Gure izaeraren neurriko
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Espainolen tertulien eta frantsesen salonsen ondorengo, irakurle taldeak ez dira gure asmakizuna. Irakurketa bakartia eta harreman sozialak uztartzen dituen sistema hau, alabaina, ederki ezkontzen da gure “saldo” izaerarekin. Taldean gauzatu ohi dira ekintzarik miresgarri eta arriskutsuenak. Jende mordo bat bere kabuz sekula santan erosi eta irakurriko ez lituzkeen liburuei adorez hurbiltzen zaie ekimena sailean sortuz gero.
Ohartua nintzen lehenago –beharko ohartu– irakurle taldeek gure sistema literario txipian hartu duten garrantziaz. Astero, bi minutuko azterketa sozio-literarioak egiten ditut Susa argitaletxeak nire e-postara igortzen duen emailu bakoitzarekin. Lehengo urriaren 30ekoak, ordea, aho bete hortz utzi ninduen alde guztietatik. Zenbat eta hogeita hiru irakurle talde agertzen ziren, egun horretan, Euskal Herriko bazter gehienetan barreiatuak.
Beharbada egun apartekoa izanen zen hura, halabeharrak ekitaldi pila bat metatutakoa. Aste honetako emailuan ez ditugu, seguru aski, hogeita hiru irakurle talde atzemanen. Fenomenoari benetako neurria harrapatzeko, aise ere lan serioagoa beharko litzateke bertze zereginik gabeko so-egile diletante honek begi-kolpe bakar batetik ateratzen ahal dituen ondorio arinak baino. Hori guztia egia izanagatik ere, ez diot datuari sintomaren balioa kendu nahi.
Kopuru hutsa ez ezik, taldeen banaketa ere deigarria zen herrialdez herrialde, joan den urriaren 30ean: hamar Bizkaian, zazpi Gipuzkoan, lau Nafarroan eta bi Araban. Nonbait, irakurketa kolektiboaren premia gutiago du euskal irakurle gehien dituen probintziak.
Horren aldean, ez nau hainbertze harritu talde horiek hautatutako idazlanetan nobelak duen erabateko nagusitasunak. Hogeita hiru idazlanetarik hamazazpi genero horretakoak ziren. Aise ere gibelatago heldu ziren ipuin liburuak, lau alerekin. Gainerako biek poesiaren eta hara!, antzerkiaren artean egiten zuten erdibana.
Bertze sorpresa bat. Jatorrizko liburuen aldean itzulpenek izaten duten harrera eskasaz ozenki penatu izan gara euskal literaturzaleok. Ez zen halakorik ageri delako emailuaren laginean. Hogeita hiru liburuetarik erdiak baino gehiago –hamalau– bertze hizkuntzetatik bihurtuak ziren. Merezi bezalako arreta, azkenik, euskarara ekartzen ditugun lanek? Edo irakurle taldeetan jarrera militantea dago itzulpenen aldera?
Izanen da nork argitua. Agian, bidean daude hori guztia aztertuko duten Torrealdai berriak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Suaren presentzia naturan milioika urtetan izan da (gizakion agerpena baino askoz lehenagotik). Horregatik, ohikoa da landare askok suaren aurrean adaptazio ugari edukitzea. Gure inguruan arruntak diren arteek eta ametzek, adibidez. Baita txilar askok eta otea bezalako sastraka... [+]
Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]
Iraila, errutinara buelta, askorentzat ikasturte berria eta horri dagozkion zirrarak: ikasturtea norekin konpartitu, nor izan alboan, zer ikasi, nola eta nora joan… Batzuentzat, esperientzia berriak bizitzeko lehen aldia.
Aldiz, beste batzuentzat esperientzia berririk... [+]
Ez dakit literatura-ikasketak egin ditudanarengatik den, baina nekez onartzen dut hitzen erranahien deformatze ideologikoa. Azken hilabete hauetan, eta bereziki Frantzian Bruno Retailleau Barne ministro denez geroztik, militante hitza zentzu arrunt peioratiboan erabilia da. Nik... [+]
Genozidioaren faseak, guztiak larriak izanda ere, une batzuetan eskandalagarriak, zaratatsuak, izan ohi dira, baina beste zenbait unetan isilean garatzen dira, ia oharkabean.
Entzutetsuak dira populu indigenen sarraskia Amerikan, Gernikako bonbardaketa, holokausto nazia... [+]
Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]
Grebek laguntzen digute ideologizazioan, kontzientziazioan, kolektibizazioan. Greba prozesu bat da, lanuzteaz harago. Epe motzean emaitzak lortu gabe ere –galdetu bestela Gasteizko lorezainei edota Gipuzkoako erresidentzietako langileei–, borrokarako eta... [+]
Interneteko plataforma boteretsuenek fenomeno bat sortu dute: euren sistemen baitan, negozio eredu “burujabeak” sortzearen ilusioa.
Australiako Glitch estudioak Guiniverreko zaldunak 2D animazio telesaila argitaratu berri du Youtube plataforman. Istorioan, Dana... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]