Lurra lantzen eta sukaldean egiten ikasteko udalekuak
Iaz antolatu zituen Ortutik Ahora elkarteak lehen aldiz sukaldaritza udalekuak Gernikako Allende Salazar eskolan. Erantzun ona izan zutela ikusita, aurten errepikatzea erabaki dute, baina berrikuntza bat gehitu diote katering agroekologikoko kideek: sukaldean ez ezik, ortuan ere ari dira aurtengo udalekuetako parte-hartzaileak. Azken batean, elkartearen izena bera haurrekin praktikan jartzea da ideia: ortutik ahorainoko bide hori haurrak beraiek hasi eta bukatzea, zikloa itxiz.
Eskolako jangelan hasitako harremana sakontzen
“Eskolako neska-mutilek ezagutzen gintuzten lehenagotik, guk ekoiztutako barazki ekologikoak eramaten baitizkiegu jangelako sukaldera”, azaldu du Irati Saez de la Fuente elkarteko kideak. Eskolako haurrekin jada bazuten harreman txiki hori gehiago landu eta jarraitasuna ematea izan da udalekuetako antolatzaileen helburu nagusia: “Gaiok haurrekin pedagogikoki lantzea da asmoa, haiek ere ikustea zer nolako garrantzia duen bertakoa eta ekologikoa kontsumitzeak”.
Iaz soilik sukaldean aritu baziren, aurten aukera ona sortu zitzaien Ortutik Ahorako kideei: Allende Salazar eskolako Guraso Elkarteak eskola ortua jarri zuen martxan, eta haiekin elkarlanean lortu dute sukaldaritza eta nekazaritza udalekuak osatzea. “Haiek sortutako ortu ekologikoa lantzen dugu, barazkiak eta haziak nondik datozen ezagutzen dugu, eta bertatik lortzen ditugun barazkiak hartu eta sukaldera goaz umeekin horiek prestatzera”.
Norberak egindakoa beti da gozoago…
Ekainaren bukaeran hasi ziren udalekuak, eta uztail osoan jarraituko dute, astebeteko iraupena duten blokeetan banatuta. “Bost bloke dira guztira, bakoitzean 20 ume inguru. Nahi duenak gai batean aste bat egiten du, errepikatu nahi duenak aste bat baino gehiago edo bost asteak osorik”, azaldu du de la Fuentek. Goizez soilik elkartzen dira haurrak, eta haiek baratzetik jaso eta sukaldean prestatutakoarekin egiten dute hamaiketakoa eta bazkaria.
“Talde mistoak dira, bost urtetik 12 urterako haurrez osatuak, eta aberasgarria da eurentzat hori: zaharrenek txikienei laguntzen diete, eta txikienek asko jasotzen dute handiagoengandik”. Adin ezberdinetako haurren arteko elkarlan hori oso polita dela dio kideak. Baratzea lantzeaz eta sukaldean egiteaz gain, astelehenero Gernikako azokara joaten dira, bertako ekoizleak eta produktuak ezagutzera. Haurren erantzuna oso ona dela azpimarratu du antolatzaileak: “Gaur, adibidez, pizza egin dugu, eta ortuko lehen tomatetxoak eta piperrak jarri dizkiogu. Haurrak poz-pozik zeuden!”.
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.