EZKER ABERTZALEAK badu alderdi berria eta orain ikusi beharko da Espainiako agintaritza maila desberdinek nola erantzuten duten. Bilbon egindako agerpenak ez du inor hotz utzi eta ezker abertzalearen azken bi urteetako bidean hartutako erabaki sendo eta ausartenetakoa da. Gero eta gehiago ari da bistaratzen ezker abertzalearen prozesu honek ez duela atzera bueltarik.

Hala ere, posibleena da Espainiako Gobernuak ez onartzea, Barne Ministerioak hogei egun ditu horretarako, baina denak adierazten du ez duela onartuko eta, fiskaltzaren bidez, Auzitegi Gorenaren esku utziko duela. Alderdi berriaren estatutuei soilik jaramon eginda, inongo zalantza barik legeztatu beharko luke, hauek gaur egun Espainian dauden dozenaka alderdiren gisakoak direlako eta indarkeriari dagokionez, horietako gehienak baino zehatzagoak. Azkenean, ezker abertzaleak berriz ere argi adierazi du helburu politikoak lortzeko bortxaren erabilera baztertzen duela, ETAren bortxa espreski eta argi aipatuz.

Espainiako Auzitegi Gorenaren ibilbidea ikusita, seguruena da honek alderdi berria ez legeztatzea. Orduan, helegitea jarri ondoren, azken aukera Auzitegi Konstituzionala litzateke. Eta hemen zalantza gehiago dago, halako estatutu batzuekin eta halako egoera politikoarekin, oso fin ibili beharko litzatekeelako ezker abertzalearen legeztatze eskaera atzera botatzeko. Fin, batez ere hurrengo helegiteak Estrasburgo Auzitegira joko lukeelako eta honek Konstituzionalaren ebazpena atzera botatzea ez delako batere itxurosoa Espainiarentzat. Estrasburgoko Auzitegiak ere, dena den, jurista aurrerazale askoren eta euskal herritar gehienen ilusioa zapuztu zuen duela bi urte Espainiako Alderdien Legea ontzat eman zuenean.

Baina gakoaren iltzea, denok dakigun moduan, ez da juridikoa, politikoa baizik, bai lehen eta bai orain. ETA jardunean zelarik ere, Iniciativa Internacionalistak nahikoa izan zuen biolentzia modu orokor batean gaitzestea Europako hauteskundeetara aurkeztu ahal izateko. Baina ETAren historiako su-eten indartsuenean izatea eta ezker abertzaleak biolentziaren –ETArena barne– arbuiatze historikoa egitea, ez da nahiko alderdi berria legeztatzeko eta etengabeko baldintzak jartzen zaizkio beste alderdiak bezala aritu ahal izateko: berrogeialdia pasa behar duela, denbora luzean arbuiatu behar duela ETA, harengatik bereizi behar dela edo argiki gaitzetsi... Iniciatiba Internacionalistarekin nola jokatu zuen ikusita, hala ere, logikoena litzateke Konstituzionalak oraingoan ezker abertzalearen alderdi berria legeztatzea.

LEGE KONTUAK aparte utzita, alderdi berriak aldaketa handiak ekarriko ditu ezker abertzalearen mundura oro har. Estrategia berriaren muinean, ezkerreko indar metaketa soberanista dago eta, Nafarroan argi ikusi den bezala, horrek panorama politikoa aldatuko du. Alderdi berriak hor izango du erronka garrantzitsuena, sektore horretako alderdi nagusiena izanik, mugimendu zabal eta malgua eratzeko ardura berea delako. Apustu batzuk behar bezala ez ateratzea –2011ko Nabai– ezkerreko burujabezaleen indar metaketarako arazo izan daitezke, baina ez lukete gaindiezinak izan behar, epe labur eta ertainera begira espazio hori benetan osatu nahi badute. NaBairekin ikusten ari den gisan, dena den, soberanismoaren bide hori zeharo malkartsua da.

Egindako barne egituraketaren iragarpenean ez dago ezustekorik, alderdi klasikoek dutena da. Baina ezker abertzalearen azken 30 urteetako antolaketari begira, horrek bakarrik aldaketa handiak ekarriko ditu.

Egitura moldeak garrantzitsuak dira, baina gero egunerokoan nola jarduten den da inportanteena. Alde horretatik, alderdi gehienen arriskua da beren oskolean geratzea, ordezkatzen ei dituzten herritarrak eta alderdien artean gero eta distantzia handiagoa sortuz. Hori saihesteko modu bakarra dago, areago izaera eraldatzailea duten alderdietan, gizarte erakunde eta eragileekin eskuz esku ibiltzea, elkarren begirunean eta elkar elikatzen. Indar metaketa eta aldaketa sozial handiak hala bakarrik lortzen dira.