Neguak ere badu udatik
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Neguak ere badu udatik: aurtengoak bai bederen. Pikondoek fruitu eman dezaten itxaron egin beharko dugu oraindik, baina loratzen hasiak dira biluzik ziren adarrak. Neguak ere badu udatik, eta horrela heldu zaigu aurtengoan Aritz Gorrotxategiren (Donostia, 1975) Uda betea (Elkar, 2022) poema-liburua. Azken lan hau bere bosgarrena dugu poesiari dagokionez.
Aurretik ere egina zigun Gorrotxategik itsasoratzeko gonbita, eta kostaldeetara bidaia dezagun galdegiten dirau bilduma honetan ere, tartean, dagoeneko onduta dituen irudiak berreskuratu zein berrituta: hariak eta zaldiak, baleak eta harriak. Lisboara, Bretainiako txokoetara, Sena eta Yangzi ibaietara, Collioureko erbestealdi zein egoitzetara garamatzate poemek, baita hurrago ditugunetara ere. Han-hemenka diren urek oihartzunak sortzen dituzte irakurlearen baitara.
Itsasaldien zikloak ingurukoak eraitsi eta irentsi egiten ditu itsasgoran, baina agerian uzten ditu itsasbeheran sakonune ezezagun eta desertu hezeak. Aurkia eta ifrentzua, bakarra denaren bi aldeak. Itsasaldien gorabeherek islatzen dute, hala, bizitzaren eta heriotzaren arteko harremana: “Hondoratuko da ontzia / ez pentsatu horretan. / Lehenago edo beranduago / helduko da hondarrera / joko du harkaitza, edo / besarkatuko itsasertza. / Ez dakigu non, ez dakigu noiz. / Horixe dugu geure alde”. Zaurgarri gara izaki hilkorrok itsasoaren hilezkortasunaren aldean, baina poetak dioskun gisara bizitzaren pattarretik ere bada zer eskuratu.
Aipamen eta aitortzaz mukuru da bilduma. Poetekin eta bestelako artistekin proposatzen diren hizketaldiek liburua bere burua gainditzera ere badaramate: badaramate irakurlea bestelako letra eta orrietara, baita doinu eta irudietara ere. Zuzenean datorkigu Battiatoren ahotsa, zeharka Sosarena, gomutatzen zaizkigu Matisseren leihoz bestaldeko kolore eta txalupak, Txillidak eraikitako tolesturak. Horretan baitatza, hain zuzen ere, artearen eta literaturaren indarra: berpiztu egiten dira hartzaileon aurrean izatez bizirik ez duten obrak, Arkimedesen printzipioa poemak agerian uzten duen legez.
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025
-----------------------------------------------------------
Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]
Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024
----------------------------------------------------------------
Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]
Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024
Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025
Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024
Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]
Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024
-----------------------------------------------------------
Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]
Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024
---------------------------------------------------------
1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]