AEBetako Mendebaldeko euskaldunez ari da Erlea literatura aldizkaria bere lehen alean. Bernardo Atxagak Renon  eginiko kontaktuen uzta dira orri lanbrotsuok. Jakina da euskaldunek Far West hartan historia luzea dutela egina, hamaika ikerketa, literatura lan eta publikazio sortu da Mendebalde urruneko euskaldunen harira. Alde horretatik ez da originala aldizkariak proposatzen digun irakurketa, euskal diasporan ezagunak diren izenak eta situazioak antzemango baititu irakurleak Erlea honetan. Gainera, artikulu-sorta apur bat nahasia ere egiten da, heldulekurik gabeko atmosferan bageunde bezala. Baina tira, literatura literatura da, ezta?

Leku nabarmenean ageri da Robert Laxalt (1924-2001) idazleaz eginikoa. Estibalitz Ezkerrak eta Mari Jose Olaziregik bere Sweet Promised Land (SPL) liburu ezagunaren ibilbideaz hitz egiten dute artikulu mamitsuan. SPL-z asko hausnartu da, eta haren arrakastaren konklusio nagusietakoa izan da etorkinak ezin ederkiago sentitu zirela identifikatuta berarekin. Artikuluaren egileek diote ordura arte kaltegarritzat jo izan zuela emigrazioa euskal literaturak –Azkueren Ardi Galdua horren adibide– eta emigrantearen “nortasun konplexuaren” erakusgarri izan zela SPL. Aldiz, Xabier Mendiguren Bereziartuk 1988an euskarazko itzulpenerako izenburua berridatzi zuenean  –Dominique, artzain Xiberutar bat Nevadan– “euskal aberritik” ari zela diote, konplexutasun hori kontuan hartu gabe. Antza, mugak lausotzen dira Amerikara joandakoan, “bitarteko espazioan” bizitzen da pertsona... eta idazlea.

 Izan ere, Atxagarentzat bezala, AEBak inspirazio eta joan etorrien helmuga bihurtu dira azkenaldian beste hainbat euskal idazleentzat ere. Bitarteko espazio zehazgabe horretan erosoago sentituko ote dira? Baleike. Azken batean Ruperri ere inork ez zion esan euskalduna izatea zein nekeza den.