Elikadura eskolak Durangaldeko ikastetxeetan
Durangaldeko hamabi eskola publikotako gurasoetatik sortu zen Berton Bertokoa mugimendua, 2015ean, eta eskoletako zuzendaritza taldeekin elkarlanean ari dira geroztik. “Gure asmoa hasieratik bestelako jantoki eredu bat aldarrikatzea eta eskoletan sukaldeak lortzea izan da”, azaldu digu Isa Gonzalez Durangoko Zabalarra eskolako amak. Ekimen ugari eta oso desberdinak egin dituzte plataformatik urte hauetan zehar, eta oraingoan proposamen berri batekin datoz: elikadura eskolak.
Lau saio praktiko
Otsailaren 10ean, 17an, 24an eta martxoaren 5ean elikadurarekin lotutako hainbat saio praktiko eginen dituzte Durangaldeko ikastetxeetan. Lehena, Durangoko Zabalarra ikastetxean izanen da eta elikagaien jatorriaren eta banaketa kanalen inguruan arituko dira: “Zergatik erosten ditugun elikagai batzuk eta ez beste batzuk? Korporazio handiek nola eragiten duten aukeraketan?... Lehen sektorearen eta elikaduraren inguruan kontzientziatzeko izanen da lehen saioa”, dio Gonzalezek.
Bigarren saioa Zornotzan eginen dute, eta elikaduraren ikuspuntu nutrizionalera begira jarriko dira. Hirugarrena, Zaldibarko eskolan eginen dutena, eskola-jantokietako elikadurari buruzkoa izanen da: “Hitz egingo dugu gurasook zer egin dezakegun, jangela gune hezitzaile bihurtzeko”. Azken saioa, berriz, eskoletatik jatetxera pasatuko da. Izan ere, Atxondoko Akebaso jatetxean sukaldaritza saioa eginen dute Iñigo Fuertes sukaldariarekin.
Umoretik eta talde indarretik borrokan
“Hamabi eskola gara mugimenduan, 20-25 bat pertsonek hartzen dugu parte bertan, eta ikaragarria da bertan dagoen konpromisoa eta elkarrenganako errespetua”, dio Gonzalezek. Nabarmendu du Berton Bertokoa ez dela elkarte bat, mugimendu zabala baizik, eta taldean eta elkarlanean dago indarra Gonzalezen ustez. “Asko ikasten dugu batak bestearengandik eta elkar babesten dugu, hor dago gure indarra”. Beraien ekimenetan umorea ere asko erabili izan dute, aldarrikapenak egiteko.
Hainbat lorpen txiki izan dituzte urteotako ibilbidean: esaterako, sukalderik ez zuten Durangaldeko lau eskoletatik hirutan lortu dute sukaldea. Bide horretan, giltzarri izan da mugimenduak eskualdean lortu duen babes zabala: eskualdeko alderdi politiko guztiek, sindikatuek, sukaldariek eta beste hainbat alorretako jendeak babestu dituzte mugimenduaren eskakizunak: katering enpresek menuetan tokiko eta sasoiko produktuak sartzea eta eskola bakoitzak sukaldea izatea.
Sarraskiak ez du etenik Palestinan, eta lurraldeko txoko guztietara hedatzen ari da. Uztailaren 31n, Hebrongo (Zisjordania) Hazien Bankuaren Ugalketarako Unitateari eraso zion Israelek; bulldozer eta makineria pisutsuarekin bertako instalakuntza eta azpiegiturak suntsitu zituen... [+]
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]