Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Tukanaren moko arin eta indartsua

Tukanaren mokoari buruz egindako lehen ingeniari azterketan lortutako emaitzak oso interesgarriak izango dira hegazkin eta automobilen fabrikaziorako. Mokoa harrigarri dago optimizatua erresistentzia handia eta oso pisu txikia izateko.

San Diegon dagoen Jacobs Ingeniaritza Eskolako ikerlari den Marc A. Meyers-ek bere haurtzaroa Brasilen igaro zuen eta txiki-txikitatik zegoen erabat txundituta tukanen mokoen gogortasun eta arintasunarekin.

Meyers eta laguntzaileek ezohiko material biokonposatu bat topatu dute tukanen mokoetan. Mokoen barnekoa espuma zurrun bat da eta hezur-zuntzez eta mintzez osaturik dago danbor eran. Geruzen artean keratina dago, hain zuzen ere azazkaletan, ileetan eta adarretan dagoen substantzia.

Hegaztiaren biokonposatuak pistak eman ditzake abioi ultraarinak eta ibilgailuen hainbat osagai ere egiteko, metal eta polimeroen arteko nahasketetan oinarrituz.

Baina ikerketan lortutako emaitzarik harrigarriena, inguruan gertatutako talka handietan mokoak energia xurgatzeko duen ahalmen handia izan da. Horrela, mokoaren egitura kopiatuz, automobil-gidarien ziurtasunerako panelak eraiki baitaitezke.

Tukanak Amazonian eta Erdialdeko Amerikan topa daitezke eta azterketan hildako animalien mokoak erabili dituzte; dena den, oraindik topatu ez duten beste materialik ba ote dagoen susmoa dutenez, azterketekin jarraitzea erabaki dute.


Itsas hondoko arrainak arriskuan

Urtarrilaren 5ean Nature aldizkariak argitara emandako artikuluaren arabera, itsas hondoko arrantzak arriskuan jartzen ditu ugaltze motela duten espezieak. 70eko hamarkadara arte ez zen itsas hondoko arrantzarik egiten, baina geroztik oso arrunta bihurtu da itsasontziek sareak 500 edo 1.000 metrotik behera jartzea.

Jennifer Devine-k zuzendutako biologo taldeak ondoko bost espezie aztertu ditu Ipar Atlantikoan: Coryphaenoides rupestris, Macrourus berglax, Antimora rostrata, Bathyraja spinicauda, eta Notacanthus chemnitzi. Azterketarako Kanadako Arrantza Ministerioaren erregistro ofizialak arakatu dituzte.

1978 eta 1994 urteen artean aipatu espezieen murrizketa %87 eta %98 bitartekoa izan da. Arrain-espezie baten populazioa hiru belaunalditan %80 jaisten denean, espezie hori desagertze-arriskuan direnen artean katalogatzen dute zientzialariek.

Aztertutako espezieak 60 urtetik gora bizi daitezkeenez, goiz da hiru belaunalditan gertatuko dena asmatzeko: beren heldutasun sexualerako urte asko behar dutenez, ezin izan dira oraindik bigarren belaunaldiko datuak aztertu.

Espezie horietako batzuk ez dira merkatal ustiapenean sartzen, baina beste batzuk bai. Dena den, nahita arrantza eginez edo nahi gabe izan, datu kezkagarriak dira Naturek argitara emandakoak.


Azkenak
2025-07-29 | Gedar
609 langile kaleratuko dituzte Ezkirozko BSHn

Plantillak baiezkoa eman dio aurreakordioari, eta, printzipioz, urte hau amaitzean itxiko dute fabrika.


Gasteizko lorezainek lau hilabete bete dituzte greban, Jaurlaritza eta Enviser enpresa aurrean manifestazioa eginda

Gasteizko lorezainen grebak lau hilabete bete ditu, langileek salatu dute Enviser enpresak eta Gasteizko Udalak blokeatu dutela auzia, bilera berririk ez dutelako egin uztailaren 7tik. 


Álvaro Uribe Kolonbiako presidente ohia errudun jo dute iruzurra eta eroskeriagatik

2002 eta 2010 artean Kolonbiako presidente izan zenari gutxienez lau eta zortzi urte arteko espetxe zigorra ezarri diezaiokete. Auzitegi Gorena 2018an hasi zen ikertzen Uribe, Ivan Cepeda senatari ezkertiarrak jarritako salaketa batean lekuko ziren hainbat paramilitarri... [+]


Israeldar kolono batek ‘No Other Land’ dokumentala grabatzen lagundu zuen aktibista palestinar bat hil du Zisjordanian

Yinon Levi izeneko kolonoak Odeh Hadalin aktibista hil du Zisjordania hegoaldean. 'No Other Land' dokumentala grabatzen lagundu zuen Hadalin, dokumental onenaren Oscar saria irabazi zuen martxoan. Kolono hiltzailea palestinar lurraldeak okupatzeagatik AEBetako zigor... [+]


2025-07-29 | Mikel Aramendi
Analisia
Kanbodia eta Thailandia, gerra-plantak egiten?

Arma astunekin elkarri erasoka lau egun eman ondoren, baldintzarik gabeko su-etena adostu dute Kanbodiak eta Thailandiak, Malaysiaren bitartekaritzarekin, Kuala Lumpurren egin duten aurrez aurrekoan. Ezingo dute akabera hori ikusi bonbardaketetan, alde batean zein... [+]


Euskal diaspora elkartuko da Boisen, eta jendetsua izatea espero dute

AEBetako Idaho estutako Boise hiriburuan ospatuko dute euskal kultura ezagutarazteko, eta euskal diaspora batzeko. Hainbat ekitaldi egingo dituzte uztailaren 29tik abuztuaren 3ra arte.


Gurasotasun baimena 16 astetik 17ra luzatuko du Espainiako Gobernuak, eta 32 aste gurasobakarrentzat

Astearte honetako gobernu bileran onartuko dute PSOEk eta Sumarrek, akordioa iragarri baitute. Neurria "berehala" ipiniko dela indarrean jakinarazi dute.


Astebeteko liskarren ondoren, Thailandiak eta Kanbodiak su-eten akordio bat sinatu dute

Duela astebete, bien arteko mugan Thailandiako eta Kanbodiako tropak elkarri eraso egiten hasi ziren, Frantziaren kolonizazio aldian jatorria duen gatazka berpiztuta. Bi herrialdeek "berehalako eta baldintzarik gabeko" su-etena ezartzea adostu dute astelehenean, 35... [+]


Zuzenean eta zeharka 434.000 palestinar hil ditu Israelek 2023ko urritik, Gazako biztanleriaren %20, kalkulu baten arabera

The Lancet aldizkari ezagunak iazko uztailean eginiko "aurreikuspen zuhurraren" ondoren, zuzenean eta zeharka Gazan hilda egon daitezkeen palestinarren kopurua eguneratu du Steven Donziger abokatu entzutetsu estatubatuarrak, The Lancet-en formula... [+]


Europa makurrarazi du Trumpek
AEBek Europako produktuei %15eko muga-zergak ipiniko dizkie, eta alderantziz ezer ere ez

Horrez gain, Europa behartu egin du gasa AEBei erostera, 750.000 milioi euro xahutu beharko ditu horretan datozen hiru urteotan; beste 600.000 milioi euro gehiago inbertitu beharko ditu han, "inbertsio estrategikoetan"; eta, "ehunka milioi euro", zehaztapen... [+]


Agur esan du Hatortxu Rockek, baina segida izango du abenduan: Aske jaialdia

Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.


Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Eguneraketa berriak daude