Feminista batek kontatu dit bere lagun bat genero trantsizio prozesuan murgildu dela. Jaiotzean neskatxoa zela esan zuten medikuek, baina berak onartu du gizon sentitzen dela. Testosterona hartu ala bularrak kenduko ote dituen erabaki behar du. Nire ezagunak aitortu dit asko kostatzen ari zaiola lagunaren prozesua ulertzea: berak aukeratutako gizon izena erabiltzea, berari buruz hitz egitean genero maskulinoa erabiltzea, kortse baten bidez titiak disimulatzearen beharra ulertzea.
Ulertu, ulertu, ulertu... Hori da gehien erabiltzen duen aditza. Baina zer dela eta beste pertsona baten bizipenak ulertze behar hori? Ez dugu ezer ulertu behar, errespetatu baizik. Gizon bezala identifikatzen da, beraz, identitate hori garatu nahi du eta gizarteak gizon bezala identifikatu dezan gorputza aldatzeko beharra ikusten du. Guri ez dagokigu bere prozesua onestea. Ez luke estatuaren esku-sartzerik ere egon behar, baina hala da. Jaiotzez María banaiz baina Miren izena nahiago badut, nortasun-agirian izena aldatzeko aukera izango dut eta gutxi izango dira nire erabakia kolokan jarriko dutenak. Miren ordez Peru bada nire nortasunarekin bat datorren izena, legearen arabera, bi urtez hormonazio eta terapia prozesu bat pasa beharko dut, eta psikiatrak baieztatu beharko du ni transexuala naizela –askotan estereotipo sexisten arabera–. Sistemaren exijentzia horrekin bat egiten du jendartearen jarrerak. Guztion iritzia eta epaia entzun behar dituzte pertsona transexualek eta transgeneroek.
Feminismo klasikoan gainera, askotan transexualitate maskulinoa traizio bezala ikusten da nolabait. Gizon transexualak antifeministak omen dira: “etsaien” taldera pasatu dira, hartara gizonen pribilegioak eskuratuz. Baina aurreiritzi horren kontra, gizon transexualek eta pertsona transgeneroek maskulinitate eredu alternatiboak eraikitzen dihardute.
Beste jarrera ohiko bat pertsona transexualak lagundu behar ditugunaren pentsaera paternalista da, eta ez naiz acompañar adieran ari, ayudar zentzuan baizik. “Ez dakit zer aholku eman”, esaten zidan ezagun horrek. Modu ahalik eta diplomatikoenean erantzun nion: “Agian aholkatu baino, zure lagunaren esperientziatik zer edo zer ikas dezakezu”.
Generoa eraikuntza soziala dela defendatzen du teoria feministak. Txikitatik “gizon” eta “emakume” kategorietan giltzaperatzen gaituztela eta gure genitalen arabera rol, betebehar, gaitasun eta hainbat jarrera inposatzen dizkigutela salatzen du (hierarkizatuak gainera, hala ordena patriarkala mantenduz). Sexu biologikoaren eta generoaren arteko lotura hori naturaltzat aurkezten du gizarte sexistak, eta pertsona transexual, transgenero eta intersexualek naturalizazio horrekin apurtzen dute. Egunero genero diktaduraren bortizkeriarekin topo egiten dute. Nahiz eta eraso transfoboak etengabe bizi, euren identitatearen eta gorputzaren inguruan erabakitzeko eskubidea aldarrikatzen dute. “Gorputz okerrean jaio nintzen” transexualitatearen diskurtso klasikotik “gizarte sexista da oker dagoena” mezua hedatzera pasatu dira asko, hala, pertsona guztion askatasuna mugatzen duen binarismoa kritikatuz.
Horregatik trans-identitateen despatologizazioaren aldeko borrokak feminismoarekin lotura zuzena dauka. Generoen artean mugitzen diren pertsonak ulertu eta lagundu nahi baditugu, hobe dugu lehendabizi euren prozesuek sortzen dizkiguten ezinegona eta aurreiritzi transfoboak –eta ondorioz, sexistak– landu.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Azken hamarkadan euskeraren jatorriaren ikerketan inoiz baino emaitza gehiago ematen ari direlakoan gaude: artikuluak, liburuak, eztabaidak… Adibidez, Pariseko unibertsitate batek Hector Iglesiasen Iruña-Veleiari buruzko liburua argitaratu du. Edo L’Harmattan argitaletxe famatuak Eñaut Etxamendi, Dominique eta Fina Davant eta Roger Courtoisen L´0rigine de la lengua basque liburua plazaratu du. Argitaletxe horrek liburu bat argitaratzea tesi bat egitea... [+]
Saretatik dabiltzan hamaika txiste horietako batean, bi agure hizketan ageri dira. Horrela dio batak besteari: "Hilda zinela uste nuen, zutaz gaur oso ondo mintzatu baitzaizkit". Txistean bezala, gure inguruan ohikoa da pertsona bat hildakoan laudorioak nagusitzea.
Lehenengo apuntea: jarduera sozial, ekonomiko, kultural eta humanoan gehiago eragiteko beharra ez dago eztabaidan. Bigarrena: nahiko onartuta dago lanean lortzen dugun gogobetetze maila txiki samarra dela askorentzat.
Ba bi uste horietatik abiatuta, lerro hauen bidez mahai gainean jarri nahi da helburu horietara gerturatzeko aktore “berri” bat (enpresa) aktibatzea inportantea izan daitekeela. Baina horretarako, estereotipoen hesietatik ihes egin eta esparru sozial eta humanoaz... [+]
Beti izan da boterearen dimentsio garrantzitsu bat irudipenen maneiua munduko gertaeretan. Orain protagonismo osoa berri faltsuek dute; halere, hauek jazartzeko Mendebaldeko gobernuek, hedabideek eta unibertsitateek sortu dituzten ikerketa zentroek ez dituzte finkatu zein ezaugarri izan behar dituen berri faltsu batek. Izan ere, fake news eta egia-ostea bezalako kontzeptuak propaganda gerrarako tresna gisa sortutakoak dira eta beraz, sortzaileek nahiago dute kontzeptuak lausoak izatea; bestela,... [+]
Ez duzu zehazki gogoratzen noizko kontua den; hau da, noiz ikasi zenuen sozialki japoniarrak oporretan joaten zirenean argazki makinak etengabe erabiltzen zituztela. Bikotekideari galdetu diozu zeure informazioa kontrastatu nahian, baina ez zarete ados jarri. Kasualitatez-edo, bi egun geroago, Valentzian, bertako fallei buruzko museo batean aspaldi ikusi gabeko eszena ikusi duzue biek: hiru turista japoniar makina banarekin argazkia egiten ari dira sua hartzeko prest dagoen fallari. 1991ko data... [+]
Ile bat transgresorea da berez, izatez; errebeldea, intsumisoa, bihurria, apurtzailea, ausarta. Tokiz kanpo egon ohi da gehienetan. Deserosoa da sarri. Arrain zoparen platerean, luxuzko hoteletako perfumedun izara zurietan, bainerako ura urmaeltzen duen buxatutako hoditerian, bibote izatera iristen ez den nerabearen ezpain gaineko esparru minatuan, maitale kartsuaren ahoan, edozein emakumeren gorputzean… Traba egiten du ia beti.
Besapeetakoak politizatzen asmatu du zenbaitek... [+]
Ospakizun garaiak bizi ditugu. Efemeride loriatsuen bostehungarren, hirurehungarren urteurrenak Espainiako historia ofizialean. Nafarroako erresuma Gaztelakoak konkistatuta (Espainiaren batasuna eta sorrera), Mundu Berria deskubrituta, lehenengo mundu bira eginda, Espainiako Indar Armatuei aintza eta loria eman zizkioten euskal marinel eta militar garrantzitsuen jaiotza... Testuinguru horretan parte hartu dute espainiar armadako buruek erakunde ofizial zein pribatuek antolatutako hitzaldi... [+]
Ordizia, EAEko 10.000 biztanletik gorako udalerrien artean migrazio tasa altuena duen herria da, %17,4ko tasarekin. Eskolatze datuei erreparatuz tasa hau are altuagoa da. Esaterako, Haur eta Lehen Hezkuntzan eskolaturiko ikasleen familien %21,7k atzerrian du bere jatorria. Aniztasun hau balio oso positibo eta aberastasun moduan bizi dugu. Herritar hobe egiten gaitu.
Argia-n agertu da elkarrizketa interesgarria, eztabaidagarria dena. Madrilgo emazte musulman ezagutua denarekin: Amanda Figuerasekin.
Steilas oso kezkatuta dago goi-mailako prestakuntzarako eta teknologia garapenerako proiektu berrien inguruan instituzioek hartutako erabaki politikoekin, bereziki Zorrotzaurreri dagokionez. Izan ere, ekimen pribatuan oinarritzen den irakaskuntza eta ikerkuntza eredua sustatzeak arduratzen gaitu.
