Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2025eko uztailaren 17an
Fermin Etxegoien: «Hizkuntza estetika bezala hartu eta estrategia berri bat asmatu behar dugu»
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
'Neurona eta Zeurona'. Hizkuntza estetika bezala ditu izenburu eta azpititulu zure liburuak. Nago, azpitituluan dela kakoa...
Bai, baina lehenengo titulua ere aski inportantea da. Neurona hitza burmuinari dagokio baina, era berean, euskaraz "neu" indartzailea ere gordetzen du, nahiz eta hitza, berez, euskaraz ez den. Baina euskaraz ere, hizkuntzaren eremu estetikoan bai, bada, edo baliteke. Gaztelaniaz palabro esango liokete. Gauza bera esango nuke zeurona hitzari buruz. Ez da esistitzen, baina aurretik "neurona" jarri dugunez gero, nolabaiteko zentzua hartzen du. Gainera, hark lehenengo pertsona bezala, honek bigarrena ekartzen du gogora. Joko estetikoa da. Azalpena behar du, beharbada, eta azpitituluak azalpen hori egiten laguntzen du, baina azpititulu gabe ere adierazkorra da titulua, hau da: "Neurona eta Zeurona".
Liburuaren bigarren atalean, berriz, hirugarren giltza: "Geurona". Honen harian, liburuan barruan "zu eta biok bezalakoontzat" erabiltzera jotzen duzu behin baino gehiagotan. Hiru izenorde, beraz: neu, zeu, eta geu!
Delako "Zu eta biok bezalakoontzat" hori lizentzia bat da. Hori erabiliz, esan nahi dut egon litekeela beste norbait ni bezala pentsatzen duena. Nik ez dakit nortzuk diren ere. Era berean, badakit nik bezala pentsatzen ez dutenak ere badirena. "Zu eta biok bezalaoontzat" erabiltzen dut, horrenbestez.
Nirekiko, egilea barrundatzen dut "Neurona eta Zeurona" atalpean. Euskarak gizartean duen egoera bat beraren bi aldeak aztertzen, aurkia eta ifrentzua agerian jarriz bezala. Liburuaren bigarren atalean, "Geurona" izenekoan, mamituko litzateke liburuak dakarren tesirik behinena, hau da, hizkuntza estetika bezala hartu beharra…
Ez da zehazki horrela. "Neurona" atalpean nire barrukotzat jotzen ditudan hausnarketak bildu ditut. "Zeurona"-n, aldiz, nireak izan daitezkeenak, baina bigarren pertsonarekiko proiekzioa ere izan lezaketenak. "Geurona", berriz, tesia dut. "Neurona" eta "Zeurona", estanpa inpresionistak dira. "Neurona" titulupekoak, neure-neureak dira. "Zeurona" pekoak, neure-neureak ez ezik, bigarren pertsona batenak ere izan litezke. Liburuaren bigarren zatiko "Geurona"-n, aldiz, zenbaiten ikuspegia baieztatzen ari naiz. Eta, izan ere, atal hau arte ez dut erabiltzen "zu eta biok bezalakook" formula.
Horiek horrela, egiten dituzun zenbait baieztapen ekarri nahiko nituzke elkarrizketara. Hasteko, liburu hasiera-hasierakoa: "Euskalduntze prozesuan, 20-25 urteren buruan dena aldatuko zela pentsatu zutenentzat, porrota da oraingo egoera"…
Sentsazio hori euskal munduan egon da azken 10 urtean. Frustrazio sentipen horrexek bultzatu zuen Euskal Unibertsoa ekimena bera ere. Hortik dator Kontseiluaren erakundetze prozesua ere. Ez lortutakoaren kezka bizirik dago funtsean.
Beste batzuek egindakoari ematen diote garrantzia. Zergatik azpimarratu egiteke dagoena?
Normalizazioa dugulako helburu. Gainera, kontua ez da aurrera egin ez dugula, zenbait arlotan atzera ere egin dugula baizik.
Segi dezagun liburuan egin duzun bidean: lehenengo partean oinarriak jartzen, bigarren zatian tesiari heltzeko. Honako baieztapena aldatuko dizut hona: "Hizkuntza batez ere forma da, fondoa baino".
Nire ustez, diskurtso nagusiak dio hizkuntza esentzia dela. Ni testu hau idazten hasi nintzelarik, diskurtso nagusi horrekiko desadostasunean ikusten nuen neure burua. Nik badakit hizkuntza esentzia dela zenbaitentzat. Beste zenbaitek hizkuntza erlijio duela esango du. Beste batek esango du hizkuntza mundua begiratzeko, ulertzeko, gorpuzteko modua dela. Niri horien esanak onartzea beste erremediorik ez zait geratzen. Baina hori ez da nire esperientzia. Nire esperientzia da hizkuntza ariketa estetizatzailea dela. Margolari baten adibidea ekarriz: margolariak zer egiten du munduko gertakariak bere pintzelaren bidez adierazi baino? Eta hori egiten duela, munduko gertakariak estetikoki ere moldatzen ditu. Hitz egitea gauza bera da. Munduan bi eratako gertakariak ditugu: fisikoak, batzuk; mentalak beste batzuk. Gertakariak geureganatu eta berritzuli egiten ditugu mundura, hizkuntzaren bidez. Hitz egiten ari garenean zertan ari gara munduko gertakari horiek estetikoki moldatzen baizik! Nire ustez, hizkuntzaren ariketa berez da estetizatzailea.
Asko ote dira, gurean, ikuspegi horrekin bat egiten dutenak?
Hori oso kontu delikatua da. Ezetz esango nuke, modu teoriko batez. Baietz esango nuke, modu praktiko batez. Esango nuke Kafe Antzokiaren esperientzia, hain zuzen, bertan lanean emandako urteetan, horren moduko esperientzia bizi izan dudala. Beste gauza bat da hango esperientziaren gainean zeintzuk teoria zeuden. Oso bestelakoak. Kafe Antzokiko esperientziagatik izan ez balitz inoiz ez nintzateke iritsi izango iritsi naizen ondorioetara. Esperientzia ezin baliagarriago gertatu zait.
Euskaldunen minak seinalatzen ere ez zara amutsa: "Hemen bizi den erdal jendeak ehuneko ehun dauka euskaldun batzuek nahi luketena, mundu español zein frantses guztiz osatuetan bizi baitira"… Zer behar du euskaldunak mundu osatu hori iristeko?
Soziolinguistikaren diskurtsoak dio hizkuntzak egunero hainbat funtzio bete behar dituela. Eta euskaraz nekez betetzen ahal dira horiek.
Toki batzuetan beste batzuetan baino gehiago, ala?
Horretaz ere asko hitz egin liteke. Alegia, nola betetzen diren funtzio horiek ere aztertzera jo beharko genuke. Gauza bat da birtualitatea eta bestea benetan noraino iristen zaren. Bilbo bezalako hiri batean, adibidez, teorian, birtualitatea beste zenbait tokitan baino askoz ere urriago da, baina emaitzak, bataz beste, proportzionalki, beharbada, handiagoak birtualitate handiko Oñati batean edo Azpeitia batean baino. Birtualitatea Oñati edo Azpeitia batean noraino garatzen den ere hitz egin beharko litzateke. Zenbat eta birtualitate handiago, orduan eta emaitza urriagoak askotan. Hori ere baliteke. Ni ez naiz Oñatin bizi, eta azpeitiarra ere ez naiz. Baina inoiz Pako Aristiri irakurritakoak ditut gogoan.
Militanteak eta diletanteak ere hizpide dituzu liburuaren lehen atal honetan. Batak, egitea du maite; besteak, esfortzu txikienaren arabera jokatzea du lege…
Nik neure burua diletantetzat jotzen dut testuan. Eta ez dut esan nahi horrek harrotzen nauenik. Belaunaldi kontua ere bada, nahi izanez gero, eta horretaz ere ari naiz liburuan, modernitatearen etorrera-eta aipatzen ditudanean, 80ko hamarkadan gertatzen dena. Modernitatea estetikoa da, axalekoa. Nik testuan eztenkada sartzen dut, esanez ustez eta militante erradikal haiek gure irudikoz ezin gustu estetiko arruntagoak zeuzkatela. Horrexek jarri gintuen, batzuek, pentsatzen: "Beharbada, mezua medioan datza, ezen ez etorkizuneko helburu horietan". Modu gordinagoan esanda: orain hogei urte esan balidate etorkizuneko mundua antolatuta egongo zela orduantxe ikusten ari ginen militante haien gustu estetikoen arabera, zer nahi duzu esatea...
Harrigarri begitandu zait zuk zeure burua diletanteetan jartzea: Kafe Antzokia, Euskadi Gaztea, Berria… zure kurrikulumean ageri diren izenak ditugu…
Nire kasua ez da harrigarria. Ni Bilbon bizi naiz… Madrilen bizi nintekeen moduan. Badago kopuru dosi bat, zeure burua gauza baten alde edo beste baten kontra jartzera bultzatzen zaituena. Baina nik ez nekike orain esaten zein den horretara naraman motorra, edo indarra. Bat aukeratzekotan, kalte-ordaina aukeratuko nuke. Ni kontziente naiz Euskal Herriarekin badela kalte historiko ikaragarri bat eta, beharbada, kalte-ordain gogo bat da dantzan jarri nauena. Aukeratu behar izatekotan, e! Ez dakit justiziaren alde ari ote naizen ere, baina maila leunagoan, onar dezaket kalte-ordainagatik ari naizela. Horregatik ez dut nire burua militantetzat jotzen. Ez behintzat hitzaren zentzu klasikoan.
Etxearen adreiluak jartzen jardun duzu liburuaren lehenengo zatian. Bigarren atalari ekin orduko, berriz, sententzia bat-batean: "Esateko modua ailegatu da: Zu eta biok bezalakoontzat, euskara batez ere estetika kontua da", eta hara tesia formulaturik!
Hizkuntza estetika kontua da. Hori ebidentea da niretzat, baina esan gabe dago, beste tesia bultzatu izan delako: hizkuntza izaera da, esentzia. Eta guztiz ulergarri iruditzen zait diskurtso hori. Hemengo hiztunok agresio sentsazioa baldin badaukagu, mendeetakoa, gure hizkuntza goratu beharra daukagu eta esan: "Gu geure hizkuntza gara. Gure hizkuntza gu da". Ondo. Esan dezagun, esan dugu, esanda dago. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza hori baino ez denik. Nire ustez, zerbait izatekotan bestea da. Eta hori zergatik den horrela azaltzen saiatu naiz liburuan zehar.
Kezka ere baduzu diskurtso berri horri ekinda. "Halere, baliteke norbaitek ondorengo hau guri leporatzea: estetika ez da 'ia ezer', forma 'hutsala' baino ez", diozu…
Noski. Balore absolutuen gunean, eremuan eta munduan, estetika bezalako hitz bat gaizki ikusita dago. Azalkeriari lotzen zaio.
Euskarak, egungo egoeran, ez digula euskal identitaterik ematen ere badiozu…
Nik sinesten dut euskaraz hitz egiten ez dutenen euskal identitatean. Niretzat Patxi Eugi euskalduna ez baldin bada, nik ez dakit zer den euskalduntasuna.
Beharbada berandu zabiltza zu zeu ere. "Vasco"-ak diote batzuek, eta "euskal herritarrak" ere asmaturik dago…
Bai, baina nik sinesten dut euskaraz hitz egiten ez duten horien euskalduntasunean. Nire ustez, euskalduntasuna da euskaraz dihardugunon gainean egiten diren karakterizazioak. Euskalduntasuna ez da bakarra: euskalduntasunaK daude. Momentu honetan zazpi lurraldeetan badira nik euskalduntzat jotzen ditudan ez euskara hiztunak. Horixe baietz!
Nire ustez euskalduntasuna prozesu dinamikoa da. Abiatzen zaren puntutik abiatzen zara zu. Beharbada zu ni baino euskaldunago izango zara, edo ni zu baino, hizkuntza kontuei dagokienez, baina zu euskaldunago zara, edo ez zara, zeure buruarekiko batez ere! Ez nirekiko edo beste batekiko!, ze nire abiapuntua askoz ahulago izan liteke euskalduntasun kopuruetan, horrela esaterik baldin badago, behintzat! Baina, beharbada, prozesu dinamikotzat jotzen dudanez, nik neure euskalduntasunean egiten dudan bentaja zurea baino askoz handiago izan liteke, nahiz eta zu euskaldunago izan; "kopuruetan", alegia. Nork bere burua dauka neurri, ez beste inor.
Nire ustez euskalduntasuna prozesu dinamikoa da. Abiatzen zaren puntutik abiatzen zara zu. Beharbada zu ni baino euskaldunago izango zara, edo ni zu baino, hizkuntza kontuei dagokienez, baina zu euskaldunago zara, edo ez zara, zeure buruarekiko batez ere! Ez nirekiko edo beste batekiko!, ze nire abiapuntua askoz ahulago izan liteke euskalduntasun kopuruetan, horrela esaterik baldin badago, behintzat! Baina, beharbada, prozesu dinamikotzat jotzen dudanez, nik neure euskalduntasunean egiten dudan bentaja zurea baino askoz handiago izan liteke, nahiz eta zu euskaldunago izan; "kopuruetan", alegia. Nork bere burua dauka neurri, ez beste inor.
Alegia, inork ez du haizu hurkoari euskalduntasun txartela ematea, edo ukatzea…
Emaztea ikusten dut nik, eta hark garatu duen euskalduntasuna. Beharbada ez du kolorerik Urrestillako batek duen euskalduntasunaren aldean, baina nahi nuke jakin nork garatu duen gehiago tasun hori, helmuga urrira iristeko izan bada ere! Prozesu dinamikoa da euskalduntasuna.
Zer diozu engaiamendu politikoaz?
Nire ustez hizkuntz engaiamendua eta konpromiso politikoa guztiz beharrezko dira. Zentzu pertsonalean, ezinbestekoa da hizkuntza sakralizatzea. Euskaldunok sakralizatzen ez badugu, erreka joko du. Sakralizazio hitzari ez diot beldurrik. Iruditzen zait, hain zuzen, "sakralizazio" hitza desakralizatu behar dugula. Inork niri esanez gero: "Zuek hizkuntza sakralizatu egiten duzue!", nire erantzuna: "Horixe sakralizatzen dugula! Sakralizatuko ez bagenu, sakralizatu zutenek sakralizatu ez balute, hondoa jota zegoen aspaldi. Ez zen gure hizkuntzarik egongo". Horrek ez du esan nahi, halere, hori izan behar dela estrategia, betiko! Diskurtso nagusia horren arabera antolatu behar denik. Nire ustez, diskurtso aldaketak etorri behar du. Gehiago ere esango nuke: Nafarroako erdal-zale ez euskaldunei, adibidez, ezin zaie adierazi euskaraz egitea moralki gainetik dagoela, normala den moduan sekulako herra hartuko digutelako. Nafarroako erdaldunari transmititzen badiogu euskara egitea gaztelaniaz egitea baino gorago dagoela, moralki, diskurtso esentzialista honek transmititzen duen bezala, normalena da Nafarroako erdaldun horrek zure kontrako jarrera garatzea. Horrek ez du esan nahi Nafarroako militanteak kritikatzen ari naizenik. Bertan, tokian tokiko militanteak borrokan ari baitira, eta borroka horretan denak balio du, jakina, maitasunean bezala. Gainbizi nahian ari direlako borrokan. Besterik da, ordea, hizkuntzaren gainean garatzen den diskurtso orokorra, esentzialista erabat, adieraziz euskaraz hitz egitea gaztelaniaz hitz egitearen gainetik dagoela. Hori ezin da transmititu, zeure kontra bihurtzen delako. Eta horretaz ez dago inongo autokritikarik (konzientziarik ere ez dago). Komodoagoa da pentsatzea putaseme eta faxista batzuk direla… Eta diskurtso berbera Erkidegoan, batzuetan, instituzioena ere bada. Nola liteke hori? Aldi berean instituzionala eta apokaliptikoa? Paradoxa ikaragarria da hori. Diputazioak-eta eskatzea: "Hitz egin euskaraz". Euskaraz hitz egin? Zergatik? Zuk esaten duzulako?
Irailean eta urrian omenaldiak jaso ditu Txillardegik. Elkarrizketak ere egin dizkiote batean eta bestean. Lehen ere bagenekien, baina galdera egin diote eta berriz esan du: "abertzale naiz, euskaltzale naizelako; euskaltzale, abertzale naizelako".
Agur eta ohore Txillardegiri. Baina bere kasuan funtzionatu izanak, hain zuzen, erakusten dit silojismo moduko horrek nekez funtziona dezakeela modu orokorrean. Hor bi inperatibo moral moeta daude. "Euskalduna baldin banaiz, abertzalea naiz". Niri iruditzen zait inperatibo moral horrek funtzionatu funtzionatzen duela, ze euskaldun batek bere burua abertzaletasunean ezarri orduko askatasunaren bidean jartzen du bere estetika, hain zuzen, euskalduntasuna euskaldun modura garatu ahal izateko abertzaletasuna delako biderik lojikoena. Inperatibo moral horrek funtzionatzen baldin badu, zergatik ez du funtzionatzen alderantzizkoak? Alegia, "Abertzalea baldin banaiz, euskalduna izango naiz". Oso erraz: euskaldun bilakatzeak lana dakarkiolako norberari. Zu libertate bila baldin bazabiltza, ordea, askatasun bila, nekez uztartuko dituzu lana edo autoinposizio hori askapen bidearekin. Horregatik diot liburuan, zoritxarrez askatasun bidea hobeto ulertzen dela unean uneko euskararen egoeraren arabera. Bi inperatibo moral horiek ez dute berdin funtzionatzen. "Abertzale naiz; beraz, euskaldun bilakatuko naiz". Zeure burua behartu behar duzu, eta nola egoera minorizatuan gauden, hori zaila da. "Lanean ari naiz, saiatzen ari naiz…", ondo, baina askatasun bidea ez da lan egitea, liberatzea baizik. Eta liberatzen bazara, zauden moduan zaudela liberatuko zara, erdaldun egon, sasi-euskaldun, edo euskaldun peto. Autoinposizioa, norberaren hizkuntzaren aldeko bada ere, eta libertatea, berez eta definizioz, kontrajarrita daude. Horregatik ez du funtzionatzen.
Aurten bertan lan mardula argitaratu du Joxe Manuel Odriozolak euskalgintzan dabiltzan diskurtsoei buruz…
Joxe Manuel Odriozolak nik ez bezala pentsatzen du, guztiz kontrakoa. Eta oso ondo, horretarako daude-eta iritziak. Nik liburu honetan hizkuntzaren inguruko diskurtsoari beste datu bat erantsi nahi izan diot, besterik ez. Beste datu bat. Inork esaten badit: "Niretzat hizkuntza da… dena!". Sinetsiko diot. Niretzat ere liburuan diodana baino gehiago da. Niretzat, ordea, izateak ez du esan nahi nik legitimitatea dudanik jendeari eskatzeko egoera nik ikusten dudan moduan ikus dezan. Nik ezin diot jendeari konpromisorik eskatu. Nik neure buruari eskatu behar diot konpromisoa, ez beste inori. Gure egoeran inori konpromisoa eskatzea? Baita zera ere! Hiztunaren hizkuntz eskubideen alde egitea da bat, eta konpromisoa eskatzea beste bat. Oso desberdinak. Eskubideak eskatzea, ados. Konpromisoa?
Telebistaren gaineko iruzkina egiten duzu egunero Berria-n. Gustura hartuko nuke, hurrena, Fermin Etxegoien telebista estetika bezala aztertzen beste saiakera labur edo luzean…
Ez, dena ez da estetika. Ez naiz erredukzionismo horretan jausiko. Hizkuntzari buruz ari gara, ez lurraldetasunari, ejerzitoari edo energia nuklearrari buruz. Dena ez da estetika, baina hizkuntza bai: margotzea ariketa estetizatzailea den bezala. Hizkuntza, familia horretako ariketa intelektuala da. Ez da horretara mugatzen, jakina, besterik ere bada hizkuntzaren barruan. Gauza metafisikoagoak nahi izanez gero. Espiritualitate bat ere bideratzen ahal dela norberaren hizkuntzaren bidez? Bai, noski. Baina hori ez da, niri, hizkuntzaren aldeko estrategia modura, gehien interesatzen zaidana. Guztiz kontrakoa baizik: hizkuntza estetika bezala hartzea eta estrategia berri bat asmatzea horren arabera. Eman dezagun publizitatea. Euskarazko publizitateak estetikoki ez badu funtzionatzen, ez du balio eta kitto. Estetikoki funtzionatu behar du: funtzionala behar du izan publizitate horrek. Zertarako da bestela?
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Olaia L. Garaialde
#3
#4
Azkenak
2025-07-17
Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
2025-07-17
Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
2025-07-17
Lander Arbelaitz Mitxelena
Epai euskarafoboen gainetik, euskaraz jarraituko dutela jakinarazi eta protestara deitu du UEMAk
UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]
2025-07-17
ARGIA
EH Bildu: “Ez da nahikoa salaketa, hizkuntza politika ausartak behar dira”
Nerea Kortajarena EH Bilduko legebiltzakideak prentsa agerraldi batean esan du Eusko Legebiltzarrean dauden "gehiengoak" baliatu beharko liratekeela "hizkuntza politika berri bat ahalbidetzeko".
2025-07-17
ARGIA
Jaurlaritzak esan du ez duela bat egiten Auzitegi Gorenaren erabakiarekin
Maria Ubarretxena Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen esanetan, “indar politiko batzuk erabaki politikoak judizializatzen ari dira”.
2025-07-17
Inaxio Mendizabal Arrese
Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian
Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]
2025-07-17
Jon Fernández González
Langile bat hil da Gasteizen, altueratik erori eta gero
Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.
2025-07-17
Eneko Imaz Galparsoro
Israelek Damasko bonbardatu du, eta Siriako armada su-eten akordio batera heldu da milizia drusoekin
Israelen bonbardaketek Siriako Defentsa Ministerioa eta presidentearen egoitzaren ingurua izan dituzte jo-puntuan. Asteburuan tribu beduinoen eta milizia drusoen artean piztutako liskarrek gutxienez 300 hildako eragin dituzte As-Suwayda hirian. Israelen erasoen ondoren, Siriako... [+]
2025-07-17
Jon Fernández González
Baionako eguneko harrera zentroa itxi dute higiene baldintza txarrak direla eta
Atherbea elkarteak Baionako eguneko harrera zentroa ixtea erabaki du higiene falta dela eta. Egunero 100 pertsona ingururi ematen zien dutxa hartzeko eta gosaltzeko aukera, baina lokalean labezomorro eta arratoi asko daudenez, itxi egin behar izan dute.
2025-07-17
Eneko Imaz Galparsoro
Israeli armak ez saltzea adostu dute hamabi estatuk Kolonbiako goi bileran
Hagako taldeak deituta 30 estatu bildu dira bi egunez Kolonbian, eta horietako hamabik sei neurri sinatu dituzte "Israelen Palestinako kolonizazio ilegala" gelditzeko. Horietako bat, Tel Avivekin duten kontratu publiko oro berrikustea, okupazioan eraginik duen ala ez... [+]
2025-07-17
Jon Fernández González
Migrazio politikak gogortzeko eskuin muturrarekin bat egin du Portugalgo Gobernuak
Portugalgo Gobernua osatzen duten Alderdi Sozialdemokratak eta CDS-Alderdi Popularrak Chega eskuin muturreko alderdiarekin bat egin dute Atzerritarren Legea erreformatzeko. Delitu larriak egiten dituzten migratzaile nazionalizatuei pasaportea kenduko diete, herritartasuna... [+]
2025-07-17
Urko Apaolaza Avila
Udaletan euskara normalizatzeko dekretuaren zati handi bat baliogabe utzi du Espainiako Justiziak
Vox alderdi ultraeskuindarraren eskariz EAEko Auzitegi Nagusiak 2023ko irailean baliogabetu zituen EAEKo Udal Legearen hainbat artikulu, euskararen normalizazioaren ingurukoak. Erabaki hura berretsi du orain Espainiako Auzitegi Gorenak, eta ez dago helegiterako aukerarik... [+]
DIPCko presidente Pedro Miguel Etxenike Landiribar
“Zientzialaria izatea pribilegio bat da, eta horrek ardura bat dakar”
DIPCko bere bulegoan izan da elkarrizketa. Argazkilaria lanean hasi denean, arroparengatik desenkusatu da [kirol-jertse bat dauka jantzita]: “Ez nintzen gogoratzen elkarrizketa genuenik”. Baina Elhuyar aldizkariarentzako dela eta, gustura egingo omen du. Euskaraz... [+]
2025-07-17
Sustatu
WeTransfer: erabilpen baldintza berri ez oso fidatzekoak
Hautsak harrotu ditu azken orduetan Interneten WeTransfer zerbitzu oso praktiko eta erabiliak iragarri dituen erabilpen baldintza berriek, abuztuan jarriko direnak indarrean. WeTransfer da oso fitxategi (edo fitxategi multzo) handiak bidaltzeko modu bat. Ez dira kabitzen e-posta... [+]
2025-07-17
Gedar
Faxisten protestak porrot egin du Torre Pachecon: Polizia eta prentsa gehiago, manifestariak baino
Lintxamenduen ostean immigrazioaren aurka izan den lehen mobilizazio-saiakerak ez du jarraitzaile gehiegi erakarri, baina izu arrazistak hartu du herria.
Eguneraketa berriak daude