descendentes tampouco mostren interese, máis aló dun par de frases apresas de neno. Non sei, e se algunha vez o saberán, contaranmo en inglés.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Cando compramos unha mazá ou un tomate con etiqueta bio, asociamos a palabra sa á mazá ou ao tomate e podemos representar ao agricultor que vixía a terra. Polo mimo ao coidado da terra, o alto prezo da compra fáisenos comprensible. A compra da mazá ten o valor superpuesto... [+]
Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...
Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]
Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]
Algo inesperado... neste inicio de ano Iberdrola obtivo máis de dous mil millóns de euros de beneficios, pero non está en condicións de tirar aos ceos foguetes, tesouros, celeiros... ou o que sexa, porque o ano pasado ha gañado un 27% menos que no mesmo período. Algún... [+]
No debate sobre a educación, o neoloxismo que estamos a utilizar algúns de nós (creo que podemos chamalo así) é o pedagogismo, quizá o que necesita explicación. A idea é dar unha oportunidade á pedagoxía, separando ambas as cousas. Do mesmo xeito que ocorre na... [+]
En política, a tensión entre o desexo de influír na sociedade e profundar nos signos de identidade é inevitable. A interacción entre a difusión e o fortalecemento das propias características é un indicador da política. Trátase de conseguir ambas as áreas e... [+]
Animalia askok biziraupen estrategia gisa darabil taldearekin bat etortzea. Izaera hori mespretxatu da sarri, kolektibo asko artaldeekin parekatuz, gidatua izan behar duen izaera propiorik gabeko masa bailitzan. Baina kolektibitateak, mehatxua susmatzen duenean, badaki bere... [+]
Como todos Marioker sentía sede de referentes na adolescencia, no proceso de aceptar que era bisexual, atopei a uns poucos: Skin, vocalista de Skunk Ananananananansio (non sabía que era bisexual, pero o radar funcionábame), a película de Lucía Etxebarria Beatriz e os corpos... [+]
Un fondo de apoio ao Estado israelí ha comprado a maioría dos macrofestivales do Estado español, entre eles Apple. Para. Un festival con nora nas proximidades da praia e con hardcoretas tatuadas, cun intercambio de 1.400 millóns de euros para a construción de vivendas en... [+]
Momentu honetan, eta buruileraino, Adimen Artifizialari buruzko erakusketa erraldoi bat ikusgai da Parisko Galerie nationale du Jeu de Paume museoan, izenburu honekin: Mundua, Adimen Artifizialaren arabera. Erakusketa horretan, hainbat arte obra garaikide agertzen dira,... [+]
Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]
Na biblioteca do pobo, participo nun espazo aberto dedicado á tecnoloxía. Na anterior ocasión, achegáronse dúas mulleres que querían aprender a utilizar a placa Arduino para crear un proxecto de robótica infantil, unha programadora e outra curiosa como eu. Puxémonos en... [+]