EUSKAL ROCKAREN GURASOEN ITZULERA
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Mixel Ducauren esanetan, Niko Etxart xiberotarrak egin zuen Euskal Herriko lehen rock kanta, "Eskual rock and rolling". Talde gisa, ordea, Errobi izan zen estilo honetan lehen urratsak eman zituena. Duela hogeita hamar urte, 1973an, sortu zen musika talde lapurtarra. Mixel Ducau eta Anje Duhalde izan ziren lehen pausoak eman zituztenak. Lizeotik ezagutzen baziren ere, urteak pasa ziren Ducau eta Duhalde elkarrekin musika egiten hasi orduko. "Denboraldi bat Pauen igaro ostean Euskal Herriko taldeak begiratzen hasi nintzen. Pauen modako nazioarteko musika jotzen nuen eta horretaz aski nuenez, nire euskal sustraiak berpizteko beharra nuen. Horrela, 'El Fuego' izeneko taldea aurkitu nuen, Anjek bateria jotzen zuen taldea", gogoratzen du Mixel Ducauk. Bitxia iruditu arren, tankera horretako izenak ohikoak ziren Iparraldeko garai hartako taldeetan. Duhalde Pauen Ducaurekin elkartu eta bakarlari gisa, Anje Duhalderen izenpean, argitaraturiko lehen grabaketa egin zuten. Sei abestiz osaturiko diskoa. Lehen biltze hartan Mixel Ducauk bigarren ahotsak eta gitarra grabatu zituen. Disko hura izan zen Errobiren hazia erein zuena. Hastapenak bi gitarra akustiko eta ahotsez jantzi ziren. Hitzak, berriz, asko eta asko, Daniel Landartenak ziren, "Aitarik ez dut" eta "Nora goaz?" kantetan, kasurako. Duhalde eta Ducaurekin batera beste bi partaidek osatu zuten Errobi, Beñat Amorenak baterian eta Michel Haltyk baxuan. Azken honek, ordea, urtebete eskas egin zuen tadearekin. Eta bere ordez Jean Paul Gilles paristarra sartu zen taldean. "Parisen zelarik, egunkari batean Baionako talde batek baxu jolea behar zuela irakurri zuen Jean Paulek. Eta taldea ezagutu gabe Baionarat etorri zen. Behin Anje eta biok jotzen ikusi eta gure taldean sartzea proposatu genion. Horrela sartu zen Errobin Jean Paul Gilles. Istorio polita da", dio Mixel Ducauk. Anje Duhaldek izan zuen taldearen izenaren ideia. Errobi Iparralde guztia zeharkatu ostean Baionan amaitzen den ibaia da.
Ordura arte kanta abertzaleak herri musikak jorratu zituen Euskal Herrian. Errobik, ordea, rock doinuz jantzi zituen hitz aldarrikatzaileak. "Zer ari zarete egiten? Hori ez da gure musika! Esaten ziguten batzuek. Nik erantzuten nien: 'gitarra elektrikoa edo rapa txistua bezain beharrezkoak dira!'. Eta orain ere berdin pentsatzen dut!", azpimarratzen du Errobiko gitarra joleak. Musika euskaraz egin aurretik ere Errobiko partaideek oso ongi ezagutzen zituzten estilo garaikideak. Mixel Ducau, kasurako, hamasei urterekin hasi zen dantzaldietako taldeetan jotzen. Talde horietan ez zen euskal musika tradizionala egiten. Modako musika, rocka, pasodobleak, tangoak, denetarik jo behar izaten zuten jendea dantzan jartzeko. Garai hartan ezberdintasun handiak ziren Iparraldeko eta Hegoaldeko gizartearen artean. Hegoaldean rocka ez zen zabaldua, ez zegoen diskorik. Iparraldean, aldiz, Kaliforniako musika maiz entzuten zen. Eta Crosby, Stills, Nash & Young, Deep Purple edota Led Zeppelin bezalako taldeak entzutea ohikoa zen. Hizkuntza musikal hura normala zen Mixel Ducau eta gainerako kideentzat: "Guretzat ez zen arazo bat musika hori euskal hizkuntzarekin uztartzea. Egokitzea besterik ez zen, hitzak nola ahoskatu, hitzak musikarekin nola lotu. Nik ulertzen dut garai hartako bertsolari edo kantari tradizional bati zaila egitea rocka eta euskara batera entzutea. Guretzat, ordea, zubia naturala zen eta gazte guztiek ongi onartu zuten". Errobiko gitarra jolearen ustez, aurreneko diskoarekin hutsune bat bete zuten. "Dena den, gaur egun entzunez ez da oso rock gogorra Koma bezalako talde batekin konparatuz, adibidez", azaltzen du Ducauk. "Errobi" izenpean argitaratu zuen talde lapurtarrak bere aitzineko lana.
Taldeko partaideak, ordea, ez ziren geldirik egon. Anje Duhaldek bakarlari gisa jarraitu zuen eta Ducau, Gilles eta Amorenak hirukote bat osatu zuten. Gitarra jole lapurtarraren ustez, musikalki sakontzeko beharra zuten. Horrela, jazz garaikidea jorratzen zuen Xango hirukotea osatu zuten. Tamalez ez zuten diskorik grabatu. Mixel Ducauk dioen bezala mundu "zaila" zen hura eta ezin ziren harekin bizi.
Hori dela eta, Ducau, adibidez, Madrilera joan zen Orquesta Mondragón taldearekin jotzera: "Garai hartan Jean Marie Ecay zen Orquesta Mondragóneko gitarra jolea, eta berak gitarra jole bat eta saxo jole bat behar zutela erran zidan. Nik biak jotzen nituenez harat joan, entsegu bat egin eta taldean hasi nintzen". Bi bira egin zituen Mixel Ducauk Orquesta Mondragón taldearekin. Gero jazz progresiboa egiten zuen Bordeleko talde batean ere aritu zen, Bernard Lubatekin, hain zuzen ere. Gizon hau poli instrumentista oso ezaguna da nazioarteko jazz munduan. Baina zenbait urte pasa ostean garai hartako beraien diskoetxearen, Xoxoaren, eskakizunez taldea berriro bildu zen. Mixel Ducauk jadanik oin bat Parisen zuen. Izan ere, produkzio munduan barneratzeko asmoa baitzuen. "Agur t'erdi" Parisen grabatu zuten 1985ean eta gero bira bat egin zuten. Mixel Ducauren ustez, ordea, jadanik ez zegoen lehen zegoen su garra
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]
Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]
Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]
Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]
Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.
Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]
Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]
María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]
Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]