Atsedenik ez, drogarik gabe

Antton Olariaga
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Haruki Murakamiren Zertaz ari naiz korrika egiteaz ari naizenean narrazio autobiografikoa lagun izan dut udan, From chocolate to Morphine drogen gida ilustratuarekin batera. Ez dakit egunerokoak erakartzen dizkidan irakurketak edo irakurritakoek mugiarazten ote nauten, izan ere, udaren puska handia korrika egitera irtenez eta festan horditurik eman baitut.

Murakamik fondoko korrikalari izatearen eta eleberri luzeak idaztearen artean dagoen elkar eragina aztertzen du, eta harentzat, niretzat bezala, maratoi baterako –edo lasterketa umilago baterako– entrenamenduaren ezaugarriak idaztearenak ere badira. Erresistentziaz, konstantziaz eta kontzentrazioaz ari naiz. Kontrara, bada uste duenik idazleak ahalik bizitza osasungaitzena eraman behar lukeela orden publikotik eta ohitura onetatik ihesi eta ez inolaz japoniarraren kirol aktibitate eskergan nahasi, nahiz Murakami bera 30 urteak bete arte gau klub baten gidari eta nagusi izan zen, gero, eleberriak serioski idazten hasteko erabakia hartzeaz batera, bizitza hura lagatzeko.

From chocolate to Morphine gidan ageri diren droga kontsumitzaile eta sortzaile hainbaten aitortzek erakusten didate drogen bidetik sormenari ekiten. Bertan ezagutu dut anfetaminak hartzea beharrezko duen idazlea, kokainara atxikitako pintorea, Valiumera lotutako poeta, opiazeoei men egin dien kantaria, peioteak bidea argitu dion eleberrigilea, PCPak botere psikikoak esnatzen dizkion gidoilaria. Kreatibitatea handitzeko, edo inspirazio iturritzat, egileek tradizioz erabili izan dituzte drogak.

Aurretiazko ideia bat banuen, ustez, esperientziatik eratorria. Drogaturik idaztean emaitza eskasak erdietsi izan ditudanez, noizbait erabaki nuen korrika eginez laguntzea idazketa, kafe, pilula, alkohol eta enparauak baztertuta. Drogak parrandarako utzi, eta manikeoa izanagatik, praktika “ez osasungarriak” praktika “osasungarriekin” orekatzeko ilusioa bizi. Usteldu zait ustea uda honetan droga endogenoen ezagutza egitean. Burmuinak sortzen ditu droga endogenoak, substantzia kimikoak fabrikatuz eta gure gogoan, pentsamenduan eta akzioetan eraginez. Katalogoa zabala bezain anitza da. Gure endorfinek opiazeoen efektu gehienak eragin ditzakete, gure adrenalina eta noradrenalina droga estimulagarriak dira. Hormona sexualak, berriz, antidepresiboak. Modu berean, korrika, meditatzen edo idazten “entonatuak” senti gaitezke. Drogatua egotearen eta ez egotearen mugak ez daude nik uste tokian, hortaz, ezta osasungarritasunarenak ere.

Kurioski, drogon ahalmenaz parrandan jabetu naiz bizien. Progresive musika bat dantzatzen ari nintzela, jendez inguraturik eta zeru izartsuaren azpian, batasun erabatekoa sentitu nuen gainerako gorputz arima izerdituekin, nola kanpo substantziarik kontsumitu gabeekin, hala toperaino sartuekin, denok modu berean drogatzen baikintuen parte-hartze eta elkartze sozialaren “subidoiak”, alegia, batasun sentimenduaren “kolokoiak”. Joanda ematen dugu eguna dirudienez, eta testu honi erreparatuta, egiatan kolokaturik nagoela pentsatzen jarrita nago. Bide batez, orain hobeto ulertzen dut 1998an Espainiako Barne Ministerioak Drogen Plan Nazionalerako eginarazi zuen kanpainaren estrategia. A tope sin drogas lemaren itzulpen okerra medio, “Atsedenik ez, drogarik gabe” bihurtu zen orduko leloa.

Ituan jo zuen ustezko akatsak, eta orduan barre karkaila ez gutxi sorrarazi zidana, drogen gaineko egia instituzional profetikoa zait gaur.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Konfrontaziora pasatzeko garaia da

Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu


Teknologia
Sormenerako suntsipena

Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]


2025-07-30 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Gehiago

Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]


2025-07-30 | June Fernández
Meloi saltzailea
Coca-Cola

Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan.  Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]


2025-07-30 | Inma Errea Cleix
Kaka

Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]


Ergelkeria

Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.

Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]


2025-07-30 | Sukar Horia
Dominatzaile pobreak

Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]


Euskarak Euskal Herria behar du

Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]


Migrazioei buruzko jarrerak gurean

Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Eguneraketa berriak daude