"Elektronikaren industriarekin desliluratua bukatu dut"

  • Munduko bazter ugaritan utzi du bere marka musika elektronikoko musikari eta DJ bezala; ezabaezineko lorratza da El Txef-A-rena, baina aldi batez bere alderdi hori isilarazi du, barneko musikari heterodoxoari ate-leihoak zabaltzeko. Markak filmerako egindako soinu bandatik abiatu eta soinu unibertso propioa eraikitzen hasi da Aitor Etxebarria. Nihilism Part I diskoarekin ekin dio ibiliari. Noraino iritsiko ote?

Argazkia: Dani Blanco.
Argazkia: Dani Blanco.

Etxetik musika estudiora duen bidea baino luzeagoa egina du musikaren munduan dagoeneko Aitor Etxebarriak (Gernika, 1985). Koronabirusak gizartea eta kaleak aztoratu ditu, bakartu, eta orain bizikletan egiten du etxetik estudiorako bidea, egiten duenean. Lanean ari baita orain ere, udan filmatuko den pelikula ingeles baterako soinu banda prestatzen. Elkarrizketa dezentez lehenago egina da, ordea, Donostiako Dock of the Bay jaialdian soinu banden sorkuntzaz hitzaldia eman zuenean, urtarrilaren erdialdera. Tabakaleran izan zen solasaldia, artean birusaren izena buruz ez genekienean. Elkarrizketa haren osagarri modura, lau galdera egin dizkiogu Etxebarriari, egoera berriak hartaratuta. Horiekin hasiko dugu elkarrizketa.  

Birusak azaleratu du errealitate erdi-gorde bat, musikariak, oro har, prekarizatuak zaretela?

Bai, egia esan, Euskal Herrian sormenetik, kulturatik bizitzea ez da erraza. Zenbat artista gaude, daude, lan pila bat egiten oso, oso, oso baldintza eskasetan? Gero, telebistan edo egunkarian agertzean ematen du sekulako bizi erosoa daramagula. Egia da, Espainiako Estatuko beste zenbait lekurekin konparatuz, laguntza dezente dauzkagula hemen, baina Europako beste herrialde batzuekin alderatuta gure baldintzak oso eskasak dira; normala da sortzaile asko Berlinera edo Londresera eskapatzea. Askotan zaila da arte sorkuntzara zure energia guztia ehuneko ehunean bideratzea, eta kasu askotan pertsona oso kreatiboak, ezinbestekoak direnak gure kultura aberatsagoa izateko, eta jendearen gogamena irekitzeko, beste lan mota batera joan beharrean egoten dira… oso tristea da, benetan.

Itzalaldi digitalean parte hartu zenuen: halako ekintza gehiago egin beharko dituzue?

Protestatzea, apur bat, beti dator ondo. Nahiko gizarte akomodatuan bizi gara, eta horrelako gauzek gutxienez energia diferente bat sortzen dute gure barruan, eta komunitate esperientzia berri bat. Garbi dago egoerak ez badu hobera egiten, zerbait potenteagoa egin beharko dugula!

Paradoxikoki, aldi baterako, sarean eman beharko dituzue emanaldiak? Pentsatu duzu zerbait?

Ez daukat argi etxeko emanaldien kontua. Alde batetik positiboa deritzot, eta pozik jartzen nau jendearen interesak, baina beste alde batetik, ez dakit gizartearen parte handi bati ez garen ari ematen gure lana dohainik. Nire dudak ditut eta horregatik ez nabil gauza asko egiten online. Berria-rako emanaldia egin nuen, errespetu handia diodalako, eta gogoa nuelako idatzi zidan jendeari abesti batzuk oparitzeko, baina dudak direla-eta ez dakit zer egingo dudan hurrengo asteetan. Gainera konposaketa lanetan nabil bi film berritarako, eta horrek ez dit denbora asko ematen ganorazko zerbait egiteko.

Konfinamenduak, isolatzeak, balio izan dizu sorkuntzarako, edo hori mito bohemio bat baino ez da eta burua beste gauza batzuetan izan duzu?

Bi pelikulatarako musika konposatzen ari naizenez, kaleko energia baxu honek asko lagundu dit gehiago kontzentratzeko. Egia esan, oso-oso pozik nabil etxean zein estudioan konposaketa lanetan. Egunotan, segur aski, ez banitu edukiko film hauek eta zuzendariekin daukadan lan harremana, ardoa edaten eta gazta jaten pasatuko nituen egunak. Asko lagundu dit fisikoki eta emozionalki egiteko foku bat edukitzeak.

Zure azken diskora etorrita: zer da nihilismoa musikan?

Nire bizitzan egon zen bolada bat irakurtzen nuen ia gauza bakoitzeko nihilismo hitza agertzen zena, ia obsesiboki. Nihilismoak esan nahi duenez harago dagoen zerbaitetan ez sinistea, musikara eramaten dut eta laguntzen dit gauzak lasaiago hartzen eta egiten. Nire buruari esaten: “Ez dago helburu handirik, ez dago helmuga finkorik, utzi eramaten”. Horrek lasaitasuna eman dit. Gazte hasi nintzen musikaren munduan. Arin joan da bidea, eta lagundu dit baretzen. Ez nuke esango nire buruaz nihilista naizenik, baina dioenarekin bat nator hein handi batean.

Argazkia: Dani Blanco.

Dena oso azkar egin duzu. Nihilism part I-eko kantak, ordea, denborarekin konposatu dituzu. Bost urteko tartea hartu baituzu. Denbora hartu duzu.

Bai, denbora hartzea oso garrantzitsua da. Ni nentorren musika elektronikoaren mundutik, abiada beteko mundutik. Hiru-lau hilero EP bat ateratzea ohikoa da mundu horretan, orain hori gainerako musika esparruek ere kopiatu dute: rockak, popak, klasikoak eta beste. Badakizu, bizirik egoteko sare sozialetan egon behar duzu, eta ez badaukazu agerpenik sareetan, hedabideetan, ez zaude bizirik. Ez zara. Hala dirudi. Ezin zara egon urtebetez geldi, bestela desagertu egiten zara. Akaso Ipar Euskal Herrian ez da horrenbestekoa presio hori intermittents figurari esker, baina Hegoaldean gehiago nabaritzen da. Neu musikatik bizi naiz, baina azken urteetan erritmoa jaitsi dut, nire beste aldea, konposatzailarena, gehiago landu ahal izateko. Hori bai, ez dut erabat utzi, honetatik bizi naizelako. Jendeak erabat lotzen nau musika elektronikoarekin, baina oraintxe apenas entzuten dudan, eta pila bat gustatzen zait rocka, klasikoa, jazza, esperimentala…

Zergatik konposatzen duzu?

Bada, musika gustuko dudalako eta nire ibilbide mediatikotik harago musika lantzeko gogoa nuelako. Hasi nintzen konposatzen jakin gabe zer aterako zen, eta hortik aurrera pixkanaka bidea egiten joan naiz. Gero kasualitatea izan da, helbururik gabe hasi eta inoiz argitaratu dudan zigilurik garrantzitsuenean atera didatela diskoa.

Artistikoki azken bost urteotan egin duzunak balio izan dio Aitor Etxebarriari musikari bezala beste alderdi batzuk deskubritzeko?

Bai, batez ere beldurrak uxatzeko. Eta nire erosotasunetik ateratzeko. Lehen ez nintzen animatuko abesten ere, beste norbaiti deituko nion ahotsetarako. Markak-ekin, adibidez, kontzertu dezente jo genituen, eta horrek lagundu zidan konfiantza eta eskarmentua hartzen. Musikari onekin aritu izan naiz gainera, ikasi egiten da, eta beraiek zugan konfiantza jartzea ere ederra da, eta nire buruan sinesten laguntzen dit. Denbora behar izan dut konposaketan hasteko, larregi akaso, baina tira, hasi naiz…

El Txef-A-k ezkutatu egin du Aitor Etxebarriak barruan zuen konpositorea?

"Iruditzen zait elektronika larregi merkantilizatu dela azken urteetan"

Bai, nik uste uste dut baietz. Inertziarekin aritu naiz bolada luze batean. Neure buruari esaldi topiko hori esaten nion: “Dena ondo badoa, zertarako aldatu?”. Eta neure buruari ere egin izan diot errieta: “Ondo bizi haiz musika elektronikoa eginez, batetik bestera bidaiatuz, arazo ekonomikorik gabe… eta zergatik hasi beste zerbaitetan?”. Sartu naiz marroi handi samar batean, musikari askorekin lan eginez, jakin gabe funtzionatuko duen edo ez. Orain trantsizio sasoi batean nago. Eta bitxia da, nolabait sasoiak markatzen duenaren kontrako bidea egiten ari bainaiz. Oso modako jartzen ari da musika elektronikoa orain, eta neuk pixka bat alde egin dut hortik, beste eremu batera. Arriskatu egin dut, bide batean nindoan eta…

Baina el Txef-A ez da amaitu.

Ez, ez da amaitu. Trantsizio bat da, baina zaila izaten da bueltatzea. Orain gutxiago deitzen didate El Txef-A bezala, ez bainabil oso aktibo. Sua bizirik mantendu behar dut, baina pasatu gabe, beste langintza batean nabilelako. Buruari bueltak ematen dizkiozu, badakizulako edozer dela-eta Aitor Etxebarriak oihartzunik izaten ez badu eta El Txef-A itzuliz gero, jendeak kritikatu egingo zaituela.

Baina bizi daitezke batera bi-biak…

Bai, nik uste dut osagarriak izan daitezkeela nire bi alderdiak. Disko honek ateak zabalduko dizkit El Txef-A bezala ere beste leku batzuetara iristeko.

El Txef-Ak-k nekatuta bukatu du? Gaua, hiria, emanaldi segidak…

Nekatu-nekatuta ez dut bukatu, baina beste munduak asko erakarri nau. Iruditzen zait elektronika larregi merkantilizatu dela azken urteetan. Lehen gehiago gustatzen zitzaidan mundu hori, dena baitzen berria niretzat, eta kontu bitxiak izaten ziren asko, baliabide eta egitura askorik behar ez zutenak. Igual deitzen zidaten Rio de Janeiroko arte estudio batetik festa batean jotzeko. Gauza txikiak baina politak izaten ziren. Gero jaialdi handiak sartu dira, eta xarma galdu du niretzako. Lau DJ eramaten dituzte estandar modura, elektronikak ere bere lekua duela erakusteko, moderno agertzeko, baina kariñorik gabe, soinu probarik ez askotan, edo azken unean, hirira iritsi eta bakarrik sentitzen zara. Batzuetan diskoak jartzen ere ez dizute utziko, USB bat soilik eta dena horrela… aspertu nau.

Sistemak jan du elektronikaren mundua?

Bai, neurri handi batean bai. Publizitate agentziak, agenteak, managerrak… sartu dira, eta agur xarma. Lehen ez zegoen hainbeste, rockaren munduan ohikoa izan da hori, baina azken urteetan izorratu egin da alde horretatik. Lehen puruagoa zen elektronikaren mundua. Industriarekin desliluraturik amaitu dut, hori da egia.

Munduko bazter askotan jo duzu, oihartzun handia izan duzu, erreferentzialtasun bat lortu duzu. Eta horri uko egitea…

Ez da erabateko ukoa, onartzen dut, baina horrek guztiak ere bultzatu nau bestelako bideak jorratzera.

Mundu mailan sona, eta Euskal Herrian ez zara izan hain ezaguna. Gurean elektronikaren kulturaren inguruan ezjakintasuna egon delako edo zuk ere kanpoan aritzeko deliberamendua hartu zenuelako?

Denetik egon liteke pixka bat. Niri deitu izan didatenean oso gustura joan izan naiz, irribarre handi batekin gainera, baina egia da, orain hasi direla deitzen hainbat lekutatik, adibidez txosnetatik. Eta, pozgarria da hori, baina justu etapa bat ixten ari naiz, eta agian zortzi urte berandu iritsi dira dei eta proposamen horiek. Lehen ez zuen irudi onik musika elektronikoak.

Tabuak eta estereotipoak izan dira elektronikaren inguruan.

"Orain hasi zaizkit deitzen hainbat lekutatik, txosnetatik adibidez. Eta pozgarria da hori, baina justu etapa bat ixten ari naiz"

Bai, argi eta garbi. Hasteko, erdaldunen musika zen. Horrez gain, garai batean elektronika bakailua zen soilik. Eta, hala balitz ere... Gero zenbait lekutan, hirietan batez ere, elektronika kulturaren esparrura erakartzen saiatu dira, eta Euskal Herrian ere horretan ari dira azken hiruzpalau urteetan, museoak, galeriak, jaialdiak… Jendeak ez daki ondo zer den egiten duguna ere, ez baitago hedabide masiboetan ia agerpenik: askok pentsatzen dute, hor tranpaldotxo batean jarri eta bi botoi zapaltzen ditugula, ez dugula konposatzen, eta beste milaka mito. Desinformazioa eta gutxiespena izan dira, musikari bezala ere ez baikaituzte hartu izan. Oso musikazaleek bai, baina orokorrean ez. Tira, ulertu ere egiten dut, DJ bat aurrez aurre ikustea niri ere ez zait bereziki gustatzen musika ez bazait erabat gustagarria. 

Duela bospasei urtetik zu ere gehiago hasi zinen biltzen inguruko musikariekin, kontzertuak ematen, sortzen. Etxerako itzulera moduko bat izan zen?

Bai, egiten nuena etxean ere erakutsi nahi nuen, nolabait. Vienan eman genuen kontzertu bat talde osoarekin, eta nioen nire baitarako: “Vienan jo badugu, etxean ere pare bat emanaldi egin beharko ditugu zer egiten dugun erakusteko”. Hori 2012an edo izan zen. Mozartek jo zuen antzoki batetik deitu ziguten, Vienatik, eta gero Bilbon BBK aretoan eta Kafe Antzokian aritu ginen. Ordura arte neure kasa ibiltzen nintzen gehiago, baina beti izan naiz kontzertuetara joatekoa. Inguruko musikariak ezagutu ahala eurekin kolaboratzen eta elkarrekin lan egiten hasi nintzen. Pixkanaka deitu ere egiten zidaten han edo hemen kolaborazio txikiak egiteko. Jendeak bazekien ni elektronikan nenbilela, baina ez zehazki zer egiten nuen. Jakin behar baita musika elektronikoa egiteko ere musika ikertzen dela, gero konposatu ere bai. Baina, tira, pixkanaka bidea egin genuen, eta espero dut datozenentzat baliagarria izatea hori.

Zure lanarekiko ezezagutza egon da, baina aldiz, zeuk jarraitu duzu euskal musikaren panorama.

Bai, bai, ni oso musikazalea izan naiz, eta kontzertu askotara joan naiz, berdin Kremlin aretora Bilbon, Bukowskira Donostian, gaztetxe batera edo musika klasikoko emanaldi batera. Oso aktiboa izan naiz horretan.

Bitxia da, eta aipatu duzu, zu pixka bat elektronikatik aldendu eta Euskal Herrian jendea ateratzen hasi da, jaialditxoak sortzen, irratsaioak, alegia, mugimendua.

Nire aurretik ere baziren, jakina, nolabait nire maisuak izan direnak, Asier Balzategi Balza eta horrelako jendea. Telmo Trenor, adibidez, ia garaikidea dut, eta banekien bazebilela, orain hasi da gehiago nabarmentzen. Oso figura sendoa sortzen ari da, bertako beste musikari batzuekin elkartzen da, eta izugarri ondo ari da. Horiek batzuk aipatzearren. Loraldi bat ez dakit esan litekeen dagoenik, baina ari da oihartzuna lortzen. Bi alde ikusten dizkiot: bat oso positiboa, ondorengo belaunaldikoek erreferenteak izango dituzte, eta zenbaitek gitarra edo bateria ikasten duen moduan, haurrek akaso nahiko dute konposizio elektronikoa ikasi edo DJ izan. Bestetik, ordea, badago halako errazkeria bat elektronika kutsua daukan edozerekin. Hainbat taldek elektronika ukitutxo bat sartzen dute modako dagoelako, edo soinu modernoago bat izateko asmoz.

Sintetizadore pare bat sarztea ez dela nahikoa elektronika egiteko, beraz?

Hori da kontua. Nahiago nuke musika elektronikoak beste bide bat hartuko balu, bilaketatik, esperimentaziotik, kultura propio batetik, baina gehiago doa poparen ildotik. Hori da jazza deitzea kanta pop bati bi akorde jazzistiko sartzeagatik. Beste edozein musika tresna edo generoren atzean bezala ikasketa bat behar du elektronikak, ikerketa bat. Musikari asko entzuten dut esaten: “Elektronika sartu dugu”. Nola sartu duzue, bi astetan ikasita? Askotan da berniz modernotxo bat emateko soilik.

Zu nola hasi zinen ikasten eta arakatzen musika elektronikoa?

Bilbon pianoa eta orkestrarako perkusioa ikasten nituen kontserbatorioan. Aldi berean Andoainen zinema eskolan ikasten nuen. Musika dendetara joaten hasi nintzen Bilbon. Esperanza kalean bazegoen Cybertech izeneko disko denda bat, eta perkusioarekin aspertu eta astundu samarturik nengoenetan hara joaten nintzen. Alemaniatik ekartzen zituzten diskoak, oso ambient, nahiko musika laua, igual dozena bat minutuko konposizio monotonoak, baina erakartzen ninduten: “Zer ostia da hau!”, pentsatzen nuen. Industrial wave eta gisako etiketa xelebreak jartzen zituzten… “Nik hau gura dut egin”, pentsatu nuen. Arakatzen hasi nintzen. Hamazazpi bat urte nituela ordenagailuarekin esperimentatzen nuen, hasi nintzen tramankulu eta tresnatxoak eskuratzen…

Argazkia: Dani Blanco.

Irakaslerik izan zenuen?

Bilbon joan nintzen klase batzuetara, platerekin DJ lana ikastera, AEBetako irakasle batekin, baina ez besterik. Autodidakta izan naiz neurri horretan: aldizkariak eta abar. Urte batzuk behar dira trebetasun pixka bat eskuratzeko, eta jakituria pixka bat hartzeko, esparru guztietan bezala da. Teknologiak duena hori da: ia dena dugu eskura, bai ikasteko, bai egiteko eta baita entzuteko ere, baina era berean galbaheak eta erreferentziak galtzen dira. Zaila da esaten artean zer den on eta zer den txar, nork esan dezake hori, gainera. Baina urtetako ikerketa eta ikasketa beti da parametro baliagarri bat.

Nola izan da bertako musikariak ezagutzea, eta kolaborazioak, elkarlanak… Sortzaile bezala nola bizi izan duzu?

Hasieran gaitza egiten zitzaidan, ni ohituta bainengoen neure kasa ibiltzen. Baina gero esperientzia oso aberasgarria izan da; gertuko jendea eta jatorra izan dut alboan. Hori gustatzen zait, eta ikuspegi artistikoa duena, ekarpenak egiten dituztenak dira. Oso hurbileko jendearekin ari naiz lanean beti. Eurek badakite zein estetika gustatzen zaidan niri, eta etengabe ikasten dut beraiekin ere. Hannoten [Mintegia] figura oso inportantea izan da nire ibilbidean. Markak egiteko konfiantza osoa izan zuen nigan, eta horrez gain, konexio handia dugu, berezia. Zerbait izaten badut buruan, Hannotek horixe ematen dit musikari modura. Eta berdin gainerakoekin. Beraiek esperientzia handia dute, bandetan jotzen eta abar, horretan nik baino eskarmentu handiagoa dute, eta aldiro ikusten dut.

Sortzaile modura, ordea, garrantzitsua da ahots propio bat aurkitzea. Nihilism part I diskoan aurkitu duzu?

Ez dakit, zaila egiten zait nire ahots edo lengoaia propio bat identifikatzea. Asko gustatzen zaizkit ahots oso markatua duten artistak. Ruper Ordorika adibidez: bere kantak oso dira bere kantak. Nik, ez dakit, oso ipurterrea naizelako edo oraindik gaztea naizelako, eta hainbeste nabilenez ikertzen, zaila egiten zait ahots oso finkoa izatea. Hala ere, nabaritzen dut zerbait badela lan honetan, oso ondo definitzen ez dakidana, eta hurrengoan ere igarriko dena, antzeko bidetik edo… Sonoritate, estetika, zimurtasun antzeko bat izango du. Markak-en ikusi zen zertxobait, oraingoan apur bat gehiago, eta hurrengoan… beno, auskalo, akaso zerbait erabat desberdina izango da, baina…

Nola definituko zenuke zeure musikaren zimurtasun hori? Misterio puntu batek definitzen du?

Izan liteke antzeko zerbait; badu zerbait klasikotasunetik, baina baita ezerosotasunetik ere, alanbrean dabil sonoritate hori. Diskoa hasten da piano soinu batekin, neoklasiko samarra, avant-garde ukitu batekin, zaratatsua eta eszentrikoa, eta gero bat-batean rock kanta estandarrago bat, eta gero melodia lasai bat… Baina niretzat badago halako hari bat.

Musika klasikoko edo garaikideko kontzertuak ikustera joaten zara, rock kontzertuetara joaten zara, musika elektronikaren bitartez gauetako dantza aretoetara, joaten zara gaztetxeetara eta jaialdietara… oso giro desberdinak dira.

Asko gustatzen zaizkit kontraste horiek. Gustatzen zait Bilboko Filarmonikara joatea, zeina klub pribatu bat den, eta biolontxelo jole judutar baten kontzertua ikustea, zeina mundu mailako onenetakoa izango den; baita Le Larraskitora joatea ere, eta zigarrotxo batekin kontzertu bat ikustea. Eta berdin Gernikako Primeros Auxilios punk talde gaztea ikustea. Oraintsu Alos Quartetekin jo dut pianoa Viktoria Eugenian, eta hurrengo egunean egon naiteke areto ilun ketsu batean rock kontzertu batean. Edo beste leku batean techno diskoak jartzen, deitu didatelako eta libre nengoelako. Zergatik ez ba!

Hitz egin dugu zure ahotsaz, zure estetikaz edo lengoaiaz. Zer pisu hartu du horretan isiltasunak?

Asko. Hitz egitea gustatzen zait, baina egon ninteke etxean sartuta lau egunez isilik ere. Hor ere muturrekoa izan naiteke. Ez dago erabateko isiltasunik diskoan, baina badaude isiltasunak bestelako gauzak entzuteko, esaterako gitarren zuntzen zarata, brak! Ñabardurak entzuteko ere beharrezkoak baitira isiltasunak. Gauza minimo batzuk entzuteak garrantzia handia dauka niretzat, soinu diseinuari garrantzi handia ematen baitiot. Hori ere sartzen da nire estetikan.

Beti eman diozu garrantzia isiltasunari?

Ez, hainbeste ez. Orain hasi naiz garrantzi handiagoa ematen. Musika garaikidearen eragina handia da horretan, orkestrarako obra asko daude isiltasun handiekin; gauza oso txikiek protagonismoa hartzen dute hor, eta hori rockean faltan bota izan dut.

Etxean izenekoa sehaska kanta moduko bat da, eta euskaraz.

"Hainbat taldek elektronika ukitutxo bat sartzen dute modan dagoelako edo soinu modernoago bat izateko asmoz"

Ia kolpe batean atera zitzaidan melodia, koroen bitartez. Markak-en ildoari jarraituz harmonia instrumental bezala atera zitzaidan. Kolpe batean kantatu nuen ahotsarekin. Markak-erako Mikel Laboa dezente ikertu nuen, baita euskal kantuen modu deskriptibo hori ere, basoa, etxea… eta gaur egunetik begiratuta, horregatik uste dut atera zitzaidala Etxean.

Konposatu nola egiten duzu, pianoaren aurrean? Edo lehenik irudi bat izaten duzu buruan, zinema ere ikasi eta gustuko duzunez?

Gehienetan pianoan egoten naiz, jolasean bezala, eta halako batean zerbait interesgarria sumatzen dut. Eta, beste zenbait, melodia eta ahots direnak sarri sortzen zaizkit kalean ahapeka kantari noala. Sakelekoan grabatu eta gordetzen ditut zirriborro horiek. Batzuetan duda izaten dut bururatu zaidan hori lehenago ere egon badagoen piezaren bat ote den. Etxean kantak, esaterako, armonia eta melodiagatik ere euskal kanta baten jitea dauka eta hori pentsatu nuen, “hau kantaren bat izango da”. Eta askotan Jatsu Argarateri bidaltzen diot, musika hemeroteka bat baita, eta hark esaten dit: “Ez lasai, hori ez dago” [barreak]. Nik uste dut indar gehien duten melodiak, ahapeka sorturikoak direla. Ia-ia tik urduri moduko bat daukat, kaletik noala ahapeka kantuan ibiltzen bainaiz sarri…

Diskoari Part I jarri diozu. Zer esan nahi du, bigarrena etorriko dela?

Ez daukat oraindik bigarrenik prestatuta, baina etor liteke. Kanpoan geratu diren kantekiko errespetu moduko bat da. Hogeitik gora kanta zeuden eta bederatzi sartu dira diskoan. Beno, ikusiko da aurrerago.

El Segell de Primavera zigilu kataluniarrarekin atera duzu lana, baina publizitate eta zabalkunderako Mute etxe entzutetsu britainiarra dago. Nolakoa izan da hartu-emana?

Muterekin izan dudan harremana eta kontratua eskola zaharrekoa da, eta jendeak flipatu egiten du horrekin, baldintzak oso onak direlako. Gaur egun apenas sinatzen da horrelako kontraturik, 85-15eko portzentaian. Hauekin Depeche Mode, Nick Cave eta gisakoak ibiltzen dira. Konpainia handia izanagatik, uste dut harremana ona dela, eta erabiltzen dudala nire musika ahalik eta lekurik gehienetara iristeko, baina nire burua saldu gabe. Ez goaz jaialdi handietara, zaintzen dugu harremana. Ez gara sartu zirkuituaren gurpil kapitalistan, eta horrek ere badu garrantzia niretzat. Espiritu underground bat badaukat eta nahi dudana da nire musika zabaltzea. Portzentaia handiena niretzat da, zabalkundean laguntzen didate eta ez daukat beste loturarik.

Gernikatik Londresera, soinu bandekin

Ohitua dago bakarkako lanera Aitor Etxeberria, nahiz eta azken urteetan kolaboratzaile finko eta estimatuak izan dituen: Hannot Mintegia, Jatsu Argarate, Hasier Oleaga, Miren Narbaiza… Hannot Mintegiak akuilatuta sortu zuen Gernikako bondardaketaren inguruko Markak dokumentalarentzako soinu banda 2016an. Hor ekin zuen beste bide bat. Orain beste soinu banda batean murgilduta dabil.  Estudioan ari da lanean egunotan, uztailean filmatuko den Mirrors of Sound filmaren soinu banda prestatzen. Natalie Kadas da film horren zuzendaria eta Evelyn Glennie musikari eta perkusionista eskoziararekin (Aberdeen, 1965) batera ari da elkarlanean. “Nirekin jarri ziren harremanetan Mute zigilutik. Hura arduratzen baita azken lanaren zabalkuntzaz. Evelyn Glenniek nire lana entzuteko aukera izan zuen. Filmean aktore ariko da, druida perkusionista baten rolean. Asko gustatu zitzaion, eta elkarrekin lan egite proposatu zidan. Londresen egon gara pare bat aldiz lanean, eta orain etxetik”. Glennie perkusionsitsa gorra da. Haurra zenean  gorreria diagnostikatu zioten. Baina berak beste modu batera bizi du: “Nire gorputzak entzun egiten du, sentitu egiten du”, esan izan du. Etxeberriarentzta esperientzia”erabat aberasgarri eta desberdina” izaten ari da. “Markak-en aldioro lan egin genuen elkarrekin Hannotek eta biok. Honetan soinuaren kontzeptua prestatzen ari gara, filma bera egin aurretik”.

Nota minorrak

Lehen oroitzapen muskala: Zapatu goizetan aita Benitoren (Lertxundi) Baldorba entzuten bolumen betean.

Noiz erabaki zenuen musikari izatea: Lar berandu.

Behin eta berriro entzungo zenukeen diskoa: Deftonesen White Pony. Elektronika sartu zuten hardcore disko honetan, bai ondo sartu ere.

Soinu bat: Amaren eta aitaren ahotsa.

Kontzertu bat non duzu emateke: Latinoamerikan asko ibili naiz, baina ez Argentinan. Gustatuko litzaidake Buenos Airesen jotzea.

Zein kantaren bertsioa egingo duzu noizbait: Ez daukat joerarik bertsioak egiteko. Gustatzen zaizkidan kantuek errespetu handia ematen didate. Nirvanaren Unplugged-eko edozein, Lake of Fire adibidez.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Musika
Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-21 | Iker Barandiaran
Amorrazioa, jarrera eta kantuak

Madrilgo queer mugimenduan kokatzen nuen taldea, eta orain gutxi bere esentzian –zuzenekoan– ezagutzeko aukera izan nuen. Orduan jakin nuen Argentinan jaio baina gaztetan Madrilera joandako Belenek (ahotsa eta gitarra) sortu zuela taldea, eta Mariarekin (bateria eta... [+]


2024-04-14 | Iker Barandiaran
Errekak ez du planeatzen

Garai batean, buruz genekizkien The Dark Knight filmeko Jokerren esaldi guztiak, “kaosaren agentea” zenez gero. Horrelakorik zuen, esaterako, bere jokabidea azaltzeko: “Plan bat duen tipo bat al dirudit? Badakizu zer naizen? Autoen atzetik korrika doan txakur... [+]


Eguneraketa berriak daude