Zahartzaroa habitatzeko moduak


2022ko uztailaren 06an
Azken etxea | Arantxa Urretabizkaia | Pamiela, 2022

Pablo Nerudaren autobiografiaren izenburua Confieso que he vivido da, eta hori da liburu honek erakutsiko digun gauzetako bat. Adinekoa da protagonista, eta azken etxea izango duena erosi eta prestatzen dihardu narrazioan zehar. Tarteka, iraganak kuku egingo dio oroitzapenen bidez, soinu, irudi edo usain jakin batzuen eraginez, edo amesgaiztoen forman.

Baina ez da atzera begira edo heriotzaren zain besaulkian jarrita dagoen amona. Liburu honetan topatuko dugun beste gauza bat da bizitza abentura bat dela, edo izan daitekeela, duzun adina duzula. Protagonistaren egunerokoan itzalak agertuko dira, gainditu beharreko oztopoak. Bere ametsa lortzeko bidean une arriskutsuak pasa beharko ditu. Katua eta sagua izango ditugu usnaka.

Hori dela-eta etxe barruko eta etxetik kanpoko niak ezagutuko dizkiogu, mozorroak jantzi eta erantziko ditu irakurleon aurrean eta horren inguruko sentipen kontrajarriak adieraziko dizkigu. Urduritasuna eta beldurra kudeatzeko bere ametsetako etxearekin pentsatzen du eta bertako lorategiak baretuko dio barrua. Loreen koloreek eta lurrin goxoak emango diote bakea.

Azken etxeak ihesa utzi eta atsedenlekua topatzeko nahia irudikatzen du. Etxea deituko duen, eroso sentiaraziko duen, eta bertako egingo duen lekua. Sustraiak botatzeko eta landareak bezala lasai hazten jarraitzeko gunea. Bizitzan zehar izan dituen bizilekuak “etxe” izan diren ala ez jakingo dugu, arrotz sentiarazi duten ala gustura. Erroak non bota dituen ere: familiarekin, bikotekidearekin, lagunartean edo bere buruarekin.

Noiz, non, norekin sentitzen gara etxean? Heriotza hurbilago dagoenean, nora nahi dugu joan azken urteak pasatzera? Zer behar dugu egunerokoan eroso, seguru eta gustura sentitzeko? Non ditu sustraiak kanpoan bizi izandakoak?

Arantxa Urretabizkaiak protagonista konplexua sortu eta prosa soil batekin trama ederra harilkatu du. Zahartzaroaren beste bertsio bat kontatu digu gogoan ditugun klixeak auzitan jarriz eta gure iruditeria gaurkotuz.

 

 


ASTEKARIA
2022ko uztailaren 10a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Zapata pila!

Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa

---------------------------------------------

Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


Arrats dibertigarria

"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa. 

Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]


Erasoari aurre egiten

Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]


Viriditas berdea da

Viriditas tituluaren azpian Landareen mundu zoragarria ikusarazi ziguten emakumeak azpititulua irakur dezakegu. Tapa gogorra duen liburu handi bat da, zeinetan landareen eta emakume baten ilustrazioek hartuko duten lila koloreko portadaren erdigunea. Suma daiteke liburuaren... [+]


Sorginen duintasuna aldarri

Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
[+]


Begirada gurutzatu eta engaiatuak

Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]


Mo bueltatu da

1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]


Lora dadin deika

Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]


Betiberdina

Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]


‘Salbatzaileen tenplua’ eraisteko ordua

Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]


Oskolak malgutzeko liburua

Soinean daramate etxea barraskiloek, bizkar-zorro kiribildua bailitzan, bizitzeko beharrezko dituztenak hara eta hona garraiatuta. Etxeak, ordea, kraskatu eta bitan bana daitezke. Bikoiztu ere egiten dira tarteka, behin-behinekoz bada ere gotorleku izatetik zama izatera igarota... [+]


Judutarren jazarpena gure artean

Afaltzen ari zirela entzun zuten ate hotsa. Zeruko izarrek sabbata heldua zela zioten”, horrela hasten da Gaizka Arostegiren nobela labur hau, Gestapoko "zakurrek” Sara eta bere gurasoen etxeko atea jotzen duten unean. Irakurleak ondorioztatuko zuen moduan,... [+]


Babesten gaituen itsasoa

Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.

Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]


Aitona hil egin da?

Karmele Mitxelenak Marrubizko uda ipuina argitaratu zuen Xaguxar bilduma honetan 2022an. Liburu hartan, neska-mutiko batzuen udako abenturak kontatzen ziren. Orain, aldiz, Aitona Floren liburua istorio askoz barnekoiagoa dugu, Danel mutiko protagonistaren ikuspuntutik... [+]


Eguneraketa berriak daude