Sinbologia handiko lorea da Euskal Herrian eguzki-lorea. Baserri eta etxeetako ate edo leihoetan ikusiko dugu maiz, babesaren eta indarraren erakusle. “Gure arbasoen garaietatik, eguzki-lorea magia handiko lorea da. Iluntasunetik eta espiritu gaiztoengandik babesten gaitu eguzkiaren loreak” azaltzen dute Maghúko webgunean. Babes eta magia hori hazteko ilusioarekin abiatu zuten 2016an proiektua Marga Pesos Iñiguez eta bere bikotekideak Elosun (Araba).
Propietate handiko lorea
Hasieran, etxeko atean jartzeko eguzki-lorea nahi zutela azaldu du Pesosek, baina ingurumena kaltetu eta natura inbaditu gabe lortu nahi zuten. “Eguzki-lorea babestua dago galtzeko arriskuan dagoelako. Horregatik gure buruan ez zen sartzen mendira joan eta handik hartzea”, dio. Antzeko egoeran jende gehiago ere egongo zela pentsatuta, zera erabaki zuten azkenean: eurak izatea etxeko lursailean eguzki-loreak haziko zituztenak. Horrela sortu zen Maghú proiektua, eguzki-lorearen hazietatik abiatuta.
Eguzki-loreak jasotzen hasi zirenean, erabilera anitzetarako frogak egiten hasi eta mundu berri bat deskubritu zuten. “Batez ere dermatitisa edo azaleko arazoak dituztenentzat emaitza oso onak ematen dituen krema egiten hasi ginen eguzki-lorearen sustraiarekin”, dio Pesosek. Gerora etorri dira gorputzerako olioak, xaboiak, lozioak, eta baita eguzki-lorearen sustraiarekin egindako 30ºko likorea ere. Maghúko dendako produktu guztiek dute eguzki-lorea oinarrian.
19 hilabeteko prozesu mantso bezain polita
Eguzki-lorearen haziak ere saltzen dituzte Maghún. Pesosek azaldu duenez, 19 hilabetekoa da hazia landatzen denetik lorea jaso arteko prozesua. “Oso prozesu polita da, ia bi urteko itxaronaldia, zaintza eta mimoak dira”. Norberak lorea landatzeak bere puntu magikoa duela uste du proiektuko kideak, baina horretarako nabarmendu du nahitaezkoak direla pazientzia, konstantzia eta presentzia.
Maghúko kideak aitzindariak dira eguzki-loreen hazkuntzan, eta arian-arian ikasi dute, loreak berak irakatsi dienaren arabera, pixkanaka. Horregatik azpimarratu dute ahalduntzearen mezua: nahi bada, ahal da. “Maite duzun hori zaintzea eta ahalduntzea, horiek dira zabaldu nahi ditugun bi mezuak”, adierazi du kideak.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Errezilgo hainbat ekoizle batuta, Ibarbi Sagarra Elkartearen lehen pausoak eman zituzten 2013an. “Sagar mota hori ikertzea, garatzea eta zabaltzea da elkartearen lan nagusia”, esan du Joxerra Agirre taldeko kideak. Euskal Herrian sagarraren inguruan ikerketa lan gutxi zeudela ikusita, hutsune hori betetzeko gogoz ekin zioten proiektuari. Elkartearen urteotako lanari eta bereziki duela gutxi martxan jarri duten Ibarbi Sagarraren Ibilbideari aitortza egin dio Gipuzkoako Landa Garapen... [+]
Euskal Herri osoa eremutzat duen baserritar agroekologikoen elkargunea da EHKOlektiboa, bertako laborantza ekologiko eta herrikoia bultzatzeko lanean ari dena. Muga administratiboen gainetik dihardute, Zuberoatik Bizkaiarainoko nekazari eta abeltzainak elkarlanean jarriz. Jardunean muga horiek gainditu badituzte ere, alor ekonomikoan zailtasunak dituztela adierazi du Jokin Zaldunbide elkarteko kideak: “Administratiboki hiru gunetan gaude banatuak, eta Euskal Herriko egitura kontzebitzen... [+]
Arabako Campuseko Baratze Ekologikoaren proiektua duela zortzi urte inguru jarri zuten martxan, hainbat irakasle horrelako espazio baten beharraz ohartu zirenean. Proiektuak lehen pausoak orduan eman bazituen ere, duela bost urte eman zuen jauzi garrantzitsua: unibertsitate ondoan dagoen komentuari lur zati bat alokatu eta bertan hasi ziren baratzea lantzen.
Baratzea ikasgai eta ikergai
“Ikasleentzako natura gela behar genuen, eta aldi berean, honelako gune batek bestelako erlazio... [+]
Gipuzkoako Landa Garapen Elkarteen federazioa da Landaola, sei eskualdetako elkarteek osatua: Behemendi, Deba-Garaia, Debemen, Goimen, Tolomendi eta Urkomek. Landa eremuari bultzada emateko hainbat proiektu egiten dituzte elkarrekin, eta elkarlan horren emaitzetako bat dira Landaola Sariak: bigarren urtez, landa inguruan martxan jarri diren hainbat proiektu saritu dituzte, lau arlotan: erakunde pribatuak, erakunde publikoak, urteetako ibilbidea eta emakumeak landa eremuan. Urtarrilaren 31n... [+]
Azaroan sortu zuten Bidarrain Gaztaina Elkartea, eta urtarrilaren bukaeran egin dute elkartearen lehen biltzar nagusia. Luhuso, Makea, Lekorne, Heleta eta Bidarraiko hainbat nekazari eta auzapezek hartu dute parten, gaztainaren etorkizunaz kezkatuta eta hura sustatzeko xedearekin. “Ari gara pentsatzen mendi zola hauetan zer produkzio sar daitekeen, eta hor bada aukera bat, jada badauden gaztaindegiak zertan diren ikusi, lur eremuak garbitu eta jendeari horiez baliatzeko aukera... [+]
Arabako mendebaldean, Salcedo herrian kokatutako proiektu agroekologikoa da Tierrapapeltijera. 2009an abiatu zuten egitasmoa Ramon Roa eta Monica Garciak, eta duela gutxi hirugarren kide bat batu zaie proiektura. Barazkigintza ekologikoan dihardute bereziki, nahiz lekale, gari eta zerealak ere ekoizten dituzten. Roak azaldu duenez, jendartearen eraldaketa bultzatu nahi duen egitasmoa ere bada beraiena: “Gizartea nola antolatua dagoen ez dugu maite, eta hori aldatzeko bidean gabiltza, gure... [+]
Iruñeko Donibane auzoan martxan jarri berri duten proiektua da Udaberri Hiri Baratzea. Gune berdeak lehenagotik ere badira inguru horretan, baina San Juan Xar auzo elkarteak abiatu duen proiektu honek herritarrak espazio horretan paper aktiboa izatea nahi du, eta ez paseatzaile soil izatea: “Auzokide bakoitzak toki hau bere sentitzea nahi dugu, jendea ahalduntzea eta baratzaren parte izatea”, azaldu du Ibai Sueskun kideak. Ongi pasatuz ekologiara hurbiltzeko modua ere izan... [+]
Zazpi urte inguru daramatzate Busturialdeko (Bizkaia) Ortutik Ahora proiektuko kideek kontzientziak eta dastamenak astintzen. “Elikadura ikuspegi agroekologikotik lantzen dugu”, azaldu du Sergio Gonzalez Sanchez proiektuko kideak. Beren jarduna hiru ataletan banatzen dute: ekoizpena, eraldaketa eta formazioa.
Bertakoa, sasoikoa eta agroekologikoa
Barazkien ekoizpenetik abiatzen da proiektua. “Nekazariak gara, eta atal oso garrantzitsua da hau guretzat, nekazarien egoera... [+]
Azaroan onartu zuen Nazio Batuen Erakundeak Baserritarren Eskubideen Adierazpena, eta ordutik, erabakia berrestea zen Batzar Orokorrari geratzen zitzaiona. Abenduaren 18an eman zuen erakundearen organo nagusiak azken pauso hori, nazioarteko baserritarren mugimenduaren aldarrikapen historikoari erantzuna emanez. Hamazazpi urtetako borroka luzearen ondoren iritsi da adierazpena, Via Campesina nazioarteko baserritarren mugimenduak gogorarazi duenez.
Baserritarren ekarpenari... [+]
“Zergatik galdu dugu elikagai basatiekiko fedea?”. Galdera hori zuzentzen dio publikoari Cesar Lema Costas biologoak bere hitzaldien hasieran. Manual de cocina bellotera para la era postpetrolera (Nola egin ezkur sukaldaritza, prestatzeko petrolio aro osteko bizitza) liburuaren egilea Euskal Herrian izan berri da bere azken lana aurkezten. Goiabe Sukaldeko kideek Getariako San Prudentzioko Lagunak elkartearekin eta Basarerekin elkarlanean antolatu dute “Ezkurra... [+]
