Txinako entziklopedia bat

  • Borgesek dio Humek zioela mundua beharbada haur jainko batek egindako zirriborro baldarra dela, akitu gabe utzi zuena, hain lan kaskarra egin izanaz lotsatuta; jainko nagusiek irri egiten dioten bigarren mailako jainko baten obra da mundua. Humek ez, Borgesek dio ez dakigula mundua zer eta zertarako den; horregatik, gauzak sailkatzeko zerrenda guziak –ipuin horretan aipatu edo asmatu zuen Txinako entziklopedia batek zekarren zerrenda xelebrea, gero Foucaultek Les mots et les choses (Hitzak eta gauzak) saiakerako lehen orrialdera eraman zuena– mundua ulertzeko alferrikako eginahalak dira.

Mundua ez, apalago jokatu dute El País-en: Espainia ezagutzeko 52 lan literario proposatu dizkigute, bat probintziako. Niri, bonet gorriak burua estutzen baitit, badakizkizuen lau probintzia horietakoak interesatu zaizkit. Araba ezagutzeko, Marta Extramianaren El caso de los amores proscritos (Debekatutako amodioen kasua) irakurri behar omen da; ez naiz kexatuko, ez baitut Extramianaren libururik irakurri, eta, bertzalde, lezea sakonagoa izan baitzitekeen.

Nik ere ez dakit mundua zer edo zertarako den. Baina uste nuen literatura, bertzeak bertze, topikoak hausteko zela. Bistan da oker nenbilela

Gipuzkoa –erran nahi baita Gipuzkoa sakona: barka erredundantzia– ezagutu nahi duenak irakur dezala, nola ez, Fernando Arambururen Patria. Nafarroa –sakona hau ere, pentsatzen dut– zer den jakiteko ez da Valle-Inclanen Neguko sonata baino egokiagorik: ea El Paísek hurrengo zerrenda egin orduko El Pensamiento navarro –oximoron hori– irakurtzeari utzi eta idazleren bat sortzen dugun. Eta Bizkaian: Bilbao-New York-Bilbao, berriki Felipe VI.arekin ibilitako idazleak perpetratua.

Euskal terroristak, nafar karlistak, euskaldun maitagarriak. Jaime Rubiok sinatzen du zerrenda. Nik ere ez dakit mundua zer edo zertarako den. Baina uste nuen literatura, bertzeak bertze, topikoak hausteko zela. Bistan da oker nenbilela.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Materialismo histerikoa
"Mario Lopez" eta "Gernika"

Krimen matxistak, mediatizatzen direnean, emakumeontzat lezio bilakatu ohi dira, eta bizirik badago, biktimarentzat. Nerea Barjola ikertzaileak Alcasserko kasuaren bidez azaldu zigun hori. Eta Nagore Laffageren hilketak ere lezio astun bilakatzeko arriskua izan zuen, lezioa... [+]


2024-03-31 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Bestaldera begira

Eta arkitektoen burbuilean, krisi klimatikoaren gaineko kezka igartzen al da? Galdetu dit agroekologoak.

Eraikuntzaren sektorea CO2 emisioen portzentaje altuaren eragilea izanik, galderak zentzua badu. Naomi Klein-ek Honek dena aldatzen du liburuan kontatzen du nola hegazkin... [+]


2024-03-31 | Diana Franco
Teknologia
Gorputzaren memoria

Mekanografia ikasi baduzu, gitarra jotzen, josten edo eskuz idazten, ulertzen duzu zure gorputzak zelan memorizatzen dituen zenbait jarduera. Gorputza eta adimena modu miresgarrian daude harremanduta, bat dira. Gizakiok sortu dugun teknologia eta honek gure gorputzarekin duen... [+]


Energia berriztagarrien zabalpen masiboaren iruzurra

EH Biziriketik sarritan salatu izan dugu energia berriztagarrien zabalpen masibo honen atzean   ezkutatzen   den   eredu   ekonomikoa.   Hazkunde   ekonomikoa   ezinbesteko baldintza duen eredu ekonomikoan... [+]


Eguneraketa berriak daude