Gaztea, Euskadi gabea
Euskadik traba egiten zion, ez omen zion behar bezain moderno eta gazte izaten uzten, eta ezabatu egin zioten. Geroztik, Gaztea da, soilik, sortzez Euskadi Gaztea zen irratia. Komunikazioan adituek emandako aholkua izan zen, antza.
Duela hamar bat urte izan zen. Aurrez, Kike Amonarrizek eta biok bi urte eman genituen, zuzendaritzak eskatuta, irratiak zerabilen euskara txukuntzeko ahaleginetan. Lana beltz eginda, egitasmo interesgarri bat adostu genuen.
Funtsean, zuzendaritzaren eta esatarien arteko hitzarmena zen hura. Batetik, esatariek beren gain hartzen zuten gazte hizkera garatzeko konpromisoa. Bestetik, zuzendaritzak esatari batzuk beste lanetatik aske utziko zituen, egiteko horretan jarduteko. Hitzarmena bi aldeek sinatu zuten, baina, Gazteari Euskadi kentzean Miramongo tiradera batean usteltzera kondenatu zuten dokumentua.
Gure herriak duen tragediarik lazgarrienetakoa: kausa bakoitza, borroka bakoitza, bere esparrutxora mugatzen da; hortik kanpo, hor konpon!
Genero kontuak (matxismo kontuak, garbi esanda), adibidez, Emakundearen esku uzten ditu Jaurlaritzak. Erakunde horren zuzendariak urtero egiten du Bidasoa aldera bisita, genero berdintasuna aldarrikatuz. Horraino dena ondo. Gertatzen dena da, ordea, Irunen PSE-EEk eta Hondarribian EAJk dutela udal agintea, eta haiek “betiko” alardearen alde egiten dutela beti, genero berdintasuna hankarteko zubitik pasata. Botoak eta boterea berdin hasten dira biak, eta hazi ere berdin hazten dira sarri: gizalegearen kontura.
Euskararen aldeko borroka, berriz, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren ardura da Jaurlaritzan. Berak ondotxo dakienez, nik ez dut Patxi Baztarrikaren euskaltzaletasunaz eta borondate onaz zalantzarik batere. Patetikoa da, hala ere, euskara suspertzeko lanetan eta planetan etengabe jardun eta, aldi berean, horretarako dugun tresnarik eraginkorrenetako bat, Gaztea, ez behartzea egin behar lukeen ekarpena egitera.
Orain ofiziala da diagnostikoa: euskararen ezagutza baino askoz ere mantsoago handitzen ari da erabilera. Onartzen dut arrazoi politiko eta sozio-linguistiko mardulak daudela hori horrela izan dadin. Baina garaia da aitor dezagun denon artean “antolatu” dugun euskara horrek ez diela gazteei balio gauza triste eta aspergarrietarako baizik. Ikasi, euskaraz ikastea nahiago dute. Gozatzeko garaian, aldiz, euskarak ez die balio, eta aldi berean esaten diote kaixo eta adio. Eta gazte sano, buru-argi, abertzale eta euskaltzaleez ari naiz, ez PPko txoropito pepelerdoez.
Ehun mila entzule pasatxo ditu Gazteak. Euskara hutsez dihardu, nagusiki musika eskainiz, euskarak hain eskas duen lagunarteko giro ludiko jolastian. Ordezka ezineko tresna izan zitekeen, euskararen estrategiarako mauka sekulakoa... Tamalez, lezakeenaren laurdenik ere ez du egiten, ordea. Arrainak ura bezala behar du euskarak gazte hizkera bizi eta jostari bat. Baina hizkera hori arian osatu beharra dago, eta etengabe elikatu: esapide egokiak sortu eta plarazatu, erabilerak ematen baitie indarra esapideei. Euskaldun guztion lana da hori, jakina, baina euskaratik bizi diren profesionalei dagokie ardura nagusia.
Gazteari Euskadi kentzean, euskarari Gaztea kendu zioten, eta, inork erabakirik hartzen ez badu, Gaztea gabe ez ezik aurki gazterik gabe ere geratzeko arriskua du gure hizkuntzak. Ez da lehen aldia kontu hauek aipatzen ditudana. Estimatuko nuke bakarren batek erantzutea, nire ikuspegia guztiz okerra dela esateko bada ere.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]