Familia erlijiosoen historia propioa


2002ko ekainaren 16an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Orden erlijiosoek 1.200 urteko historia dute. Insitutu hauek IX. mendean hasi ziren sortzen Euskal Herrian. Nafarroan agertu ziren lehenengoz monastegiak. Hasiera batean hori besterik ez ziren, monastegiak. Baina gerora, San Benitoren erregela harturik, monastegien mundua beneditarra izango da. Euskal Herrian, Iratxen agertu zen beneditarren lehen aztarna.

XIII. mendean berriz, eskeko ordenak sortu ziren. Hauen ezaugarri nagusia zera da: esketik bizi direla eta ez dutela ondasun higiezinik. Horien artean, frantziskotarrak dira nabarmenenak. Eskekoak dira baita ere domingotarrak, agustinoak eta karmeldarrak. Gainera, frantziskotarren barnean adar berri bat sortu zen XVI. mendean: kaputxinoak.
Eskeko ordenetako etxeei komentu deitzen zaie eta kideei fraile. Eta San Benitoren erregela jarraitzen dutenei moje esaten zaie eta etxeei monastegi. Bi sistema ekonomiko eta sozial ezberdin dira beraz.
Orden erlijiosoen historian, hirugarren fase bat irekiko du Jesusen Lagundiak XVI. mendean jaio zenean. Jesusen Lagundian, Antzinako Jesusen Lagundia eta Jesusen Lagundi Berria bereizi behar dira. Lehenengoa 1773an Aita Santuak jesuiten desagerpen osoa ezartzean amaitu zen. Eta bigarrena 1814n hasi zen, Pio VII.ak berrezartzean. Azken hau indar izugarriarekin jaio zen Euskal Herrian eta Nafarroan, eta Gerra Karlistetan, karlisten lurraldeetan babesa aurkitu zuten.
1833tik 1840ra gertatu zen Esklaustrazioak zenbait ordenen desagerpena ekarri zuen. Eta horrez gain, elizaren ondasunak Estatuaren esku geratu ziren. Garai hartako geldiunearen ondoren, 1960-65ean ezagutu zuten orden erlijiosoek loraldirik handiena


Azkenak
Gazara martxak bere helburua mantentzen du Egiptoko Gobernuaren errepresioaren gainetik

Egiptoko Poliziak militante ugari atxilotu ditu ostiralean, eta hainbat zauritu eragin, protesta oztopatzeko saiakeratan. Nazioarteko martxaren antolatzaileek adierazi dute aurrera jarraituko dutela, eta datozen orduetan erabakiko dituzte hurrengo pauso zehatzak.


Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Sader-Profersaren Zorrotzako lantegien jarduera etetea eskatu dute auzokideek osasuna kaltetzen duelako

Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
 


Landaguneen despopulazioa
Perotx oinetxea birgaitu, Nafarroako Urraul Goiti biziberritzeko

Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.


Tunisiatik Gazara abiaturiko ‘Al Soumoud’ auto-karabana geldiarazi dute Libiako Sirte hirian

Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.


Israelen erasoaren aurrean, Iranek mendekua iragarri du eta 100 bat dronerekin erantzun du

Israelek Iranen aurka orain arte egindako aire eraso gogorrena egin du ostiral goizaldean, Leon operazioa-rekin. Erasoan, Israelgo Armadako 200 bat gerra hegazkinek hartu dute parte eta kalte handiak eragin dituzte Iraneko nuklear programa garatzeko eta misil balistikoak... [+]


Bilboko San Frantziskon ertzainek egindako eraso bat ikertzen ari da Segurtasun Saila

Erasoa Bilboko kale horretako ile apaindegi batean egin zuten maiatzean. Erasoa grabatua izan zen eta auzokideek salatu zuten.


Agus Gorbea, Gazako martxatik deportatua
“Martxak ezin badu aurrera egin, beste alternatiba batzuk jarriko dituzte martxan; zerbait egingo dute ziur”

Gazarako Martxara bidean, Kairoko aireportuan atxilotu zituzten euskal herritarren artean dago Agus Gorbea, eta momentuz deportatu duten bakarra izan da. Euskal Herrira bidean dagoela erantzun ditu ARGIAren galderak.


2025-06-13 | Irutxuloko Hitza
Palestinaren aldeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian

Palestinako herria pairatzen ari den genozidioa salatzeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian asteburu honetan, larunbatean eta igandean. Garibai kaleko 19. zenbakian egingo dute elkartasun ekintza.


Israel gosea arma gisa erabiltzen ari dela salatu du Nazio Batuen Batzar Orokorrak

Espainiako Estatuak eta Palestinak bultzatuta, 146 herrialdek alde bozkatu dute, 12k kontra eta 19 abstenitu dira. Ebazpenak Gazako sarraskia eta Israelen hedapena Zisjordanian salatu ditu eta nazioarteko ebazpen judizialak betetzea eskatu.


Zer egin Lemoizko zentral nuklearragaz?

1984an, Lemoizko zentral nuklearrak bere ateak betirako itxi zituen, konpondu gabeko urteetako gatazka eta zauriak atzean utzita; zentralaren azpiegitura ia berdin mantendu da, eta gertatutakoa, isilpean iraun du. Orain, tokikoek hainbat proiektu proposatu dituzte Basorda kalako... [+]


Eguneraketa berriak daude