Dibertsitatearen aldeko mezua

Hamar hatz ttipi eta hamar behatz ttipi. Mem Fox. Ilustrazioak: 
Helen Oxenbury.Itzulpena: Eva Linazasoro. Pamiela-Kalandraka, 2018.40 orrialde. Haurrentzat.
Hamar hatz ttipi eta hamar behatz ttipi. Mem Fox. Ilustrazioak: Helen Oxenbury.Itzulpena: Eva Linazasoro. Pamiela-Kalandraka, 2018.40 orrialde. Haurrentzat.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Askotan esan izan dugu perla edo bitxi baten aurrean aurkitzen garela liburu bat komentatzerakoan; honetan ere gauza bera esaten ekin behar diogu. Izan ere, Mem Fox idazle australiarraren eta Helen Oxenbury ilustratzaile ingelesaren artean egindako obra hau bitxikeria bat da. Obra sinple eta sakona, bere mezu ustez azalekoan ideia sakonak transmititzen dituen obra ederra.

Fox ez da hain ezaguna gure artean; Oxenbury, aldiz, nahiko ezaguna da nahiz eta euskaraz 2013an argitaratutako Hartza ehizatzera goaz izan bere lanik ezagunena. Hala ere, bata nahiz bestea erreferenteak dira nazioarteko haur literaturan, eta orain beren obraz gozatzeko parada dugu.

Hamar hatz ttipi eta hamar behatz ttipi irakurle berriei edo oraindik irakurtzen ez dakitenei ere erakusteko moduko lan goxoa dugu. Liburuak egitura errepikakorra du:  “Behin batean bazen haurtxo bat hemendik urrun sortu zena. Eta beste haurtxo bat hurrengo egunean bertan sortu zena. Eta haurtxo horiek biek, gertatu ohi den moduan, hamar hatz ttipi zituzten eskuetan eta hamar behatz ttipi oinetan…”; irudietan bi haur, bata beltzarana, bestea ile gorriduna, ikus ditzakegu; ezberdinak baina era berean antzekoak. Eta joko hori errepikatzen da beste hiru aldiz, arraza ezberdinetako haurrak azalduz, eta gehituz. Bi haur berri aurkezten diren bakoitzean lehengoak ere ageri direlako hau koadrila handia, ezberdinak baina aldi berean berdinak (denek dituzte hamar hatz txiki eta beste hamar behatz txiki).

Irudiak, azalekoan ikus daiteken moduan, argiak dira, islatu nahi dutenak argi eta garbi erakusten dituztenak; eta kasu bakan batzuetan izan ezik, atzealdea zuria dutenak, ikuslearen arreta ez dadin desbideratu. Egia da eskimala edo basamortuko haurrak islatzean iglu bat edo jaima bat ere agertzen direla… agian ezberdintasun horretan haurren berdintasun ideia are gehiago indartzeko.

Horixe da liburu honen ideia nagusia. Liburu honen indarra aldiz, ideia horretan eta egileek lortu duten goxotasunean dago… haur protagonisten irribarreetan eta amaieran argi eta garbi erakusten zaigun goxotasunean.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Libra zaitez beti azal zurien eraginetik

Txori Gorri. Andre siux baten  idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022

-------------------------------------------------------------

Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Puntadaz puntada aldatzen

Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025

-----------------------------------------------------------

Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]


Gure iragan femenino eta feministaz

Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024

----------------------------------------------------------------

Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]


Herriaren bihotza zabaltzeko giltza

Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024

-----------------------------------------------------

Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]


Eguneraketa berriak daude