Nolakoa da NBEren antolakuntza?
NBEk abiaburuan dauka akatsa. NBEren barruan Batzar Nagusia dago. Bertan herrialde guztiak daude, denak dira berdinak, eta denek hitz egin eta boto eman dezakete, demokrazia osoa dago. Adibidez, Batzar Nagusiak Israel arrazista delako gaitzetsi du beti, baina erabaki duenak ez du indarrik. Aitzitik, NBEko agiriak dioenez, NBEko Seguritate Kontseilua da potestatea duena eta neurri hertsatzaileak har ditzakeena. Hau da, herrialde bat behartzeko neurriak har ditzakeena. Seguritate Kontseilua hamabost kidek osatuta dago. Hauetako bost iraunkorrak dira, eta beste hamarrak txandakakoak dira bi urtez. Kontseilu horretan erabaki bat hartzeko bederatzi boto behar dira 15en artean. Horregatik inoiz ez zen Iraken aurkako gerraren aldeko ebazpena izan. Israelen aurkako gaitzespen ebazpenak hartu ditu, baina gainerakorik ez. Seguritate Kontseiluan agindu bat aurrera ateratzeko bederatzi boto behar dira, baina gainera, bost iraunkorretako inork ezin du ebazpena betatu. Alegia, AEBek, Errusia, Txina, Frantzia eta Bretainia Handiak (II. Mundu Gerraren irabazleak) beto eskubidea daukate. Eta hauetako batek ez badu nahi, ez dago ebazpenik. Hori da Kontseilu honen abiapuntuaren akatsa. Seguritate Kontseiluan bost herrialde besteak baino berdinagoak eta ahaltsuagoak dira.
Beste bederatziek ezin dute ezer egin...
Ez. Bosteko horretako batek beto jartzearekin ez dago aurrera egiterik. Nahiz eta hamalau ados izan, bostetako batek eragotzi dezake ebazpena, besteek ez. NEBko Seguritate Kontseilua ez da organismo arras demokratikoa.
Hori aldatuko al da inoiz?
Ez. Beto eskubide daukatenek ez dute inoiz amore emango, ez dut uste. Beste herrialde iraunkorrak sartzea aipatu da, munduaren osaketa berria islatzeko. Adibidez, besteak beste, India, Brasil, Mexiko, Hego Afrika, Japonia, Alemania... Iraunkorrak bai, baina beto eskubiderik gabe. Bost handiek beto hori eurentzat bakarrik gorde nahi dute.
Irakeko inbasioa nola baimendu zen orduan?
Kontua ez da betoa bakarrik, erabaki bat hartzeko bederatzi boto behar dira, eta gainera, beste seiak abstenitu, eta aipatutako bosteko batek betoa ez ezartzea. George Bush-ek ez zuen bederatzikoen botoa inoiz izan, hori izan zen harrigarriena eta izugarriena, ez zuen bost boto baino gehiago bildu gainera. NBEri muzin egin zion, besterik gabe, eta munduan dagoen nahaste-borrastea sortu zuen. Bushek baimenik gabe inbaditu zuen Irak, eta hor konpon! Berak bereari heldu zion eta kito. Nazioen arteko harremanek itxurarik ere ez dute ematen. NBEan sinesten ez dutenek diotenez “NBEk ez du ezertarako balio”. Badakigu. Horrela da. NBEren demokrazia itxurazkoa da, nolabait.
Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.
Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]
Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.
Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.
Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua".
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]
Beethovenen 'Missa Solemnis'
Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.
Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.
-------------------------------------------------------
Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]
Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]
Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]
Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]
2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.
1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.
Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]