Glaziarren omenezko hiletak

Argazkia: Chalets Iraty
Argazkia: Chalets Iraty

2023ko azaroaren 12an

Larrialdi klimatikoaz ohartarazten gaituztenean entzungor egiten dugu maiz, munduaren parte honetan bizitze hutsagatik ondoriorik sufrituko ez bagenu bezala. Errealitatea ordea, burugogorra da.

Alpe D’Huez estazioak hartzen duen Sarenne-ko glaziar "hil berriari" azken agurra eman diote frantziar Alpeetan, hileta sinboliko batekin, duela lau urte Islandiako Okjökull eta Suitzako Pizol glaziarren omenez egin zuten moduan. Frantziako Estatuan, Sarennekoa da gisa honetako omenaldia jaso duen lehenbiziko glaziarra. Ez da azkena izango, zientzialariek ohartarazi dutenez. 3.000 metroko garaieran kokatua, ehun urte pasatxotan haren zabalera 124 hektareatik ia hutsera pasa da. "Azken urteetan abiadura askoz ere biziagoan urtu da", nabarmendu dute glaziologoek.

Bestetik, Iratiko eski estazioan, iraupen eskia egiteko aukerarik ez da izango datorren denboraldian, klima aldaketa dela-eta. Txaleten zuzendari Josy Arrossagaray-ren hitzetan, "eguraldia aldatzen ari da han goian", eta haize ufadek eta tenperatura aldaketek zaildu egiten dute elurrarekin lan egitea. Iraupen eskia egiteko pistak itxiko dituzte, ez ordea erraketekin ibiltzekoak. Eta, Pirinioetan ere bai, Ordesako Parke Naionalean, Monte Perdidoko glaziarra bitan zatitu dela irakurri dugu egunotan.

Gisa honetako albisteek, ziurrenik, zientzialariek emandako datuek baino gogorrago astintzen dituzte kontzientziak, zenbakiak gero eta ozenago mintzo diren arren egoeraren larritasunaz. Esaterako, Klima Aldaketaren Pirinioetako Behatokiaren (OPCC) arabera, elur artifizialik gabe mendilerroko estazioen %63k itxi egin beharko luke hemendik urte batzuetara, eta hura baliatuta ere, hirutik baten patua desagertzea da.

Okjökull glaziarra zegoen lekuan plaka bat jarri zuten 2019an, etorkizuneko biztanleei zuzendutako mezuarekin: “Datozen 200 urteetan gure glaziar guztiek patu bera izan dezakete. Plaka honek erakusten du badakigula zer gertatzen ari den, eta zer egin beharko genukeen. Soilik zuk dakizu zegokiguna egin genuen ala ez”. IGS elkarteak egindako ikerketa baten arabera, 2100 urtera bitartean Alpeetako glaziarren %90 desagertuko da. “Aurreikuspen beldurgarrion aurrean, badira ekosistema babesteko ahalegina egin nahi dutenak, baina baita elur-jardueretan inbertitu nahi dutenak ere, saihestezina dena atzeratu nahi dutenak elur artifizialeko kanoi eta azpiegitura iragankorrak baliatuta”, idatzi du Laurie Deboyek La Relève et La Peste gunean.

Datozen urteetan planeta sobera berotzea nahi ez badugu, CO2 emisioak murriztea ezinbestekoa dela gogorarazi digute Londresko Imperial College unibertsitateko zientzialariek. Alferrik gabiltza entzungor egiten.


ASTEKARIA
2023ko azaroaren 12a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Barbara Miller
#4
Olaia Salazar Urrutia
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Larrialdi klimatikoa
2024-04-21 | Nicolas Goñi
Oihanen kolapsoa saihestu dezakeen bioaniztasun globala nola zaindu?

Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]


2024-04-12 | Hiruka .eus
Itsasoaren gainazalaren tenperatura-igoerak makroalgetan izan duen eragina aztertu dute

Azken lau hamarkadetan itsasoaren gainazalaren tenperatura-igoerak makroalgen komunitateetan izan duen eragina aztertu du EHUko ikerketa-talde batek. Bizkaiko kostaldeko eremu batean sakonera-puntu desberdinak ikertu dituzte eta ikusi dute egituratzaileak diren afinitate hotzeko... [+]


2024-04-12 | ARGIA
Espainiako Estatuan karbono dioxido gehien isurtzen duten hamar enpresen artean: Repsol, Iberdrola eta ArcelorMittal

2023an, karbono dioxido isuriek %5,3 egin dute behera Espainiako Estatuan. Gehien isurtzen duten hamar enpresen artean, bakarrak egin du gora, Iberia hegazkin konpainiak, %10,7ko igoerarekin. Kutsatzaileen zerrendan aurrena Repsol dago.


Lehen aldia da klima larrialdiaren harira estatu bat zigortzen duela Europako Giza Eskubideen Auzitegiak

Suitza zigortu du Estrasburgok, estatu horrek bideraturiko klima politikak adindunen eta oro har herritarren osasun eskubidea zangopilatzen duelakoan. Ebazpena txalotu dute talde eta norbanako ekologistek eta diotenaz, ondorioak izanen ditu gainontzeko estatuengan ere, besteak... [+]


2024-03-31 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Bestaldera begira

Eta arkitektoen burbuilean, krisi klimatikoaren gaineko kezka igartzen al da? Galdetu dit agroekologoak.

Eraikuntzaren sektorea CO2 emisioen portzentaje altuaren eragilea izanik, galderak zentzua badu. Naomi Klein-ek Honek dena aldatzen du liburuan kontatzen du nola hegazkin... [+]


Eguneraketa berriak daude