Orbea, flexibilidade do aceiro
- Eibar 1840. Os irmáns Juan Manuel, Mateo, Casimiro e Petra Orbea Murua crearon a fábrica de revólveres e pistolas Orbea Irmáns. En só unha década conseguiu ser a maior empresa do país dos armeiros e, antes de que terminase o século, en 1890, decidiron electrificar a fábrica. Para iso, construíron unha pequena central hidroeléctrica e demostraron que non tiñan ningún problema en adaptar e diversificar o negocio: empezaron a vender a enerxía excedentaria da central, ademais de armas curtas de lume.
En 1895 morreu o último do catro irmáns. A empresa contaba entón con 50 traballadores, mentres que en 1906 superaba os 400 (e tres centrais hidroeléctricas). Pero todas as marcas romperon coa Primeira Guerra Mundial: En 1916 só exportou 725.183 armas.
Por suposto, coa Gran Guerra terminou a ganga dos armeiros. Así, aos poucos, Orbea foi fabricando cada vez menos armas. Comezaron a introducirse no campo da máquina ferramenta, fabricando tornos, fresadoras ou taladradoras. Pero, desde o principio, Orbea dedicouse a construír tubos de aceiro, e nese camiño comezou a facer coches de nenos, cadeiras de rodas e, sobre todo, bicicletas.
Na década de 1940, a empresa contaba con 1.000 traballadores e producía 50.000 bicicletas ao ano. E non se limitaba á estrutura metálica, xa que nela fabricábanse case todos os compoñentes das bicicletas.
A nova liña introduciu unha estabilidade de vinte anos, pero na década de 1960 a motorización da sociedade fixo que a demanda descendese considerablemente. Ademais, Orbea xa realizara un esforzo de adaptación, xa que dez anos antes fabricara bicicletas de motor a través do sistema Velosolex, procedente de Francia. Pero non foi suficiente. En 1969 chegou a suspensión de pagos e a empresa pechouse. Entón, Esteban Orbea cedeu a marca a 1.500 traballadores e eles crearon a cooperativa. Especializados en bicicletas de competición, conseguiron ser novamente competitivos.
Co tempo, o aceiro das bicicletas converteríase en aluminio, carbono... E, por último, ouro. Nos Xogos Olímpicos de 2008, Samuel Sánchez na estrada e Julien Absalon na BTT lograron senllas medallas dese metal sobre bicicletas Orbea.
O val do Indo, fai uns 5.000 anos. A cidade de Mohenjo-Daro, cunha poboación aproximada de 35.000 habitantes, contaba, segundo recentemente publicado na revista PNAS, cun coeficiente moi baixo de Gini de 0,22, que mide a desigualdade económica das sociedades a través do grao... [+]
Geroz eta gehiago dira neandertalek uste baino gaitasun kognitibo aurreratuagoak zituztela adierazten duten ikerlanak. Azkena Journal of Archeological Science aldizkarian argitaratu da, eta 2003an Errusiako Mezmaiskaya kobazuloan aurkitutako hezurrezko lantza-punta du... [+]
Ultimamente gocei dun libro. En moi pouco tempo lina dúas veces, a primeira por pura alegría e a segunda por un lapis. O traballo do arqueólogo español Rodrigo Villalobos, Fouces de pedra, martelos de bronce, ten como obxectivo indagar na sociedade prehistórica para... [+]
Na provincia chinesa de Shanxi, nunha tumba da dinastía Tang, atopáronse pinturas que representan escenas da vida cotiá dos falecidos. Nunha desas escenas aparece un home louro. Os arqueólogos que estudaron a tumba, pola cor do pelo e a cara, aseguran que non é probable que... [+]
Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]
O lingüista surafricano Rudolf Botha acaba de lanzar unha hipótese sobre o Homo erectus: a especie desenvolveu algún modo de comunicación oral fai máis dun millón de anos. O Homo sapiens é, como se sabe, a única especie capaz de falar e, por tanto, de aí despréndese... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
