Lurrarekin bat sorkuntza bultzatuz
“Otarregintza ekintzailea”. Izenburu kurioso horrekin topo egin dut postontzi elektronikoan. Ozaetako (Araba) Garaion Elkarteak abenduaren 17tik urtarrilaren 18ra bitartean martxan jarri duen ikastaroa da. “Arkitektura eta diseinu berdeentzako aukera berriak” azpitituluarekin abiatu dute, langabetuentzako.
Lanbide zaharrak, lan aukera berriak
“Plastikoa iritsi aurretik Euskal Herrian oso lan garrantzitsua zen otarregintza, eta hori berreskuratzea eta bide berriak ematea da ikastaroaren helburuetako bat”, kontatu digu Amaia Gabilondo Garaion Elkarteko kideak. “Josteko” hainbat teknika ikasiko dituzte parte hartzaileek, erabilitako materialaren arabera: zumea, hurritza, gaztainondoa, lastoa… hamaika dira otarregintzan erabil daitezkeen zuhaitz-landareak.
Behin “josteko” oinarrizko teknikak ikasita, hesiak egingo dituzte ikasleek. Zumearekin itxituak, txabolak, gerizpea emateko txokoak, aterpeak, igluak… forma eta egitura ugari sortu dituzte Garaionen lehenagotik. “Ikastaroko azken hiru egunetan eskola bateko jolas parkean gure proiektua eginen dugu, orain ari gara eraikiko duguna pentsatzen, eztabaidatzen eta diseinatzen”, azaldu digu Gabilondok. Ikastaroan, gainera, nazioarteko artisau eta artistekin elkarlanean aritzeko aukera izanen dute.
Natura, sorkuntza eta ondare soziala
Duela zortzi urte sortu zuten Ozaetako Garaion elkartea, lehenagotik martxan jarriak baziren ere. Hasieratik, naturarekiko harremana bultzatzea, sorkuntza gizarteratu eta pertsonengan piztea eta ondare soziala (auzolana, euskara, lanbide zaharrak…) balioan jartzea izan dira bere helburu nagusiak. Hamaika ekimen, ikastaro, tailer nahiz jarduera antolatu dituzte bide horretan geroztik. Esate baterako, urtero antolatzen duten Agroekologia ikastaroa abiatu dute aurten ere, abenduaren 19tik aurrera.
“Nekazari asko bisitatzen ditugu, esperientziak gertu-gertutik ezagutzeko eta gaur egungo laborarien bizimodua ikusteko”, dio Gabilondok. Egungo gizartean duten aitortza falta ere azpimarratu du Garaiongo kideak.
Indar berezia jartzen ari dira azken aldian sorkuntzan: “Sorgingunea (Sortzaileentzako Gunea) euskaraz sortzen duen edo euskaraz sortu nahi duen jendeari irekita dagoen espazioa da. Entseguak egitera edota sormen prozesuak bertan bizitzera etortzeko, gure etxeko ateak zabalik daude”, dio Gabilondok, gogotsu.
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]