Udaren beroak albiste eskasia ekarri ohi du berekin. Joko-eremu politikoan akordio tazitu moduko bat dago udako hilabeteetan erritmoa moteltzeko. Aski ezagunak dira udako sugeak, komunikabideetan betelanerako baliatzen diren muntarik gabeko gertakariak. Bada, hondar-mondarretan dugun uda hau oso bestelakoa izan da.

Iñigo Urkullu lehendakariari eskertu behar diogu etena etetea. Abuztuan aurkeztu dituzte alderdi politikoek zerrendak eta horrek arreta mediatikoa berriro ekarri du “euskal zera”-ra. Ezin uka, ordea, Madrilgo gobernu-osaketaren tragikomediak Euskal Erdiaren agenda bahituta duela oraindik. Hautes-zita aurreratzeko erabakia baldintzatzeaz gain, alderdi abertzaleen kanpaina Espainiarekiko antitesian oinarritzen ari da.

Batetik, EAJren mezua ez da Espainiako hauteskundeetan erabilitakoaren oso ezberdina izango. Lehenik Euskadi esloganak honi guztiari ematen dio aterpe: Espainia geldi dagoen bitartean Euskadik aurrera egiten du, beharrizan propioak eta kudeaketa modu berezitua ditu eta EAJ da interes horiek ondoen defenda ditzakeena hemen eta Madrilen. Horri “egonkortasunaren” mantra gehitu behar diogu. Krisiak goldatutako lursailean, eskuinak egonkortasuna egoera desiragarri eta positibo gisa aurkezteari ekin dio jo eta su, egonkortasun politikoa aurrerakuntza ekonomikoarekin eta herrien ongizatearekin parekatuta. Urkulluren agintaldia oinarri horren gainean eraikita dago, ez du apostu edo aurrerapauso garrantzitsurik egin, baina egoera egonkorra dela proiektatzen du; egonkorra, hortaz, ona. Jeltzaleen boto aktibaziorako tresna izango da oreka hori galtzeko beldurra, bai Madrilgo egoera ezegonkorrari aurre egiteko orduan, baita bertako gobernu alternatiba bati dagokionez ere (EH Bildu eta Podemosen mamua). 

Bestetik, EH Bildu ere antitesiaren bidetik doa Hemen bai lelopean. Lau esanda: aldaketa Euskal Herrian posible da, Espainian ez. Mezu horrek, noski, Elkarrekin Podemosekiko posizionatzen du koalizio subiranista. Hala ere, ezkerrak arazoak ditu –bai gurean eta bai Europan– aldaketa horrek esan nahi duena komunikatzeko, alegia, klase xumeen esplotazioan eta desberdintasunean oinarritutako egonkortasun faltsu horri gizarte antolaera justuago baten eredua kontrajartzeko. Berri Txarrak musika taldeak dio orekak ez duela balio lurrean zaudenean. Egonkortasunak ere ez.

Alta, aldaketaren poloan Madrildik datorren alderdi berri bat gehitu behar dugu: Elkarrekin Podemos. Gurean Podemos hauteskunde-marka da batik bat, ardatz sinple eta salgarrietan eraikitako marka: berria vs. zaharra, behekoak vs. goikoak, jendea vs. kasta, eta abar. Medioen aupadarekin, marka gisa duen indarra aski frogatu da hemen ere. Hori horrela, bat baino gehiago harritu ginen lehendakarigaiaren hautaketarekin. Pili Zabala euskal gatazkari estuki lotutako pertsona da, elkarbizitzaren sinbolo izan daitekeena, baina ez dena inolaz ere koherentea aipatu marka-eraikuntzarekin. Badirudi bozka-arrantzan EH Bildutik hurbil dagoen espektro politikoa aukeratu dutela abstentziotik edo PSE-EEtik etor daitekeen bozka-oldea baino. Zer pentsatua ematen du horrek. Orain arte entzun ditugun mezuetan indefinizioaren bidea hautatu du Zabalak, baina indefinizioak asko definitzen du, eta gehiago gurean.

Arnaldo Otegiren hautagaitzarekin gertatuko denaz gain (tristea da gero oraindik horrela ibiltzea), hiruko ardatz horretan mugituko da batik bat kanpaina, alderdi konstituzionalisten aurreikuspenik onena EAJren makulu izatea dela baitirudi. Edonola ere, ez dute zertan bat etorri kanpainaren ardatzak eta hausteskunde-emaitzak. Ala bai? Hori da zalantza.