Adiskidetasuna, hausnarketa egiteke
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza loturen hauskortasunari buruz, konpromiso eta harreman iraunkorrak ezartzeko egungo arbuioa hizpide. Baina maitasun harremanek perimetro argia dute, adiskidetasunak ez bezala. Egonkorrak ez izan arren (ohi zenez eta poloniar pentsalariak nabarmentzen duenez), are gutxiago betierekoak, bikote erlazioen ingeradak (zer diren, noiz hasi eta amaitzen diren) definituago daude.
Jada ez dugu elkar ikusten kasik. Aspaldi ez dut haren berririk. Ea deitzen diodan. Elikatzen ez duguna ahitu egiten da. Behin gure zirkulu txikienean lagun mina izan zena apurka-apurka lagun ez-intimoen egoerara pasa daiteke, baita ezagun hutsen esparrura iritsi ere. Maitasuna ere zurbildu daiteke, noski, baina bikote erlazioa edo badago edo ez dago. Berriz, laguntasunak, likido bainoago, gasa dirudi sarri: hedatu ahala, dentsitatea eta sakontasuna galduz doa. Bikote harremana haustean kontsolatzen gaituzte. Non dago airean disolbatzen diren adiskidetasunen dolua?
Badakigu zer den maitasun deklarazioa, baina ez dago laguntasun aitortzarako eredu homologaturik. Gustuko dugun bat limurtu nahian ibil gaitezke, baina zelan irudikatu “bere adiskide izatea gustatuko litzaidake”? Ez da xelebre samarra? Adiskidetasun harreman bat hasteko nahiak ez du eskulibururik.
Elikatzen ez duguna ahitu egiten da. Behin gure zirkulu txikienean lagun mina izan zena apurka-apurka lagun ez-intimoen egoerara pasa daiteke, baita ezagun hutsen esparrura iritsi ere
Klasikoek laguntasunaren balioa nabarmendu dute maiz (ia beti gizonen arteko adiskidantza bertsioan). Ordea, gogoetok ezin dira konparatu amodiozko poesia tonekin, ez behintzat kantitatean. Feminismoak pertsonala politikoa dela ezarri zuenetik, feministok ez ezik, ezkerrak ere orokorrean hausnarketaren bat edo beste eskaini die harreman pertsonalei. Maitasunak jende askok partekatzen dituen kritikak sortu ditu (teorian guztiok dakigu “maitasun erromantikoa” kaltegarria dela, gero koherentziaz jokatzea apur bat gehiago kostatzen zaigun arren), kontrara, adiskidetasunak analisi-umezurtz jarraitzen du.
Autolaguntzaren arlo zalantzagarrian pertsona toxiko kontzeptua mahai gaineratu da. Utah-ko edo antzeko unibertsitateko ikerketa zegoen hor nonbait, emakumezkooi emakume-lagunekin harreman estuek ematen diguten pozaz. Gutxi gehiago. Bai, errepikatzen dugu lagunak zaindu behar direla, ezin ditugula komodin gisa erabili bikotekiderik ez dugun tarteetarako, baina osagai asko falta dira analisian, zer esan, jardueran. Adiskidetasunak ahaide pobrea izaten jarraitzen du.
“Hautatutako familia”-n hari-mutur asko lotu gabe gelditzen dira: nork hautatzen duen; nork hauta dezakeen; nor izaten den hautatua; zer gertatzen den hautatu nahi dugun batek beste harreman nagusi batzuk baditu; zer egin asko gustatzen ez zaigun norbaitek gu hautatzen bagaitu; zelan jokatu bat-batean lagun taldetxo esklusibo baten erdian gure burua sarkin bat bezala aurkitzean. Noizbehinka komunitatea eta zaintza ateratzen ditugu txisteratik, baina gero lagunen merkatua arautzen duten erregelek burtsako kotizazioren antza dute, interesak beti tartean. Eta zilegi da: oso lanpetuta gaude.
Pieza asko bat egin gabe daude oraindik. Ideologia neoliberalak bikote harremanetan eragin du, baina bereziki zikindu du adiskidetasuna, eta lehian dauden planak bihurtu dira adiskidetasunarenak. Pentsa dezagun, bestela: zerk bihurtzen gaitu erakargarri adiskidetasun ikuspegitik?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]
Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]
Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan. Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]