Karta jokotik herri gogora

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Frank Underwood gupidagabearen hitzak dira honako hauek: “Neurriz kanpo baloratzen da demokrazia”. Trikimailu ugari erabilita eta hauteskundeetara aurkeztu gabe, AEBetako presidentziara iritsi ondotik esandakoak. House of Cards telesail zirraragarriko pasartea da hori, fikzioa, alegia.  Jakina da, ordea, sarri askotan errealitateak fikzioa gainditzen duela.

Demokrazia terminoa gero eta lausoagoa da. Urruti du sorburuko esangura hura: herriaren boterea. Herritarren borondateak hanka motzak ditu gaur egungo sisteman. Lau urtean behin boza eman eta, gero, hautagaiek nahieran baliatzen dute sostengu hori. Zeharkako parte-hartzea deritzo, baina zeharretik doazenak alderdiak dira. Emandako hitza hauteskunde-biharamunean haizeak nola eramaten duen ikusten dugu maiz.

Espainiako kongresu zatikatu berrian, botoek karta jokorako balio dute, alderdien ordezkariei jokorako emandako kartak dira. Zenbat eta gehiago, orduan eta posizio indartsuagoa negoziazioetarako. Baina ahotan darabiltena ez da mandatu demokratikoa edo kanpainan egindako promesak azken burura eramatea, politikariak eurak negoziazioen gorabeheretatik indartuta nola atera baizik. Batak hordago txikira, besteak hordago handira, baina hor ez dago herritarren interesik.

Gobernua osatzea ahalbidetuko duen akordioaren bila, espektakulu galanta ematen ari dira Espainiako alderdi-buruak. Barneko tirabira edo egoera zehatzen menpe, pertsonalismoak politikan duen pisua erakusten ari zaigu, zein baino zein lotsagabeago. Ordezkaritza publikoa ulertzeko modu bitxia dute gero. Hasieratik horrelako arduragabekeria erakutsita, ez da harritzekoa urteetan funtzio publikoak izan duen ustelkeria intrintsekoa. Kleptokrazia ere demokrazia ei da.  

Gainerako presio-taldeak ere, hautestontzien premiarik ez duten horiek, beren gordintasunean ikusi ditugu: botere ekonomikoak, hedabide talde handiak, mandatari ohiak… Banan-banan agertu dira, bata bestearen atzetik, komenigarriena zer edo zein izango litzatekeen esatera. Sistemaren parasitoak bere bazkaren defentsan.

Eta gu, oi gu, hemen, bidean galduak, haiei begira. Espainiako politika aldakorrari so daramatzagu azken asteak. Kontuok Ebrotik behera gertatzen direnean, erraza da kritikak egitea. Gurean ere, tamalez, zakurrak oinutsik. Azken boladan asko hitz egiten da alderdien barne demokraziari buruz, zer hobetu handia dutelakoan. Horretaz gain, alabaina, badugu zer landu herritarrok oro har, ez bakarrik alderdietako militanteek, demokrazia parte-hartzaileago bat lortzeko eta herri-erabakien parte aktibo izateko.

Gertuko administrazioetatik gauza asko egin daitezkeen arren, erronka handiagoa da, estatuak baitira demokraziak eraikitzen dituztenak, ustezko subiranotasuna markatzen dutenak. Binomio horrek, estatuak eta demokraziak, badu hirugarren hanka bat: demokrazia eta legea berdintzea. Asko dakigu horretaz Euskal Herrian, demokrata izatea konstituzioari eta Espainiako lege-bilbadurari men egitea dela saldu nahi izan baitigute beti.

Herritarrek subiranotasuna galdu dutela sentitzen dutenean edo lege injustuen aurrean, zilegi eta beharrezkoa da ahalduntzearen eta desobedientziaren bideari ekitea. Bere esentzia eta esanahia berreskuratzeko, bota dezagun demokrazia zerri askara, eta eraiki dezagun berri bat oinarritik, berdintasunean eta justizia sozialean oinarritutako demokrazia parte-hartzaile berria. Espainia aldera begiratzea ondo dago, zer ez egin ikasteko bada ere. Beste kontu bat litzateke hara begira baino ez egotea.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


2025-07-10 | Jauzi Ekosoziala
Norabidea aldatu

Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]


Bulkadetatik, ezinbestean

Bi gai mahai gainean, ezinbestean.Batetik, CAF eta Palestina. Bestetik, PSOEren bueltako ustelkeria sarea. Nondik hasi eta non bukatu ere ez dakit, bulkadez betetako artikulua izango dela jakinda. 

Nazio Batuen Erakundeak 40 enpresa salatu ditu, CAF tartean, eta Gazako... [+]


2025-07-09 | Jon Alonso
Nobelak idazteko artea

Atzo jakin dut euskal prentsatik Jean Reno aktoreak lehen nobela idatzi duela. Berri hori euskaraz jasotzeak munduko hiritar edo paleto global bihurtzen ote nauen oso ongi jakin gabe, nobelak idazteko arteaz egin dut gogoeta.

Tokitan dago “nobelaren heriotza”... [+]


2025-07-09 | Itxaro Borda
“Azpian lur hotza”

Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]


2025-07-09 | Hiruki Larroxa
Ikastetxean, taldearen jakituria

Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]


2025-07-09 | Bea Salaberri
Ederki galdua

Nunquam polluta dio Baionako lemak, erran nahi baitu "sekulan zikindu gabea" edo "sekulan hartu gabea", eta erreferentzia egiten die inbasio saiakera historikoei, espainiarrengandiko, frantsesengandiko eta ingelesengandiko saiakerak ez omen baitziren... [+]


Europako ongizate estatua gainbeheran?

Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo... [+]


Teknologia
Bitxoak

Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]


2025-07-09 | June Fernández
Meloi saltzailea
Jimenez Escudero

1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]


“Ezin dugu kikildu fatxerioaren aurrean. Ez dira pasako!”

Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]


2025-07-03 | Maialen Arteaga
Ameslari handien kondena

Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]


2025-07-03 | Tere Maldonado
Adiskidetasuna, hausnarketa egiteke

Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]


Eguneraketa berriak daude