Itsasoak ere baditu mila aurpegi


2025eko urtarrilaren 30ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022

--------------------------------------------

Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den urdin apur batekin. Deigarria da barnean ageri diren irudiak (edo grabatuak, esan beharko genuke), guztiz iradokitzaileak. Deigarria Martirenaren hizkera, aurreko lanetakoa baino poetikoagoa, sintetikoagoa. “Itsasoa zaintzen du farozainak. / Itsasargia du etxe, / itsasbazterrean, / izkina batean./ Largabistak ditu lepotik zintzilik; / itsaso zatiak, / itsasoaren puska biribilak, / ikusteko jostailu optikoak”.

Hasieran aurkeztu zaigun farozain horren bidez joango gara itsasoa ezagutzen, itsasoaz gozatzen, itsasoarekin jolasten… baina baita sufritzen ere. Itsasoko animalien berri izango dugu (“Kaioek mokoan izaten dute txirula, / edo kriskitinak, / edo tronpeta”) baina baita itsasoa zeharkatu behar duten immigranteena ere (“Farozainak maiz ikusten ditu halako txalupak, / arraunean, / ahul,/ ia hondoratzear, / ezinean,”) eta hauen sufrimenduarena.

Irudiek erakutsi baino iradokitzen dituzten ideiak, norberak egin dezan bere irakurketa; izan ere, horixe baita liburu honen ezaugarrietako bat, irakurleak beste irakurketa egin daitezkeela. Norberak duen ezagutzatik, ikus edo imajina dezakeenetik egin ahalko duelako bere irakurketa.

Martirena-Ibañez bikoteak puri-purian dauden gaiak tratatu dituzte beren lanetan: neska sentitzen den mutilarena, gerran fusilatu zuten maisuarena, ekologia eta gehiegizko urbanismoa hirietan… Oraingoan, berriz, migrazioaren alde mingarria erakutsi nahi izan digute oso modu poetikoan, irudi abstraktuen bidez, eta itsasargitik largabistekin itsas zabala ikusten ari den farozainen begiradatik.

Oso liburu sakona dugu Itsasoa bete urre, irakurketa asko dituena, hitzekin eta irudiekin gozarazten diguna, baina, era berean, gogoetarako artefaktua; migratzaileen sufrimendua erakusten diguna, itsasoko edertasunean hilobia aurkitu dutenen errealitatea. Azken finean, liburu hau ez da behin irakurtzekoa, ez da bakarrik irakurtzekoa, ez da irakurri ondoren hitzik gabe uzten zaituena, edo bai…


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Gure iragan femenino eta feministaz

Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024

----------------------------------------------------------------

Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]


Herriaren bihotza zabaltzeko giltza

Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]


'Guardasol gorria'
Kamikaze arduratsua

Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024

--------------------------------------------------------
 
Hau gerra bat da eta lubakiak behar ditugu. Izan ere, Bilboko Guka kolektiboak hurrengoak erakutsi dizkigu, besteak beste: Arriagako ekitaldien artean, %20 baino ez... [+]

Lore bat izan zen

Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025

--------------------------------------------------------
Liburu honetara hurbiltzen dena harrituta gera daiteke, liburu... [+]

Matxinadara!

Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024

--------------------------------------------------------------------
 

Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]


Humanismotranshumanismo...

Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024

-----------------------------------------------------------

Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]


Mona Lisaren lapurreta

Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024

---------------------------------------------------------

1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]


Etxea. Aitarena, amarena, ahizparena. Nirea

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024

-----------------------------------------------------

Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]


Eguneraketa berriak daude