Kirmen Uribe: «Bila ibiltzea. Ez al da hori arrantzalearen izaera, bizitza bera?»


2007ko otsailaren 11n
Has gaitezen titulutik. Zergatik Portukoplak?
Izen hori jarri diot liburuari Koldo Izagirreren poema aintzat hartuta. Kopla hitzak bertso neurri bat esan nahi du, batetik; baina, bestetik, badu bigarren adiera bat. Kopla, gurean, olgeta ere bada, planta, broma. «Kopla gutxiago» esaten denean, planta gutxiago ibiltzeko esan nahi da, lanari serio ekiteko. Nik bigarren adiera hori ere kontuan hartu dut liburua moldatzeko orduan, eta poemen eta kanten komentarioak idazteko orduan.

Melville eta haren Moby Dick nobela dakartzazu gogora liburuko sarreran. Arrazoia?
Herman Melvilleren meritua ez delako soilik itsas giroa paperera ekartzea. Gizakiaz ari da Moby Dicken. Izan ere, den-denok ari gara geure bizitzan balea zuriaren atzetik amore eman gabe eta ondokoei sinetsi gabe; eta azkenean, aurkitzen dugunean, berarekin batera eramaten gaitu hondora. Bila ibiltzea. Ez al da hori arrantzalearen izaera definitzen duena? Ez al da hori bizitza bera?

Itsas kanta eta poema antologia honen zergatia?
Francisque Michel kexu zen XVIII. mendean, esanez ez zegoela itsasoarekiko lotutako kantarik gure tradizioan, oso gutxi geratzen zirela. Julio Caro Baroja ere iritzi berekoa da haren Los vascos y el mar saio bilduman. Beranduegi bildu omen zen kostaldeko altxor hori guztia, eta bildu orduko olatuek eramana zuten ia dena. Ba omen dira kanta eta ipuin batzuk, baina oso bakarrak. Hiru olatuen ipuina, esate baterako. Baina gutxi hala ere. Nire antologiaren asmoa ahozko tradizioan dagoen gutxi hori jaso eta euskal idazleen idatziekin elkarrizketan jartzea da.

Portukoplak. Itsas kantak eta poemak
Kirmen Uribe
Elkar
250 orrialde
17,50 euro


Uriberen itsas kanta eta poemen antologia

Modu erabat pertsonalean eginiko antologia da Kirmen Uribek Portukoplak. Itsas kantak eta poemak izenburuko liburuan agertzen duena. XIX. mendean sortua bezala kokatzen duen Boga-boga abesti ospetsutik hasita Koldo Izagirrek Non dago Basques'Harbour liburuan sartu zituen Portukoplak-etaraino, itsasoa eta harekin lotutako bizitzaren gainean euskaraz sortu diren hamaika kantu zahar eta berri, poema eta bertsori buruz egin du gogoeta Kirmen Uribek lan honetan. Nolanahi ere, portua hartu du ondarrutarrak ardatz, Atako bandan (Itsasorantz), Herriko bandan (Porturantz), Atako bandan (berriz ere), Portukoplak eta Irla bakarti baterako liburuak deitu atalak dauzkan bilduman. Asko dira Kirmen Uribek jasotako piezak, eta ezin hemen denak aipatu, baina adibide moduan hor aurkituko ditu irakurleak, besteak beste, Neska ontziratua, 1921eko galerna, Manual Devotionezcoa, Ilbeltzaren zortziko biajia, Ondarrutar oriek, Hendaiako gaztelua, Itsasoa laño dago, Ana Juanita, Txakur arrantzaleak, Andrak, Gabriel Aresti Ean, Xabier Leteren Habanera, Joxe Mielen batela, Beti eskamak kentzen eta Jon Maiak idatzi eta Benito Lertxundik kantatutako Itsasoa irailean.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Literatura
2024-04-24 | Estitxu Eizagirre
'Zenbat lo' liburua aurkeztu dute Asteasun
Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Nekane Txapartegi Suitzako kartzela barrutik eta alaba kanpotik, elkarri hamaika modutara maitasun mezuak helarazten. Horra Txalaparta argitaletxeko Zenbat lo liburuak jaso duen historia, Iraitz Lizarragaren hitzetan eta Izaro Lizarragaren ilustrazioetan. Iragan hurbileko... [+]


Iaz gehien mailegatu zen euskarazko liburua, Nerea Ibarzabalen 'Bar Gloria'

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako liburutegietan 2,7 milioi mailegu egin ziren 2023an, 2018an baino 100.000 inguru gehiago.


Mamu bat gure artean da

Eguzkiarekiko gertutasunak moldatu egin ei du Lurrak duen abiadura, eguzkia inguratzeko mugimenduan. Beste abiadura batzuk ere badira, ordea, eta balirudike lurraren abiada gero eta azkarragoa dela edo, bederen, aldaketak etengabean ditugula orpoz orpo jarraika. Egoera honetan,... [+]


2024-04-21 | Reyes Ilintxeta
Elisabeth Pérez. Sorkuntzaren defendatzailea
"Adimen Artifiziala etorkizuneko tresna ei da, baina bere funtsa iraganeko sormen lanak lapurtzea da"

Martxoan Iruñean egin zen liburu denden kongresuan ezagutu nuen Elisabeth sortzaileen lana pasioz defendatzen Adimen Artifizial sortzailearen aurrean. Handik gutxira elkarrizketa egiteko gelditu ginen Bolognako Liburu Azokara eta Kolonbiara joan aurretik. Aitortzen dut... [+]


Euskal Herriaren lehen atlas kartografikoa osatu dute

Ramon Oleagak eta Jose Mari Esparzak egina, 300 mapa dakartza Imago Vasconiae izeneko bildumak eta Interneten ere kontsultagarri dago. Euskal Herriaren historiaren bilakaera irudikatzeko eta "ikerketarako jatorrizko materiala izateko" ezinbesteko tresna sortu dute... [+]


Eguneraketa berriak daude