“Egungo gazteek ez dute etorkizunik lehen sektorean”. Makina bat aldiz entzun ditugu antzeko esaldiak (eta, agian sinistu ere bai) azken urteetan. Baserriak, nekazaritza txikia, landa eremua... etengabeko galeran joatea nahi duten horiek, lurretik bizitzea ezinezko dela sartu diete gazteei buruan: “Hobe duzu fabrikan aldi baterako lana bilatu...”.
Badira, ordea, nahitaezko eredu horri aurka egin eta lurretik (eta beste era batean) bizitzea posible dela erakutsi duten hamaika proiektu. Horien artean dago Lizarrako Uztaldi nekazarien mikro-kooperatiba: “Lan munduan dagoen prekarietatea, langabezia eta egoera txarra ikusita, alternatibak sortu eta gazteon ahalduntzea izan da helburua”, azaldu digu Uztaldiko kide Erik Ruizek.
Proiektu zabalago baten parte
“Denendako” kooperatibaren parte da Uztaldi. Bertan, hainbat alorretako gazteen proiektuek egin dute bat: nekazaritza, ostalaritza, abentura... “Sinergiak sortzen ditugu guztien artean: adibidez, ostalaritzakoek gure barazkiak erabiltzen dituzte sukaldean”, dio Ruizek. Lizarraldeko 15-20 bat gaztek osatzen dute kooperatiba zabala, bakoitzak bere proiektua izanik ere ideia bera konpartitzen dutenak: dirua beharrean, pertsonak jartzea lehen planoan.
Baratzean eta baratzetik
Lizarrako apaiz kaputxinoak herritik joatekoak zirela jakinda, Uztaldiko lagunek beren proiektua aurkeztu eta akordiora iritsi ziren: lurren zaintza eta mantenuaren truk, horien erabilpena beren esku geldituko zen.
Geroztik, herriko lau gazte dabiltza jo eta ke barazki ekologikoak ekoizten eta zuzenean saltzen. “Nekazaritza jasangarria bultzatzea, produktu ekologikoak eskaintzea edota bertako haziak landu eta ezagutzea dira gure helburuetako batzuk”. Herriko hainbat gunetan saskiak banatu eta asteroko azokan parte hartzeaz gain, denda txiki bat ere hartu dute nekazariek beren produktuak zuzenean saltzeko.
Laneko proiektu bat bezain beste, proiektu sozial baten moduan ulertzen dute kideek Uztaldi: “Herriko beste eragileekin, gaztetxearekin, txosnekin, AEKrekin... ekimenak egiten ditugu. Gizartearekin bat eginda aurrera egitea da gure helburua”.
Agian, bada garaia orrialdeko lehen esaldiari buelta emateko: “Bai, gazte, bada etorkizunik lehen sektorean”. Bide berriak aurkitu behar...
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo bestek argituko ote digu gakoa.
Maiatzaren 10ean Zestoako iraeta auzoan kokatuta dagoen amillubi proiektuan elkartu ziren elikadura burujabetzaren aldeko herritarrak eta laborariak. Udaberriko Festaren bigarren edizio honetan, goizean bi mahai-inguru antolatu zituzten eta entzulez bete zen amilibia baserri... [+]
Kapitalismoaren lekuan lekuko eta garaian garaiko egoerara moldatzeko gaitasuna harrigarria egiten zait batzuetan. Espero ez duzun tokian azaltzen dira antzekotasunak, eta hara non, bat-batean konturatzen zara munstroak Mallorcan hartzen duen itxura ez dagoela etxean bertan bizi... [+]
Ostia kolektiboko milintanteek 8.742 euro ordaindu beharko dizkiote Bouygues enpresari, eta beste 2.000 euro abokatuen gastuentzat. 2022ko abenduan buruturiko desobedientzia ekintzan promotore horren maketa bat zikindu izanagatik zigortu dituzte.
Gaur, maiatzak 15, San Ixidro da, Baserritarren Eguna. Egurra Ta Kandela baserritar ekintzak salatu du ekologikoan lan egiten duten laborariak landutako azalera handitzeko diru-laguntzatik kanpo utzi dituela Gipuzkoako Foru Aldundiak. Horregatik, 12:00etan Aldundiaren aurrean... [+]
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]
Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.
Aurten bai urtea da. Sagar urtea izango da aurtengo hau (Malus domestica). Eta baialdia behar bezala agurtu eta baliatzeko, besteak beste, dolareak gertatu beharko ditugu.