Iurrebaso atende os datos da enquisa sociolingüística de 2021. Citando a outros expertos, "case todos os falantes bilingües dominan unha ou outra lingua, nunha delas mellor/ se adaptarán máis facilmente que na outra. En xeral, terán máis facilidade para falar na lingua que máis utilizaron. E terán unha capacidade máis limitada na outra educación. Non en balde, canto máis se usa, máis se agudiza/ afía/desenvolve na boca dos falantes."

No caso do eúscaro, as persoas que máis facilmente falan euskera son hoxe en día só un 7,9% respecto ao castelán, 212.838 falantes en todo Euskal Herria. Tamén se publicou o gráfico na revista Administrazioa Euskaraz.

Destes datos, si fixámonos naqueles que son capaces de facelo en eúscaro, engadimos outro par de datos e gráficos para o Fomento. Atención:

Engadimos o gráfico de torta ao que debuxamos arriba:

Na evolución dos anos, o conxunto de persoas que coñecen o eúscaro aumentou dun 22,4% en 1991 a un 30,2% en 2021. Con todo, non se ampliou o conxunto de falantes que afirman que se expresan máis facilmente en eúscaro, é dicir, o conxunto de falantes predominantes eus-kal: o 7,7% en 1991 e o 7,9% en 2021.

Hoxe en día somos máis de 800.000 persoas capaces de expresarse en eúscaro, pero só algo máis dunha cuarta parte é capaz de facelo mellor que en castelán, nesa zona amarela do gráfico superior.

En canto á competencia lingüística, Iurrebaso conclúe: "No actual País Vasco existe un forte desequilibrio entre a capacidade do castelán/francés e a debilidade da competencia vasca. Estes datos, xunto con outros que recompilamos sobre as situacións da lingua vasca (uso, transmisión, evolución lingüística e dominio das letras no territorio), lévannos a concluír que o eúscaro se atopa nunha situación de minorización vermella".

E o que Iurrebaso pide para as políticas lingüísticas a partir de agora: "Para revitalizar o eúscaro, por tanto, tan importante como aumentar o número de falantes que teñen unha competencia básica para expresarse en eúscaro será aumentar o número de persoas que teñen como lingua principal o eúscaro, é dicir, as que máis facilmente falan euskera. (...) O reforzo/complementación de proxectos de profundización na facilidade de uso do eúscaro require unha liña imprescindible, especialmente en aspectos relacionados coa fluidez oral e informal das novas xeracións".

Pero como? Iurrebaso recoñece que máis que propostas claras, a un véñenlle preguntas... Bo, o artigo está aquí, e podedes sumalo á reflexión de Iurrebaso si queredes.