Pedalak landa eremuko proiektu agroekologikoen bozgorailu
Ekainean sartzearekin batera ekin zioten Ana Santidrián eta Edurne Caballerok Zaragozatik abiatu eta Iberiar penintsulako iparraldea zeharkatuko duen bidaiari. Ez da bidaia soila neskek eginen dutena: bizikletaz eginen dituzten 2.500 kilometroetan landa eremuko bizitza bultzatzeko sortu diren proiektu komunitario eta agroekologikoak bisitatuko dituzte, ondoren ikusten duten hori guztia bildu eta zabaltzeko asmoz. “Landa eremuko proiektu alternatiboak ezagutu nahi ditugu zubi lana eginez proiektu horiek jendarteari ezagutarazteko”, dio Caballerok.
Hiriguneen eta landa eremuaren arteko zubiak sortzen
Zaragozako supermerkatu kooperatibo sortu berritik abiatu ziren bi ziklistak ekainaren lehenean, eta orain arteko bidean Zaragoza, Nafarroa, Errioxa eta Burgosko hamaika proiektu ezagutu dituzte: eztia eta propoleoa edota barazki saskiak egiten dituztenak, okindegiak, jatetxe eta denda ekologikoak, baratze komunitarioak… elikadurarekin lotutako proiektuak ez ezik, bestelako bizi eredu baten alde egiten dutenak dituzte ipar.
Proiektuak baino proiektu horien atzean dauden pertsonen historiak kontatzen saiatzen ari dira. “Gu proiektu ezberdinen bila goaz, baina gero benetan topatzen duguna lurra eta pertsonak dira: askotan hitz egiten digute haiek zergatik eta nola iritsi diren horretara, zerk bultzatu dituen, bidean izan dituzten arazo eta zailtasunak…”. Ekimen bakoitzaren atzean pertsonen historiak daude eta horiek elkarbanatzea interesgarria dela uste dute, beste jende batentzat inspirazio edo eredu izateko.
Tutera aldetik pasatuta, abuztuan itzuliko dira gurera
Nafarroako erriberako zati bat pasatu dute jadanik Biela y Tierra proiektuko kideek: Tuteran egon ziren Mejanako baratze sozialak eta Helianto kolektiboaren Jasangarritasunaren Eskola ezagutzen, Arguedasko Alcaravan enpresa bisitatu zuten, eta handik Lodosa eta Sartagudara mugitu ziren udalek bultzatutako baratze komunitarioa ezagutu eta INTIAren agroekologia finka esperimentala bisitatzen. Proiektu horiek guztiak ongi azalduta dituzte bielaytierra.com webguneko Landa koadernoa atalean.
Orain Palentzia, Leon eta Asturiastik jarraituko dute bidea, baina abuztuan berriro ere Euskal Herrira itzuliko direla esan digute: abuztuaren 8an sartuko dira Karrantzatik eta gure lurretan ditugun hamaika proiektu bisitatuko dituzte: Muturbeltz Elkartea, Maskilu Kontserbak, Pikunieta Baserria, Azpeitiako Elikagunea… Adi egon beharko dugu, beraz!
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]