MONDRAGON, maiuskulaz?
Kooperatibismoa enpresa egiteko, pertsonaren garapena sustatzeko eta komunitatea eraldatzeko potentzialik handiena duen sistema dela sinesten dut. Horregatik inporta zait bere “osasuna”.
Baieztapenaren ostean, goazen kooperatibismoan inguruko adibiderik esanguratsuenera, MONDRAGONera; eta jar dezagun arreta ezaugarri honetan: ea kooperatibak, oraindik ere, proiektu sozial eraldatzaile bat gauzatzeko plataforma diren ala enpresa demokratikoagoak izatera mugatu diren.
Hasteko, aitortu behar da MONDRAGONek praktika enpresarial ezberdin eta justuago bezala gauza oso inportanteak egin dituela. Baina azken urteetan, eta hau ere egia da, araututa daukan “kooperatibismoa” egitera heldu da nagusiki, ez da hortik pasatu. Hori da, behintzat, hautematen den MONDRAGON: protagonismo eta anbizio eraldatzaile txikia daukan esperientzia bitxia. Beraz, garai historiko honen justizia eta etika erronkekin konexio ahula daukan esperientzia kooperatibo barea. Kontua ez da MONDRAGONi arazo guztietarako irtenbidea eskatzea, baina bai beste lidergo maila bat, bestelako presentzia bat ekonomia eta gizarte berri baten bila.
Badirudi Arrasatekoa garai historiko jakin baterako alternatiba sozio-ekonomikoa izan zela. Eta nolabait esateko, gizarte eraldaketa terminotan, hori historia dela. Uste dut, gaur egun, pertsonak mobilizatzeko eta hauen ilusioekin konektatzeko sedukzioa eta proposamenak falta zaizkiola. Arrasateko kooperatibismoak, dagoeneko, ez du ematen gizartea eraldatzeko plataforma denik. Amets horiek, inon garatzekotan, beste zelai batzuetan praktikatzen ditu orain jendeak. Egia da, bestalde, identitate krisia ez zaiola Arrasateri bakarrik gertatu. 1950eko eta 1960ko mugimendu sozial askok dakite zer den ahultze prozesu hori: eredua lizundu zaie. Zimeldu ez, baina lizundu bai.
Arizmendiarrietak “pertsonak eraldatu ingurua eraldatzeko”, zioen. Ekonomia, komunitatea, pertsona, justizia eta elkartasunaren baloreak ardatz dituen mundu osoko erreferentziazko mugimenduak ez du hori transmititzen. Mugimendu kooperatibo honetara hurbiltzen denari MONDRAGON zenaren biografia erakusten diogu azken urteotan: testigantzak eta historia. Herentzia baino ez, ederra, baina herentzia. Eta helburua ez da Arrasateri ezer egiten ez duela salatzea, Arrasatek asko egiten du. Kontua da ingurua eraldatzeko plataforma den ala ez aztertzea, edota izan nahi duen.
Ukaezina da protagonismo eta norabide kooperatibo erakargarri bat edukitzeak MONDRAGONi, eta Euskal Herriari, onurak ekarriko lizkiokeela enpresa, pertsona, ekonomia, komunitate eta eraldaketa eremuetan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]
Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]
Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]
Nazio Batuen Batzorde batek bi urte behar izan ditu palestinar herriak hamarkadetan salatu duena berresteko: Israelgo estatu sionista genozidioa gauzatzen ari dela. Herri presioa gero eta handiagoa da gure agintarien gainean, eta nazioarteko boikotak lehen arrakalak ireki ditu... [+]
TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]
Telesforo Monzon laborategiak antolatutako uda eskolak euskararen etorkizunaz gogoeta egiteko plaza beroa ekarri zuen Bergarara. Hasieran, Garikoitz Goikoetxeak eta Olatz Altunak euskararen egungo egoera eta etorkizuneko joerak marraztu zituzten, eta horren gainean aritu ziren... [+]
2018ko uztailean, CAF Beasaingo enpresa batzordeak lehen aldiz eskatu zion ofizialki CAFeko zuzendaritzari Jerusalemgo tranbiaren esleipen konkurtsoan ez parte hartzeko. Momentu horretan egoerak gaurkoarekin zerikusirik ez bazuen ere, ohiko trenbide batetik harago, proiektu hori... [+]
Mundua Israel Gazan egiten ari den genozidioaren hondamendira begira dagoen bitartean, kolonoen mugimenduak eta Israelgo armadak triskantzak egin dituzte Zisjordanian eta Ekialdeko Jerusalemen. Ondorioz, palestinar gisa han bizitzea eguneroko borroka bihurtu da, biziraupenekoa:... [+]
Dena aldatu da urriaren 7an Al-Aqsa Uholde Operazioa hasi zenetik. Palestinarrok utzi diogu biktima perfektuen eta terroristen arteko nahasketa izateari, batzuek konturatu nahi ez dutela dirudien arren. Irudi lazgarrien gaindosiak, azkenik, masa handien enpatia erreala eragin du... [+]
Asteburu honetan jakin dugu, Palestinarekin Elkartasuna plataformako kideen bitartez, Israelek 33. FCI/IGP Munduko Txapelketan parte hartu duela, Gasteizen ospatu den nazioarteko txakur lehiaketa batean. Duela egun batzuk izan genuen txapelketaren berri, baina Israel ez zegoen... [+]
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
