Makina bat kontu


Tukanaren moko arin eta indartsua

Tukanaren mokoari buruz egindako lehen ingeniari azterketan lortutako emaitzak oso interesgarriak izango dira hegazkin eta automobilen fabrikaziorako. Mokoa harrigarri dago optimizatua erresistentzia handia eta oso pisu txikia izateko.

San Diegon dagoen Jacobs Ingeniaritza Eskolako ikerlari den Marc A. Meyers-ek bere haurtzaroa Brasilen igaro zuen eta txiki-txikitatik zegoen erabat txundituta tukanen mokoen gogortasun eta arintasunarekin.

Meyers eta laguntzaileek ezohiko material biokonposatu bat topatu dute tukanen mokoetan. Mokoen barnekoa espuma zurrun bat da eta hezur-zuntzez eta mintzez osaturik dago danbor eran. Geruzen artean keratina dago, hain zuzen ere azazkaletan, ileetan eta adarretan dagoen substantzia.

Hegaztiaren biokonposatuak pistak eman ditzake abioi ultraarinak eta ibilgailuen hainbat osagai ere egiteko, metal eta polimeroen arteko nahasketetan oinarrituz.

Baina ikerketan lortutako emaitzarik harrigarriena, inguruan gertatutako talka handietan mokoak energia xurgatzeko duen ahalmen handia izan da. Horrela, mokoaren egitura kopiatuz, automobil-gidarien ziurtasunerako panelak eraiki baitaitezke.

Tukanak Amazonian eta Erdialdeko Amerikan topa daitezke eta azterketan hildako animalien mokoak erabili dituzte; dena den, oraindik topatu ez duten beste materialik ba ote dagoen susmoa dutenez, azterketekin jarraitzea erabaki dute.


Itsas hondoko arrainak arriskuan

Urtarrilaren 5ean Nature aldizkariak argitara emandako artikuluaren arabera, itsas hondoko arrantzak arriskuan jartzen ditu ugaltze motela duten espezieak. 70eko hamarkadara arte ez zen itsas hondoko arrantzarik egiten, baina geroztik oso arrunta bihurtu da itsasontziek sareak 500 edo 1.000 metrotik behera jartzea.

Jennifer Devine-k zuzendutako biologo taldeak ondoko bost espezie aztertu ditu Ipar Atlantikoan: Coryphaenoides rupestris, Macrourus berglax, Antimora rostrata, Bathyraja spinicauda, eta Notacanthus chemnitzi. Azterketarako Kanadako Arrantza Ministerioaren erregistro ofizialak arakatu dituzte.

1978 eta 1994 urteen artean aipatu espezieen murrizketa %87 eta %98 bitartekoa izan da. Arrain-espezie baten populazioa hiru belaunalditan %80 jaisten denean, espezie hori desagertze-arriskuan direnen artean katalogatzen dute zientzialariek.

Aztertutako espezieak 60 urtetik gora bizi daitezkeenez, goiz da hiru belaunalditan gertatuko dena asmatzeko: beren heldutasun sexualerako urte asko behar dutenez, ezin izan dira oraindik bigarren belaunaldiko datuak aztertu.

Espezie horietako batzuk ez dira merkatal ustiapenean sartzen, baina beste batzuk bai. Dena den, nahita arrantza eginez edo nahi gabe izan, datu kezkagarriak dira Naturek argitara emandakoak.


Azkenak
Kokaina gaindosiaz heriotza, Donostiako Tabarin kabaretan

Kabaretak, parrandak, emakume biluziak dantzan, kokaina, heroina eta morfina salgai farmazietan... Pelikula bateko eszena dirudi, baina Donostiaz ari gara. Orain 100 urte baino gehiago, aristokratentzat eta burgesentzat festa latzak izaten ziren hiriko kabaretetan. 1917an,... [+]


Apunte batzuk atarikoan

Autonomia erkidegoa eratu zenetik, datorren apirilaren 21ekoak hamahirugarren hauteskundeak izango ditu Eusko Legebiltzarrak. Behin baino ez du gobernua osatu EAJ ez beste alderdi batek; orduko hartan, 2009an, ezker abertzaleari aurkeztea galarazi zitzaiola baliatuta, PSE-EEk... [+]


Sugoi Etxarri Zabaleta, EHE-ko kidea
“Euskararen borroka gaztetzen ari da, oso azkar”

Euskal Herrian Euskarazek apirilaren 22tik 28ra egingo du lehen aldiz Harrotze Astea. EHEk bost ekintza nazional prestatu ditu, eta hortik aurrera, herriz herri hainbat dinamika antolatuko dituzte euskaltzaleek. Sugoi Etxarri EHEko kidea elkarrizketatu dugu. Haren ustez,... [+]


PPk euskararen irakaskuntza presentziala ezabatu du Valentzian, EAEko hauteskunde kanpaina betean

Valentziako Hezkuntza Kontseilaritzak 16 hizkuntzetatik bederatzietan murrizketak jakinarazi dizkie Hizkuntza Eskola Ofizialei, eta euskal hizkuntza da okerren geratu dena.


Eguneraketa berriak daude