Ilusioak, utopiak
Utopikoa nintzelako, selektibitatearen aurka nengoen 1982. urtean azterketa hura egitea egokitu zitzaidanean. Orduan ere Unibertsitatera joateko ezinbesteko baldintza zela uste dut, baina ez dut ondo gogoratzen zertarako. Izan ere, garai hartan numerus clausus zer zen ere ez nekien –edo ez nuen jakin–, eta kazetaritza ikastera ehunka sartu ginen lehenengo mailan, bostehun edo. Horietatik hamabost “euskal taldea” deitzen genuen separata batean: ikasgai batzuetan euskararen babespean; gainontzekoetan gaztelaniaz, ikaslez gainezka egindako ikasgela erraldoi batean.
Urte batzuk beranduago, ordurako unibertsitatean irakasle, numerus clausus sistemaren aurka hitz egin nuen. Edozeinek amestutako ikasketak egiten hasteko aukera izan behar zuela iruditzen zitzaidan. Berdintasunaren utopian sinesten nuen, eskubide berberak zituztela aberatsek eta pobreek, emakumeek ala gizonek, burugogorrek zein azkar ustekoek.
Ez dakit zeren kontra nagoen orain. Numerus clausus inoiz baino itxiagoak eta txikiagoak dira, eta betiko Selektibitateari USE izena ipini diote: Unibertsitatera Sartzeko Ebaluazioa. Funtsean, gobernu eta administrazio bakoitzak hamaika aldaketa iragarri eta gero, dena bere horretan uzteko.
Berdintasunaren utopian sinesten nuen, eskubide berberak zituztela aberatsek eta pobreek, emakumeek ala gizonek, burugogorrek zein azkar ustekoek. Ez dakit zeren kontra nagoen orain
Aurten hamaika mila ikasle inguruk egin du USE Euskal Herriko Unibertsitatean, eta beste hiru milak Nafarroako Unibertsitate Publikoan. UPV/EHUn Euskara eta Euskal Literatura azterketan Bernardo Atxagak idatzitako testua jarri dute: “Nora joaten dira ilusio zaharrak?”. Eta horren harira, aukera bi: lagun bati proiektuak, ilusioak eta ametsak kontatzeko gutuna idatzi, ala iritzi-artikulua, Gaztaroa, ilusioz beteriko garaia, izenburupean.
Zeintzuk dira 2000. urtean jaio ziren gazte horien ilusioak eta proiektuak? Z belaunaldia, milurtekoen ostekoak edo post-millenialak izenekoen ezaugarriak aztertu omen dituzte adituek: teknologian izugarri trebeak, sare sozialetan heziak, etengabe konektatuak, beharrak berehala ase nahi dituztenak, berrikuntzarekin ohituta, eta normatibitate guztien gainetik bizi direnak.
Nigandik hain urrun diruditen gazte horiek eskuz eta boligrafoz idatzi behar izan dute gutun hori selektibitateko azterketan. Emotikonorik gabe. Eta idatzi dutena, 1982. urte hartan idatzi nuen gutunaren oso antzerakoa izan da: ikasketak amaitu, lana topatu, amodioa aurkitu, bidaiatu, gurasoen aldamenetik alde egin, etxe propioan bizi… Betiko proiektuak.
Eta betidaniko barne-hutsak: ez dira, ez, hain trebeak. Zenbaitetan ez daude ez hezita, ezta konektatuta ere. Are gutxiago aseta. Eta eroso daude eremu ezagun, zahar eta normatiboan. Ni bezalaxe.
Ilusioz beteta, bai. Baina, agian, ez-lekuan. Utopia berriaren esperoan.
Pedro Sánchezek adierazi zuen martxoan desinformazioa “mehatxu nagusia” zela demokraziarentzat. Baina, nola egiten dio horri aurre Espainiako Gobernuak? Dirudienez, gardentasunarekin eta argitasunarekin baino, ez-ikusiarena egiten.
Hasi ginenean ez genuen urrik ere emango, baina Beranduegi iritsi da bere seigarren denboraldira. Eta oraingoan, babesle eta guzti: Reparaz autoak. Guk ere agindu bat jaso dugu, George Orwellek San Mames betetzeko esan digu, baina gure aurretik Pellori utziko diogu, eta... [+]
Itsuki Irratia Bermeoko ahotsa izan zen 1985etik 2022ko otsailera arte. Orduan, zailtasun ekonomiko eta teknikoek proiektua bideraezin bihurtu zuten, eta irratiaren itxiera ekarri. Baina urtebeteko berrantolakuntza prozesu baten ondoren, irailaren 1ean berriro martxan jarri dute.
Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]
ARGIAk aspaldi du harremana Alemaniako Red.media hedabidearekin, beren bideo batzuk topatuko ditu irakurleak ARGIAren webgunean. Baina haien aurkako jazarpen kanpaina baten ondorioz proiektua ixtea erabaki dute. Red-eko kideek arrazoiak publikoki azaldu dituzte eta artikulu... [+]
Aldatu Gidoiaren iritziz, EITB "sortze helburuetatik aldendu" da, eta "urgentziazko demokratizazio prozesu bat" eskatu du, zuzendaritza taldearen hautaketa prozesutik hasita.
Landareen inteligentziari buruzko eztabaidak hor jarraitzen du, eta podcast honetan gustatzen zaigun gaia denez, berriro ere ekarri egin dugu. Memoria, kontzientzia eta komunikazioa gauzatzeko gaitasuna gizaki eta animaliez gain landareek ere ba ote duten da oraingo ikerketa... [+]
2025ean Guatemalan gutxienez kazetari bat hil dute eta beste bat desagerrarazi. Arriskutsua da kazetaritza lana egitea herrialde horretan, eta hala jaso du Mugarik Gabeko Kazetariak erakundeak ere, maiatzaren 2an argitaratutako 2025eko Prentsa Askatasunaren Munduko Sailkapenean... [+]
Espezieei buruz aritu gara gaurkoan. Aurreko saioetan ere aipatu izan ditugu, baina gaurkoan ikerketa bat ekarri dugu, datu interesgarri asko dituelako. Kurkuma, kanela eta jengibrea oso ohikoak ditugu gure artean, baina badira espezietzat jotzen diren sendabelarrak ere (ezkaia,... [+]