Nola kontatu “ni”-a

Hodien metafisika. Amelie Nothomb. Itzultzailea: Garazi Arrula Ruiz. Igela, 2017
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Hiru ikuspegietatik begiratuko diogu Garazi Arrula Ruizek berriki euskarara ekarri duen Amelie Nothomben Hodien metafisika liburuari: idazlearena, irakurlearena eta pertsonarena.

Idazlearen ikuspegitik, nola osatuko zenukete zuen autobiografia? Pil-pilean dagoen eta gure literatur sisteman aldekoak zein kontrakoak dituen autofikzioa erabiliko zenukete? Noiztik aurrera hasiko zinatekete zuen bizitzari buruzkoak aletzen?  

Liburu honetan egileak bere bizitzaren lehen hiru urteak kontatzen dizkigu, autofikzioa erabilita. Hodi bat izatetik (likidoen iragazle hutsa izatetik) pertsona baten hastapenetarako garaia ekartzen digu orriotara (zentzumenen eta gorputzaren esnaera eta lehen aurkikuntza eta pentsamenduak). Hori hirugarren pertsonatik lehen pertsonarako saltoa emanez egiten du eta gertaera eta gogoeta esanguratsuak tartekatuz.

Irakurlearen ikuspegitik, zer eskatzen diogu liburu bati? Beste ikuskera eta bizimodu batzuk ezagutzeko aukera? Gure gogo eta gorputzak astintzea? Egunerokotik ihes egiteko bide bat?   

Japonian jaio den kontsul belgikar baten alaba da protagonista eta bi herri hauetako kultura agertzen da elkarrekin lehian: Tintin-en komikiak, No kantariak, historiako zenbait pasartek ere haien tartea izango dute edo jaioberri baten begiradak urtaroak nola hautematen dituen, umorea baliabide nagusi izanda.

Pertsonaren ikuspegitik, hiritar edo herritar deituko geniokeen rol sozialetik, zerk bihurtzen gaitu “ni”? Nola heltzen gara “ni” izatera? Eta nola uzten diogu “ni” izateari?

Bere lehen urratsak ematen ari den pertsonaia nagusiak bizitza eta heriotza ezagutuko ditu eta bere hitzekin azalduko dizkigu. Deskubritzen dituen gauzek sortzen dioten lilura kutsatuko digu erlijio kristaua edo mendebaldeko eta ekialdeko filosofiak bitarteko. Bere burua jainkotzat duen umegorri batek Unibertsoaren Lege nagusien berri emango digu.

Ipuin klasikoen jatorrizko bertsioen gordintasunez agertzen zaizkigu Oteizarenak izan zitezkeen arima, hutsunea eta tunelaren ideiak izaki baten existentziaren hasieran. Era berean, haurtzaroaren desmitifikazioa egingo digu ahots narratiboak. Azkenik, egile honen lana euskaraz irakurtzeko hirugarren aukera hau ez galtzeko gomendatzen dizuegu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Liburu kritikak
Txiki eta Otaegi Valentzian

Ahanzturaren leizea

Paco Roca eta Rodrigo Terrasa

Itzultzailea: Bego Montorio

Astiberri, 2024

------------------------------------

Zer gertatzen da Ahanzturaren leizea Txiki eta Otaegiri buruzko polemika betean irakurtzen denean? Guri iruditu zaigu ez dagoela momentu... [+]


Gorputzak dio

Kontra

Ane Zubeldia Mangriñá

Susa, 2025

----------------------------------------------------------------------------------

Hatz-mamiekin jarraituta irakurtzeko azalerak bildu ditu Ane Zubeldia Magriñák bere lehen poema bilduman: ur gainak, zuhaitz... [+]


Kaixo berriro, karis

Beste zerbait

Danele Sarriugarte

Consonni, 2025

------------------------------------------------------------------------------------------

Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]


Aberria eta hil

Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025

------------------------------------------------------------------

Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]


Liburu ktitikak
Bizitzaz eta beste

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025

------------------------------------------------------------------

Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Gu, jende berria, jende zaharra

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022

-----------------------------------------------------

Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]


Negu gorrirako ipuina

Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025

------------------------------------------------------------------------

Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]


Bizitzaz eta beste

Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------
 
Zaila da nobela hau definitzea, abenturazkoa da, iniziatikoa, filosofikoa, ekologista; baina horiek baino gehiago, edo horien guztien ondorioz, nobela... [+]

Hitzak mailu

SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025

---------------------------------------------------------------------

Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]


Igeri ala ito

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024

------------------------------------------------------------------

Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]


Arlote alprojak edo langabe arruntak?

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025

------------------------------------------------------------

George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]


Oraindik gara mitiko

Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022

-----------------------------------------------------------------

This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.

Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]


Eguneraketa berriak daude