Arabako nekazaritza eredu ekologikorantz mugitzen
aurre egingo dieten hedabide independenteak
1993an sortu zuen Bionekazaritza elkartea Arabako ekoizle talde txiki batek. Lurrarekin errespetuzko harremanak bultzatzea eta garai hartan oraindik hain zabaldurik ez zegoen eredu ekologikoa sustatzea zuten helburu hasiera hartan. “Orain baino askoz mugimendu txikiagoa zen, eta bultzatu eta laguntzeko sortu zuten taldea kide horiek”, azaldu du Koldo Rey Abasolo elkarteko egungo koordinatzaileak.
Nekazariei aholkularitza eta babesa
Ekoizpen ezberdinetan diharduten ekoizleez gain, kontsumitzaileak ere badira elkarteko bazkide gaur egun, eta erakunde eta talde askorekin ere kolaboratzen dute. Azken urteetan aholkularitza eta dinamizaio teknikoa dira euren jardunaren atalik garrantzitsuenak. “Teknikaria daukagu elkartean, jada ekoizpenean dauden pertsonak laguntzeko edo hasi nahi duten ekoizle berriei aholkularitza egiteko”. Nekazaritza ekologikoan jardun nahi duten horiei lanak erraztea da helburua. “Askotan gertatzen da nekazaritzan teknikariak joatea eta esatea ‘hau horrela eta horrela egin behar duzue’. Aholkuak eman beharrean dena haiek esaten dute askotan, modu bertikalean”. Eredu bertikal horren ordez aholkularitza eta laguntza modu horizontalean egitea dute asmo Bionekazaritzan. Horren adibide da, esaterako, urritik abendura bitartean antolatu duten Agroekologia ikastaroa. Jada proiektuak martxan dituzten eredu ekologikoko ekoizleak izanen dira kurtsoko gidariak. “Beraien jakituria zabaltzeaz gain, beraien lana ere balorean jartzen da horrela”, dio Reyk.
Bionekaraba azoka
Bionekazaritza elkarteak bere azoka egiten du urtero: Bionekaraba. Urriaren 6an izanen da aurtengo edizioa, Gasteizko Foru Plazan. “50 postu inguru jartzen dira, denak ekologikoan lan egiten duten ekoizleak. Musika, herri kirolak, umeentzako ekimenak, jatekoa eta edatekoa… denetik egoten da”. Arabakoez gain, Euskal Herri osoan eredu agroekologikoan diharduten ekoizleak hurbiltzen dira Gasteizera.
“Arabako herrietan bizitzeko aukera handiegirik ez dago gaur egun, eta geroz eta nekazari gutxiago daude”. Nekazaritza eredu industrialak arazo horiek konpondu baino okertu egin dituela iritzita, eredu agroekologikoan ikusten du etorkizuna Bionekazaritza elkarteak, eta bide horretan ari da lanean: “Nekazaritza ekologikoaren oinarri teknikoaz gain, arlo soziala ere landu behar da: tokikoa, tamaina ez oso handikoa eta bestelako ekoizpen era batekoa bultzatzen dugu”.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]