Artearen bidez Karrantzako ardia sustatzen du Mutur Beltz elkarteak
2015ean ekin zioten Joseba Edesa Portillok eta Laurita Siles Ceballosek Mutur Beltz proiektuari. Karrantzako ardi arraza horren eta artzaintzaren desagerpena ekiditea dute asmo. Ardiari lotutako lau alorretan banatzen da elkartearen jarduna: esnea, haragia, artilea eta artea. Alor guztiak elkarri lotuak daude ordea, eta helburu bera dute: Karrantzako ardi mutur beltzaren balioa berreskuratzea.
Artzaintza ere badelako artea
Hiria eta landa ingurua elkarrengandik geroz eta urrunago daudela ikusita, bi aldeak gerturatu eta elkarren arteko harremana sustatzea da kideen asmoetako bat. “Guk artea eta kultura erabiltzen ditugu jendartean eragin eta zer pentsatua emateko, landa inguruaren eta hiriaren arteko distantziak txikitzeko. Beti pentsatu izan da batzuk artea egiten dutela eta besteek artisautza. Batzuk azkarrak direla eta besteak tuntunak. Banaketa zurrun hori gezur hutsa da”, azaldu du Edesak.
Haustura horri aurre egiteko ekimenetako bat da, esaterako, ardi mutur beltza sustatzeko herrian egiten duten azoka. Duela zenbait urte arte betiko azoka egiten bazuten ere, azokari bestelako ikuspuntua gehitu diote azken edizioetan. “Orain, egun horretan artistaren lana eta artzainarena uztartzen ditugu, maila berean jartzen ditugu artista eta artzaina, biak dira protagonista”. Artzaintzari lotutako ekimenak gaiarekiko lotura duten arte erakusketekin uztartzen dituzte. Artzainen topaketa artistikoak eta Ondo Bizi arte egonaldiak ere antolatzen dituzte Mutur Beltzeko partaideek.
Zer gertatzen da artilearekin?
Haragia eta esnea dira ardi arraza hauei etekina ateratzeko bide ohikoenak, eta produktu horien sustapenean ere ari da lanean Mutur Beltz. Baina bada beste lehengai bat garai batean oso estimatua zena eta gaur egun hondakin gisa tratatzen dena: artilea. “Artilearen ikuspuntua beti izan da textila, eta gure artileak ez du kalitate ona horretarako. Gogorragoa da, inpermeableagoa, eta beraz, bestelako erabilerak sustatu behar ditugu”, dio Edesak. Oraingoz, Karrantzako artzain gehienen artilea jasotzen ari dira izan ditzakeen erabilera berriak aztertzeko. Abian daude jada ikerketak.
Argi dute kideek ardi arrazaren galbideari aurre egiteko alde guztiak landu beharko dituztela. “Ekonomia baten beharra dugu desagerpena ekiditeko: lan egin beharko dugu bai gazta egiten, bai bildotsak hobeto saltzeko ezberdin sukaldatzen, eta baita artilearen erabilera birpentsatzen ere”.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Geroz eta hiri gehiagotan ikusten dira baratzeak azken urteotan. Auzotarrentzako elkargune izaten dira gune horiek askotan, eta topaleku hori sortzeko asmoarekin jarri zuten martxan Iruñeko Txantrea auzoko Krispilak hiri baratze proiektua 2018ko uztailean. “2017an eman zigun lursaila udalak Alemanetako auzoan, eta iaz Sanfermin bezperan jarri genituen azken bankalak. Geroztik hor gabiltza lan eta lan”, azaldu du Irantzu Santamaria baratzeko kideak. Urteak zeramatzaten TX Bizi... [+]
Aiarako Kuadrillak martxan jarri berri duen egitasmoa da “Aiaraldea Azokak eta Merkatuak” marka. Eskualdean nekazarien eta artisauen azoka ugari egiten dituzte, baina guztiak logotipo beraren barruan kokatzearekin ekimenei indarra eta ikusgarritasuna eman nahi diete: “Gure azokak ezagutzera ematea eta bertako ekoizle, abeltzain eta artisauak ikusaraztea da helburua”, zioen Maider Basterra Aiarako Kuadrillako lehendakariak Radio Vitoriako elkarrizketan.
Eskualdeko... [+]
Natura, urbanismoa, uraren kudeaketa, basogintza, lana, turismoa, nekazaritza ekologikoa eta euskara. Baserritik ikusten du mundua Arantza Ugaldek, gogoetan ahobizia den emakumea. Ba ote dago borrokan jarraitzea baino beste irtenbiderik?
Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluak (NNPEK) proiektu berritzailea jarri du martxan Noainen: Ekoalde, Nafarroako ekoizpen ekologikoaren bilketa eta logistika zentroa. Elikagaien Teknologien eta Azpiegituren Nafarroako Institutuak (INTIA) eta Nafarroako Nekazaritza Ekologikoko Enpresen elkarteak (AEN) babestuta, martxoaren 15ean ireki zituen ateak. Helburua da Nafarroako ekoizle ekologikoei beren produktuak bide laburretatik merkaturatzeko erraztasunak ematea, eta aldi berean,... [+]
Hondarribiko Agroaldean Udalak utzitako lursailetako bat ustiatzen du 2015az geroztik, baina orain arte barazki ekologikoak kontsumitzeko hautu pertsonala zena, jantoki kolektiboetara eramateko proiektu berritzailea aurrera eramango dute, izan eskola, zahar etxe eta bestelakoei, baratzekiak ez ezik, eskualdeko ekoizleen gainerako produktuak ere hornituz.
Zaintzari lotutako lau sektore prekarizatu feminizatuetako langileek hartuko dute hitza.
Gipuzkoako herririk txikienetakoa da Orexa, bere 122 biztanleekin. Azken hilabeteetan, baina, errekonozimendu eta sari ezberdinak jaso dituzte bertako herritar, elkarte eta erakundeek landa inguruko herri bizitzari eusten dieten eta hura sustatzen duten proiektuak medio: Oihan Txiki kooperatibak World Cheese Awardsen urrezko domina lortu zuen abenduan, eta urtarrilean berriz, Gipuzkoako Landa Garapen Elkarteek ‘Orexa Bizirik’ proiektuari eman diote Landaola saria. Urteetan herria... [+]
Errezilgo hainbat ekoizle batuta, Ibarbi Sagarra Elkartearen lehen pausoak eman zituzten 2013an. “Sagar mota hori ikertzea, garatzea eta zabaltzea da elkartearen lan nagusia”, esan du Joxerra Agirre taldeko kideak. Euskal Herrian sagarraren inguruan ikerketa lan gutxi zeudela ikusita, hutsune hori betetzeko gogoz ekin zioten proiektuari. Elkartearen urteotako lanari eta bereziki duela gutxi martxan jarri duten Ibarbi Sagarraren Ibilbideari aitortza egin dio Gipuzkoako Landa Garapen... [+]
Euskal Herri osoa eremutzat duen baserritar agroekologikoen elkargunea da EHKOlektiboa, bertako laborantza ekologiko eta herrikoia bultzatzeko lanean ari dena. Muga administratiboen gainetik dihardute, Zuberoatik Bizkaiarainoko nekazari eta abeltzainak elkarlanean jarriz. Jardunean muga horiek gainditu badituzte ere, alor ekonomikoan zailtasunak dituztela adierazi du Jokin Zaldunbide elkarteko kideak: “Administratiboki hiru gunetan gaude banatuak, eta Euskal Herriko egitura kontzebitzen... [+]
Arabako Campuseko Baratze Ekologikoaren proiektua duela zortzi urte inguru jarri zuten martxan, hainbat irakasle horrelako espazio baten beharraz ohartu zirenean. Proiektuak lehen pausoak orduan eman bazituen ere, duela bost urte eman zuen jauzi garrantzitsua: unibertsitate ondoan dagoen komentuari lur zati bat alokatu eta bertan hasi ziren baratzea lantzen.
Baratzea ikasgai eta ikergai
“Ikasleentzako natura gela behar genuen, eta aldi berean, honelako gune batek bestelako erlazio... [+]
