Kirmen Uribe: «Bila ibiltzea. Ez al da hori arrantzalearen izaera, bizitza bera?»


2007ko otsailaren 11n
Has gaitezen titulutik. Zergatik Portukoplak?
Izen hori jarri diot liburuari Koldo Izagirreren poema aintzat hartuta. Kopla hitzak bertso neurri bat esan nahi du, batetik; baina, bestetik, badu bigarren adiera bat. Kopla, gurean, olgeta ere bada, planta, broma. «Kopla gutxiago» esaten denean, planta gutxiago ibiltzeko esan nahi da, lanari serio ekiteko. Nik bigarren adiera hori ere kontuan hartu dut liburua moldatzeko orduan, eta poemen eta kanten komentarioak idazteko orduan.

Melville eta haren Moby Dick nobela dakartzazu gogora liburuko sarreran. Arrazoia?
Herman Melvilleren meritua ez delako soilik itsas giroa paperera ekartzea. Gizakiaz ari da Moby Dicken. Izan ere, den-denok ari gara geure bizitzan balea zuriaren atzetik amore eman gabe eta ondokoei sinetsi gabe; eta azkenean, aurkitzen dugunean, berarekin batera eramaten gaitu hondora. Bila ibiltzea. Ez al da hori arrantzalearen izaera definitzen duena? Ez al da hori bizitza bera?

Itsas kanta eta poema antologia honen zergatia?
Francisque Michel kexu zen XVIII. mendean, esanez ez zegoela itsasoarekiko lotutako kantarik gure tradizioan, oso gutxi geratzen zirela. Julio Caro Baroja ere iritzi berekoa da haren Los vascos y el mar saio bilduman. Beranduegi bildu omen zen kostaldeko altxor hori guztia, eta bildu orduko olatuek eramana zuten ia dena. Ba omen dira kanta eta ipuin batzuk, baina oso bakarrak. Hiru olatuen ipuina, esate baterako. Baina gutxi hala ere. Nire antologiaren asmoa ahozko tradizioan dagoen gutxi hori jaso eta euskal idazleen idatziekin elkarrizketan jartzea da.

Portukoplak. Itsas kantak eta poemak
Kirmen Uribe
Elkar
250 orrialde
17,50 euro


Uriberen itsas kanta eta poemen antologia

Modu erabat pertsonalean eginiko antologia da Kirmen Uribek Portukoplak. Itsas kantak eta poemak izenburuko liburuan agertzen duena. XIX. mendean sortua bezala kokatzen duen Boga-boga abesti ospetsutik hasita Koldo Izagirrek Non dago Basques'Harbour liburuan sartu zituen Portukoplak-etaraino, itsasoa eta harekin lotutako bizitzaren gainean euskaraz sortu diren hamaika kantu zahar eta berri, poema eta bertsori buruz egin du gogoeta Kirmen Uribek lan honetan. Nolanahi ere, portua hartu du ondarrutarrak ardatz, Atako bandan (Itsasorantz), Herriko bandan (Porturantz), Atako bandan (berriz ere), Portukoplak eta Irla bakarti baterako liburuak deitu atalak dauzkan bilduman. Asko dira Kirmen Uribek jasotako piezak, eta ezin hemen denak aipatu, baina adibide moduan hor aurkituko ditu irakurleak, besteak beste, Neska ontziratua, 1921eko galerna, Manual Devotionezcoa, Ilbeltzaren zortziko biajia, Ondarrutar oriek, Hendaiako gaztelua, Itsasoa laño dago, Ana Juanita, Txakur arrantzaleak, Andrak, Gabriel Aresti Ean, Xabier Leteren Habanera, Joxe Mielen batela, Beti eskamak kentzen eta Jon Maiak idatzi eta Benito Lertxundik kantatutako Itsasoa irailean.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Literatura
111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Desberdinak gara

TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025

--------------------------------------------------------------------

Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


2025-06-04 | Lander Arretxea
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”

Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]


Trapu gorria, Arestiren omenez

Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]


Sabino Cuadra: “Aldez aurretik prestatutako operazioa izan zen 78ko sanferminetakoa”

‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


Utopia akuilu

Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025

-----------------------------------------------------------

Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]


Aleksandra Kollontai
‘Boltxebike maitemindua’: panfleto arrosa bat

Gutun bat iritsi da Ukrainako Oberih aldizkarira: “Erredakzio estimatua, interesa dakizuekeen zerbait dela-eta idazten dizuet”. Funtzionario bat da idazten duena, Antsyxkin I. V. delakoa, eta aurkikuntza handi bat egin duenaren poz eta urduritasunarekin idazten du... [+]


2025-05-28 | Bea Salaberri
Liburuak Et’abar

Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]


Munduko Poesia Kaierak
“Irakurleok elebidunak gara, eta kanpoko literaturaren zati bat soilik irakurtzen dugu euskaraz”

2014an sortu zuen Susa argitaletxeak MPK Munduko Poesia Kaierak bilduma, beste hizkuntza eta lurralde batzuetako poetak antologia-formatu zainduan euskarara ekartzeko asmoz. Ordutik, 53 kaier eman dituzte. 2021etik bildumaren zuzendaritzan ari dira Maialen Berasategi eta Isabel... [+]


Haur irakurzaleek ere beren topaketa eguna izango dute

Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]


Hezurrak eta muina

hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025

-------------------------------------------------------
 
Ildaska gorridun larrua, kimu sortu berria edo muin kolore biziduna. Liburuak dakarkigunaren aieru da azala, sortzeaz mintzo baita Ane Labaka Mayozen... [+]

Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


Eguneraketa berriak daude